May mắn của gia đình bị 'vắt kiệt' nếu duy trì 4 trạng thái tâm lý này! Không hề mê tín, các giáo sư đã chỉ rõ

Theo các chuyên gia tâm lý và văn hóa, bốn trạng thái dưới đây là những yếu tố âm thầm làm hao mòn vận may gia đình, nhưng hoàn toàn có thể hóa giải nếu biết điều chỉnh đúng cách.

Tâm lý đổ lỗi

Oán trời, trách người khiến con người mất khả năng cải thiện bản thân. Khảo sát của Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam (2022) cho thấy người hay đổ lỗi có nguy cơ trầm cảm cao gấp 1,5 lần so với người biết chịu trách nhiệm.

Giải pháp: Thực hành "self-reflection": mỗi tuần tự hỏi "Mình có thể làm gì tốt hơn?" thay vì "Tại sao họ làm vậy với mình?". Nuôi dưỡng tư duy tri ân: cảm ơn những khó khăn như cơ hội rèn luyện; điều này được ứng dụng trong nhiều liệu pháp trị liệu tâm lý hiện đại. Tìm kiếm hỗ trợ cộng đồng: nhóm hỗ trợ tinh thần, trị liệu nhóm giúp cá nhân vượt khỏi vòng oán trách và học cách nhìn tích cực.

Vận may biến mất với người hay oán trách người khác (Ảnh minh họa).

Không an phận

Khi con người luôn cảm thấy "chưa đủ", họ dễ sinh tính mưu toan, nhảy việc liên tục, đầu tư rủi ro hoặc đòi hỏi quá mức từ người thân. Nghiên cứu của Viện Tâm lý Việt Nam (2024) cho thấy 62% người trẻ 25 - 35 tuổi cảm thấy bất mãn với hiện tại dù có công việc ổn định, khiến gia đình họ dễ rơi vào bất ổn tâm lý và tài chính.

Giải pháp: Thực hành "gratitude journal" (nhật ký biết ơn): mỗi tối ghi 3 điều nhỏ đáng trân trọng trong ngày giúp giảm 30% cảm giác bất mãn (theo nghiên cứu của ĐH California, 2022). Thiết lập mục tiêu ngắn hạn, dài hạn rõ ràng: tránh cảm giác chạy theo mục tiêu mơ hồ. Giữ thói quen sống chậm: dành thời gian cho gia đình, thiên nhiên thay vì liên tục chạy theo "cái mới".

Tâm lý "tranh đấu"

Tranh giành từ tiền bạc, chức vị đến tài sản thừa kế đang phá vỡ nhiều gia đình. Theo Bộ Tư pháp (2023), hơn 70% vụ kiện thừa kế xuất phát từ mâu thuẫn anh chị em ruột. Tranh đấu quá mức không chỉ mất tài sản mà còn làm cạn kiệt vận khí của chính gia đình.

Giải pháp: Thiết lập thỏa thuận gia đình sớm: ghi rõ quyền lợi, trách nhiệm để tránh tranh chấp khi xảy ra biến cố. Thực hành "win-win mindset": ưu tiên giải pháp đôi bên cùng có lợi thay vì "mất – còn". Tập thiền quán chiếu lòng tham: giúp giảm tâm tranh đấu, tăng lòng vị tha.

Muốn mọi thứ phải nhanh chóng

Thời đại số khuyến khích "nhanh – nhiều – tức thì", từ đầu tư cho tới khởi nghiệp. Nhưng nghiên cứu của Harvard (2023) cho thấy 70% startup tăng trưởng thần tốc đều sụp đổ trong 5 năm do thiếu nền tảng bền vững. Ở Việt Nam, không ít gia đình vỡ nợ vì lao vào đầu tư "đa cấp", "coin rác" chỉ vì muốn giàu nhanh.

Giải pháp: Ưu tiên tiến trình bền vững: trong tài chính, chọn hình thức tiết kiệm và đầu tư dài hạn thay vì "lướt sóng". Đặt "deadline thực tế": chia mục tiêu lớn thành các bước 3–6 tháng, tránh áp lực phải đạt ngay. Học kỹ năng "delayed gratification" (hoãn sự thỏa mãn): trẻ em được dạy kiên nhẫn từ nhỏ có khả năng quản lý tài chính tốt hơn khi trưởng thành (theo nghiên cứu Stanford Marshmallow Test).