Vì sao không nêm nước mắm khi món ăn đang sôi? Nhiều người nấu ăn hàng ngày nhưng không hề biết

Nêm nước mắm khi món ăn đang sôi khiến hương thơm quý giá đặc trưng bị bốc hơi, làm giảm một nửa độ ngon của món ăn.

Nước mắm truyền thống không chỉ mặn mà còn phải dậy hương. Tuy nhiên, nhiều người nội trợ có thói quen nêm gia vị này khi món ăn đang sôi mà không biết rằng đây là lúc triệt tiêu phần hương giá trị nhất.

(Ảnh minh họa).

Vì sao nước mắm mất hương khi sôi?

Hương thơm đặc trưng của nước mắm đến từ các hợp chất hữu cơ (như este, axit béo bay hơi) hình thành trong quá trình ủ chượp cá. Những phân tử này rất nhạy cảm với nhiệt và dễ dàng bốc hơi ở dải nhiệt độ từ 80 - 90°C, đặc biệt là khi sôi.

Khi nêm mắm vào nồi đang sôi, hơi nóng sẽ cuốn hương thơm đi gần như lập tức. Kết quả là người ăn chỉ cảm nhận được vị mặn, còn mùi thơm dịu không còn, khiến món ăn giảm hẳn sức hấp dẫn.

Không chỉ vậy, việc đun mắm lâu ở nhiệt độ cao còn khiến một số protein và este bị biến tính, có thể tạo ra mùi nồng, khê hoặc vị chát nhẹ, làm món ăn mất đi sự tinh tế.

Quy tắc nêm mắm 'hai tầng' của đầu bếp

Những người đứng bếp lâu năm hiếm khi nêm mắm lúc lửa lớn. Họ có một nguyên tắc rõ ràng: nêm hai lần.

Lần 1 - Nêm sớm: Dùng một lượng nước mắm khi ướp hoặc khi món ăn vừa bắt đầu nấu. Lần nêm này giúp vị mặn thấm sâu vào thớ thịt, thớ cá, tạo nền vị ổn định.

Lần 2 - Nêm muộn: Khi món ăn gần hoàn tất, hạ nhỏ lửa hoặc tắt bếp rồi mới rưới thêm chút mắm. Lần nêm này giữ lại trọn vẹn lớp hương mới dậy, khiến món ăn thơm bừng khi thưởng thức.

Nên nêm nước mắm đúng lúc theo từng nhóm món ăn. (Ảnh minh họa)

Áp dụng với từng món ăn

Món kho (thịt, cá): Cần lượng mắm nêm từ đầu (tầng 1) để thấm vị và làm thớ thịt săn chắc. Khi món kho gần cạn, vặn nhỏ lửa, rưới thêm một ít mắm (tầng 2), đảo nhẹ rồi tắt bếp. Đây là bước "khóa hương", giúp món kho dậy mùi đặc trưng.

Món canh: Với các món canh thanh đạm, hương thơm rất quan trọng. Thay vì nêm lúc nước sôi mạnh, hãy tắt bếp hẳn rồi mới nêm mắm, khuấy nhẹ. Nước canh nhờ vậy giữ được vị ngọt thanh mà vẫn phảng phất mùi mắm mộc mạc.

Món xào: Thời điểm tốt nhất là khi món xào gần chín. Bạn có thể tắt bếp, rưới mắm vào và đảo nhanh tay 5-10 giây để hương bám đều lên bề mặt thức ăn mà không bị khét.

Nước chấm: Tuyệt đối không đun sôi nước mắm khi pha nước chấm. Nếu cần hòa tan đường, chỉ nên đun nóng hỗn hợp nước lọc và đường (khoảng 60-70°C), sau đó mới pha nước mắm, tỏi, ớt. Nước chấm lúc này sẽ tròn vị và thơm đúng kiểu truyền thống.