Xây nhà tạm trên đất nông nghiệp để ở có được không?

Nhà tạm là gì?

Đây là kiểu nhà ở riêng lẻ, có kết cấu đơn giản, không kiên cố, và chỉ được phép tồn tại trong một khoảng thời gian nhất định theo đúng kế hoạch thực hiện quy hoạch xây dựng. Thường thì loại nhà này được dựng từ các vật liệu nhẹ, rẻ như gỗ, tôn, nhựa hoặc tận dụng từ các vật liệu tái chế. Bạn có thể bắt gặp nhà tạm tại các công trình xây dựng, vùng bị thiên tai, khu vực tổ chức sự kiện, thậm chí là trong mùa vụ ở nông thôn nói chung là những nơi cần chỗ trú ngắn hạn, không cố định.

Có được xây nhà cấp 4, nhà tạm trên đất nông nghiệp không? (Ảnh minh họa).

Xây nhà tạm trên đất nông nghiệp được không?

Theo Luật Đất đai 2024 và Luật Xây dựng 2020, nhà tạm không phải muốn dựng đâu là dựng. Luật quy định rõ ràng rằng việc xây dựng nhà ở tạm chỉ được phép trong một số trường hợp nhất định như: phục vụ thi công công trình chính, tổ chức các hoạt động mang tính tạm thời như sự kiện, chiến dịch nhân đạo hoặc các hoạt động xã hội ngắn hạn khác. Và đặc biệt, công trình tạm này bắt buộc phải bị dỡ bỏ khi công trình chính được đưa vào sử dụng hoặc khi hết thời hạn tồn tại theo quy định.

Còn đối với đất nông nghiệp, theo đúng quy định, người sử dụng chỉ được phép dùng một phần diện tích (theo khung pháp lý do UBND cấp tỉnh quy định) để xây dựng các công trình phục vụ trực tiếp cho sản xuất nông nghiệp, ví dụ như nhà kho chứa nông cụ, trại chăn nuôi hay lán nghỉ tạm cho lao động mùa vụ. Đối với đất trồng lúa, người sử dụng đất còn phải có nghĩa vụ cải tạo và giữ độ phì nhiêu của đất, đồng thời không được tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng sang đất ở nếu không được sự cho phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Tóm lại, người sử dụng đất nông nghiệp có nghĩa vụ sử dụng đất đúng mục đích. Mục đích chính của đất nông nghiệp là để phục vụ sản xuất nông nghiệp, không phải để ở hay làm nơi cư trú lâu dài.

Có được xây nhà cấp 4 trên đất nông nghiệp không?

Theo quy định tại khoản 6 Điều 3 Nghị định 112/2024/NĐ-CP, công trình được phép xây dựng trên đất nông nghiệp phải phục vụ trực tiếp cho sản xuất nông nghiệp, như: sơ chế, bảo quản nông sản; kho chứa vật tư, máy móc; trưng bày, giới thiệu sản phẩm nông nghiệp...

Như vậy, nhà cấp 4 để ở không thuộc loại công trình phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp, nên không được phép xây dựng trên đất nông nghiệp nếu chưa thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất theo đúng quy định.

(Ảnh minh họa)

Mức xử phạt khi xây nhà trái phép trên đất nông nghiệp

Theo Điều 11 Nghị định 91/2019/NĐ-CP, hành vi tự ý chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp (để xây dựng nhà ở) sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt tùy theo diện tích vi phạm:

- Dưới 0,02ha: Phạt từ 3-5 triệu đồng.

- Từ 0,02ha đến dưới 0,05ha: Phạt từ 5-8 triệu đồng.

- Từ 0,05ha đến dưới 0,1ha: Phạt từ 8-15 triệu đồng.

- Từ 0,1ha đến dưới 0,5ha: Phạt từ 15-30 triệu đồng.

- Từ 0,5ha đến dưới 1ha: Phạt từ 30-50 triệu đồng.

- Từ 1ha đến dưới 3ha: Phạt từ 50-100 triệu đồng.

- Từ 3ha trở lên: Phạt từ 100 - 200 triệu đồng.

Đáng chú ý, nếu vi phạm xảy ra tại khu vực đô thị, mức phạt sẽ gấp đôi so với khu vực nông thôn.

Ngoài việc xử phạt hành chính, người vi phạm còn có thể bị buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất (tức là phải tháo dỡ công trình xây dựng trái phép) nếu không khắc phục theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.