4 lý do bãi bỏ hình phạt tử hình với tội tham ô, nhận hối lộ

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, đã chính thức bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh, trong đó có tội "Tham ô tài sản" và "Nhận hối lộ".

Lý giải về sự thay đổi quan trọng này, Bộ Công an cho biết quyết định trên xuất phát từ nhiều cơ sở thực tiễn và định hướng chiến lược.

Bộ Công an thông tin, thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng về thu hẹp hình phạt tử hình tại Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 2.6.2005 của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020; chỉ đạo của Bộ Chính trị trên cơ sở Đề án liên quan đến tử hình mà Viện kiểm sát nhân dân tối cao trình, Bộ Chính trị đã cơ bản thống nhất với giải pháp trong Đề án, trong đó, có thu hẹp các tội danh còn hình phạt tử hình trong Bộ luật Hình sự.

Xuất phát từ truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam là nhân văn, nhân đạo, không muốn dồn ai vào bước đường cùng, không muốn tước đoạt đi tính mạng của ai.

Bà Trương Mỹ Lan không bị tuyên hình phạt tử hình với tội Tham ô tài sản mà chuyển thành tù chung thân

Đồng thời, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế trong lĩnh vực tư pháp hình sự. Xu hướng của các nước trên thế giới là tiếp tục thu hẹp hình phạt tử hình và hạn chế áp dụng hình phạt tử hình, tiến tới không áp dụng hình phạt tử hình và hình phạt tử hình chỉ áp dụng đối với các loại “tội ác”, xâm phạm trực tiếp đến tính mạng con người.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9 có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, đã bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh.

Trong đó có tội "Tham ô tài sản; Nhận hối lộ". Theo Bộ Công an, việc bỏ hình phạt tử hình đối với tội này vì các lý do sau đây:

Thứ nhất, thực tiễn cho thấy, tội danh này đã được đa số các nước trên thế giới không quy định hình phạt tử hình hoặc đang có xu hướng bỏ hình phạt tử hình.

Thứ hai, thực tiễn nhiều nước trên thế giới đã yêu cầu Việt Nam phải cam kết không áp dụng hình phạt tử hình hoặc tuyên nhưng không thi hành án tử hình đối với những vụ án về tham nhũng, chức vụ, nhưng Việt Nam chưa cam kết nên khi Việt Nam yêu cầu tương trợ tư pháp có liên quan đến án tử hình thì gần như không có phản hồi.

Thứ ba, những tội này không phải là “tội ác”, không xâm phạm đến tính mạng con người, không xâm phạm trực tiếp đến chủ thể đặc biệt là an ninh quốc gia, do vậy, không cần thiết phải tước bỏ mạng sống của họ. Đây cũng là xu thế chung của thế giới, hiện nay, đa số các quốc gia đều không áp dụng hình phạt tử hình đối với các tội không phải là “tội ác”.

Thứ tư, để đảm bảo hiệu quả thu hồi tài sản, đảm bảo tính răn đe, phòng ngừa; đồng thời khuyến khích người phạm tội hợp tác với cơ quan chức năng, Luật đã bổ sung quy định “Người bị kết án tù chung thân về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ chỉ có thể được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt khi đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ và đã hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn”.