Việt Nam sở hữu loại cây 'hái ra tiền' từ gốc đến ngọn: Top 1 thế giới về xuất khẩu

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và nhu cầu tiêu dùng xanh - sạch đang gia tăng trên toàn cầu, cây quế đã vươn lên trở thành một mặt hàng nông sản chiến lược của Việt Nam. Từ năm 2021, Việt Nam chính thức giữ ngôi vị quốc gia xuất khẩu quế số 1 thế giới, chiếm khoảng 34,4% thị phần toàn cầu vào năm 2023.

Theo thống kê, Ấn Độ là thị trường tiêu thụ lớn nhất, nhập khẩu hơn 38.000 tấn quế Việt Nam, tương đương 42,6% tổng sản lượng xuất khẩu. Hoa Kỳ đứng thứ hai với tỷ lệ 11,4%, tiếp đến là Bangladesh, Trung Quốc và nhiều quốc gia tại châu Âu.

Quế không chỉ khẳng định vị thế trên bản đồ thương mại quốc tế mà còn tạo ra sinh kế ổn định cho hàng trăm nghìn hộ dân tại các tỉnh miền núi phía Bắc và Bắc Trung Bộ như Yên Bái, Lào Cai, Quảng Nam, Thái Nguyên - những nơi có điều kiện tự nhiên lý tưởng để phát triển loài cây này.

Cây quế được ví như “vàng xanh” không chỉ nhờ giá trị kinh tế mà còn bởi vai trò quan trọng trong bảo vệ rừng và cải tạo môi trường. Với khả năng thích nghi cao ở vùng đất dốc, nghèo dinh dưỡng, cây quế giúp chống xói mòn, cải thiện vi khí hậu và giữ nước cho đất.

Mọi bộ phận của cây quế đều có giá trị

Diện tích trồng quế tại Việt Nam đã đạt khoảng 180.000 ha vào năm 2023, tăng mạnh trong những năm gần đây do giá quế liên tục tăng và có sự vào cuộc quyết liệt từ chính quyền các địa phương. Các chương trình hỗ trợ từ ngân sách nhà nước như cấp kinh phí trồng mới, phát triển giống bản địa và chứng nhận hữu cơ đã thúc đẩy người dân mạnh dạn mở rộng diện tích.

Tại Lai Châu, người dân có thể nhận được hỗ trợ tới 20 triệu đồng/ha khi trồng quế, cùng với khoản thu hàng năm từ dịch vụ môi trường rừng lên đến 13 triệu đồng. Lào Cai đặt mục tiêu đạt 60.000 ha quế vào năm 2025, trong đó ít nhất một nửa diện tích được chứng nhận hữu cơ. Quảng Nam thì tập trung vào bảo tồn giống quế Trà My - một đặc sản quý hiếm - với chính sách hỗ trợ 5,5 triệu đồng/ha.

Hiệu quả kinh tế của cây quế vượt trội hơn nhiều cây lâm nghiệp khác. Tại Bắc Kạn hay Thái Nguyên, nhiều hộ dân cho biết mỗi hecta quế có thể mang lại thu nhập từ 200-500 triệu đồng tùy độ tuổi cây. Có nơi, giá trị mỗi cây quế trưởng thành 12-20 năm tuổi lên đến 3-4 triệu đồng, cao gấp 3-5 lần so với cây keo.

Cây quế là loại cây thân gỗ lâu năm, có thể thu hoạch sau 6-7 năm. Gần như toàn bộ các bộ phận của cây đều có giá trị sử dụng: Vỏ dùng làm thuốc và gia vị, lá và cành dùng chưng cất tinh dầu, còn gỗ thì có thể dùng trong xây dựng và làm đồ gia dụng.

Sản phẩm từ quế rất đa dạng - từ gia vị, trà, mỹ phẩm, tinh dầu đến đồ thủ công mỹ nghệ và nước hoa. Đây là lý do các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu rất tích cực thu mua tận nơi, giúp nông dân yên tâm sản xuất.