Vì sao Hà Nội dự kiến thành lập 5 phường với diện tích 'siêu nhỏ', rộng chưa đầy 2 km2?

Theo đề xuất, từ 526 xã, phường, thị trấn hiện tại, Hà Nội sẽ giảm xuống còn 126 đơn vị, bao gồm 73 xã và 53 phường, giảm tới 76%. Sự thay đổi này không chỉ là con số, mà còn là sự xáo trộn lớn trong cơ cấu hành chính và đời sống của người dân.

Bên cạnh những đơn vị hành chính mới có diện tích lớn như xã Ba Vì (81,29 km2), Hà Nội cũng dự kiến thành lập những phường có diện tích cực kỳ khiêm tốn. Đáng chú ý nhất là phường Cửa Nam, với diện tích tự nhiên chỉ 1,65 km2, nhưng lại gánh vác quy mô dân số khổng lồ lên đến hơn 65.600 người.

Ngoài Cửa Nam, một số phường khác cũng có diện tích dưới 2 km2 như phường Láng (1,85 km2, hơn 74.500 dân), phường Ô Chợ Dừa (1,82 km2, hơn 72.500 dân), phường Văn Miếu – Quốc Tử Giám (1,92 km2, hơn 75.000 dân) và phường Hoàn Kiếm (1,93 km2, hơn 71.200 dân). Thậm chí, một số phường khác như Đống Đa (2,08 km2), Giảng Võ (2,58 km2), Hai Bà Trưng (2,62 km2) cũng có diện tích khá nhỏ so với quy mô dân số.

Hà Nội dự kiến thành lập một số phường có diện tích "siêu nhỏ", thậm chí chưa đến 2 km2

Câu hỏi đặt ra là, tại sao Hà Nội lại không gộp các phường có diện tích nhỏ lại với nhau, mà lại tạo ra những phường mới với diện tích "siêu nhỏ" như vậy?

Để giải đáp thắc mắc này, cần xem xét đến các quy định hiện hành của Nhà nước. Quyết định số 759/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều quy định về tiêu chuẩn diện tích và dân số tối thiểu đối với phường thuộc thành phố trực thuộc Trung ương. Cụ thể, diện tích tự nhiên phải từ 5,5 km2 trở lên và quy mô dân số phải từ 45.000 người trở lên.

Tuy nhiên, một ngoại lệ quan trọng được quy định trong Điều 5, Nghị quyết 76 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính năm 2025, đó là "trường hợp sắp xếp từ ba đơn vị hành chính cấp xã trở lên thành một xã, phường mới thì không phải xem xét định hướng về tiêu chuẩn quy định". Đây chính là "chìa khóa" giải thích cho việc thành lập các phường diện tích nhỏ ở Hà Nội.

Phương án sắp xếp của Hà Nội tuân thủ quy định này, khi các phường "siêu nhỏ" đều được hình thành từ việc sáp nhập nhiều đơn vị hành chính cấp xã trở lên. Ví dụ, phường Cửa Nam dự kiến sáp nhập một phần diện tích từ nhiều phường thuộc quận Hoàn Kiếm và Hai Bà Trưng. Tương tự, phường Hoàn Kiếm được hình thành từ việc sáp nhập toàn bộ diện tích và dân số của các phường Hàng Mã, Hàng Bồ, Hàng Đào, Hàng Bạc, Hàng Buồm, Hàng Gai, Lý Thái Tổ và phần lớn diện tích của một số phường khác.

Các phường khác như Láng, Ô Chợ Dừa, Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Đống Đa, Giảng Võ, Hai Bà Trưng... cũng đều được hình thành theo nguyên tắc này.

Việc Hà Nội chọn phương án sáp nhập nhiều đơn vị hành chính cấp xã để tạo thành phường mới, thay vì gộp các phường nhỏ lại với nhau, có thể xuất phát từ nhiều yếu tố. Có thể là do yếu tố lịch sử, văn hóa, địa lý, hoặc các cân nhắc về quản lý hành chính và phát triển kinh tế - xã hội của từng khu vực. Việc lấy ý kiến người dân về phương án sắp xếp là một bước đi quan trọng, giúp thành phố lắng nghe nguyện vọng, tâm tư của người dân và điều chỉnh phương án cho phù hợp với thực tiễn.