Trường hợp nào cá nhân tự kinh doanh phải nộp thuế: Hướng dẫn chi tiết cách kê khai

Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) đã rà soát và chỉnh lý nhiều quy định liên quan đến thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh. Cụ thể:

(1) Điều chỉnh mức doanh thu không phải nộp thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh từ 200 triệu đồng/năm lên 500 triệu đồng/năm, đồng thời cho phép trừ mức doanh thu này trước khi tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu. Mức doanh thu không chịu thuế giá trị gia tăng cũng được nâng lên tương ứng 500 triệu đồng.

(2) Bổ sung phương pháp tính thuế theo thu nhập đối với hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu trên 500 triệu đồng/năm đến 3 tỷ đồng. Theo đó, cá nhân được áp dụng thuế suất 15%, tương tự mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp dành cho doanh nghiệp có doanh thu dưới 3 tỷ đồng/năm. Đồng thời, nhóm đối tượng này được quyền lựa chọn tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu hoặc theo thu nhập.

Theo các quy định mới, cá nhân tự kinh doanh có doanh thu dưới 500 triệu đồng/năm sẽ không phải nộp thuế (Ảnh minh hoạ)

Về biểu thuế lũy tiến từng phần, biểu thuế mới được chỉnh lý theo hướng giảm thuế suất ở một số bậc nhằm đảm bảo tính hợp lý, tránh tăng đột ngột và tạo thêm động lực cho người lao động. Cụ thể, thuế suất tại bậc 2 giảm từ 15% xuống 10% và bậc 3 giảm từ 25% xuống 20%.

Như vậy, theo các quy định mới, cá nhân tự kinh doanh có doanh thu dưới 500 triệu đồng/năm sẽ không phải nộp thuế.

Về việc kê khai thuế

Bộ Tài chính hiện đang dự thảo Nghị định quy định về kê khai, tính thuế, khấu trừ thuế và sử dụng hóa đơn điện tử đối với cá nhân kinh doanh. Theo dự thảo, cá nhân kinh doanh không thuộc đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng và không phải nộp thuế thu nhập cá nhân sẽ thực hiện kê khai doanh thu gửi cơ quan thuế quản lý trực tiếp chậm nhất vào ngày 31/01 năm sau.

Cơ quan thuế sẽ rà soát cơ sở dữ liệu hộ, cá nhân kinh doanh của năm 2025 để hướng dẫn việc chuyển đổi sang quy định mới, cụ thể:

Trường hợp 1: Cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán hoặc kê khai trong năm 2025 có doanh thu thuộc diện chịu thuế GTGT, TNCN theo quy định áp dụng từ 01/01/2026 thì thực hiện khai, nộp thuế theo nội dung (2) nêu dưới đây.

(Ảnh minh hoạ)

Trường hợp 2: Cá nhân kinh doanh nộp thuế khoán hoặc kê khai trong năm 2025 có doanh thu thuộc diện không chịu thuế GTGT và không phải nộp thuế TNCN theo quy định áp dụng từ 01/01/2026 thì thực hiện kê khai doanh thu năm 2026 chậm nhất ngày 31/01/2027.

Cá nhân kinh doanh thuộc đối tượng chịu thuế GTGT và phải nộp thuế TNCN

Dự thảo quy định rõ: cá nhân kinh doanh thuộc diện chịu thuế GTGT sẽ thực hiện kê khai và nộp thuế GTGT theo tháng hoặc quý theo pháp luật quản lý thuế.

Đối với thuế TNCN:

- Cá nhân kinh doanh nộp thuế theo doanh thu × thuế suất sẽ kê khai và nộp thuế theo quý, cùng thời hạn với thuế GTGT.

- Cá nhân kinh doanh nộp thuế theo thu nhập tính thuế (doanh thu – chi phí) × thuế suất sẽ nộp thuế theo năm, chậm nhất ngày 31/01 năm sau.

Trường hợp cá nhân kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử hoặc hóa đơn từ máy tính tiền kết nối dữ liệu với cơ quan thuế, hệ thống công nghệ thông tin sẽ tự động lập tờ khai thuế gợi ý dựa trên dữ liệu hóa đơn và cơ sở dữ liệu thuế, nhằm hỗ trợ cá nhân trong việc kê khai – tính thuế.

Cá nhân mới bắt đầu kinh doanh

(Ảnh minh hoạ)

Theo dự thảo, cá nhân bắt đầu kinh doanh:

- Trong 6 tháng đầu năm: kê khai doanh thu thực tế từ thời điểm bắt đầu kinh doanh đến hết 30/6, nộp tờ khai lần 1 chậm nhất ngày 30/7; tờ khai lần 2 nộp chậm nhất ngày 31/01 năm sau.

- Trong 6 tháng cuối năm: kê khai doanh thu năm đó chậm nhất ngày 31/01 năm sau.

Căn cứ vào doanh thu thực tế kê khai, cá nhân sẽ tự xác định mình thuộc diện không chịu thuế, không phải nộp thuế hoặc phải nộp thuế theo quy định pháp luật thuế GTGT và TNCN từ 01/01/2026. Trường hợp thuộc diện phải nộp thuế, thời hạn nộp thuế trùng với thời hạn kê khai doanh thu.

Từ năm tiếp theo, hộ và cá nhân kinh doanh thực hiện nghĩa vụ thuế theo quy định tại (1) và (2) nêu trên.