Vì sao có thể nhịn tiểu hàng giờ, còn tiêu chảy thì chẳng thể nhịn thêm phút nào? Đọc xong có lẽ bạn sẽ không bao giờ dám nhịn nữa!

Người xưa nói "nhân hữu tam cấp", nghĩa là 3 điều gấp gáp nhất của con người là tiểu tiện, đại tiện và xì hơi. Tuy nhiên, không phải cơn gấp nào cũng giống nhau. Nhiều người từng trải qua cảm giác có thể nhịn tiểu thêm một lúc, nhưng một khi buồn đại tiện thì gần như không thể chịu nổi. Vậy, điều gì khiến việc nhịn tiểu dễ hơn nhiều so với việc nhịn đi ngoài?

Các chuyên gia y học cho biết, đây không chỉ là vấn đề ý chí mạnh hay yếu, mà bắt nguồn từ sự khác biệt sinh lý giữa hệ tiết niệu và hệ tiêu hóa.

Nhiều người nghĩ rằng nhịn tiểu hay nhịn đi ngoài đều giống nhau, nhưng thực tế, cơ thể con người “ưu ái” khả năng nhịn tiểu hơn hẳn

Hành trình của nước tiểu: "hệ thống thoát nước" có thể kiểm soát được

Hệ tiết niệu của con người bao gồm thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo, hoạt động như một hệ thống xử lý chất thải khép kín.

Thận lọc và tạo ra nước tiểu.

Niệu quản dẫn nước tiểu xuống kho chứa là bàng quang.

Khi bàng quang căng đầy, các dây thần kinh cảm giác truyền tín hiệu lên hệ thần kinh trung ương, báo hiệu đã đến lúc phải đi vệ sinh.

Điểm đặc biệt là não bộ có thể can thiệp vào phản xạ này. Con người có thể chủ động kiểm soát việc tiểu tiện nhờ vào cơ vòng ngoài của niệu đạo, một loại cơ vân tức là cơ tùy ý, chịu sự điều khiển trực tiếp của ý thức.

Nói cách khác, khi buồn tiểu, bạn có thể ra "mệnh lệnh" cho cơ thể tạm thời khóa van lại, trì hoãn việc đi vệ sinh nhờ sự phối hợp giữa não và cơ vòng niệu đạo.

Hành trình của phân: "dòng chảy không thể ngăn cản"

Khác với hệ tiết niệu, hệ tiêu hóa giống như một đường ống dài liên tục từ miệng đến hậu môn. Khi thức ăn đi đến đại tràng, cơ quan này đảm nhận hai nhiệm vụ hấp thu nước và tích trữ chất thải.

Khi lượng chất thải đủ nhiều, đại tràng co bóp và đẩy phân xuống trực tràng, tạo áp lực kích thích dây thần kinh tại đây. Tín hiệu được gửi lên não, sinh ra cảm giác buồn đại tiện.

Nhưng khác với hệ tiết niệu, đại tràng hoạt động bằng cơ trơn - loại cơ không chịu sự điều khiển của ý thức. Dù bạn muốn hay không, đại tràng vẫn tiếp tục co bóp để đẩy phân ra ngoài. Vì vậy, bạn không thể ra lệnh cho nó dừng lại.

Mặc dù hậu môn cũng có cơ vòng ngoài tương tự cơ vân, có thể tạm thời kiểm soát được, nhưng nó chỉ hoạt động một mình, không có sự hỗ trợ của các cơ khác như khi nhịn tiểu. Do đó, việc nhịn đại tiện khó hơn nhiều và thường chỉ kéo dài được trong thời gian ngắn.

Cả hai đều gây hại nếu kéo dài

Theo bác sĩ Tôn Dịch Phi (Đại học Y Hà Bắc, Trung Quốc), nhịn tiểu và nhịn đại tiện đều gây tổn hại sức khỏe nếu diễn ra thường xuyên:

- Nhịn tiểu lâu có thể khiến vi khuẩn sinh sôi trong bàng quang, dẫn đến nhiễm trùng đường tiểu, viêm bàng quang hoặc sỏi thận.

- Nhịn đại tiện làm tăng nguy cơ táo bón mạn tính, trĩ, thậm chí sa trực tràng do áp lực kéo dài.

Một số bệnh lý như phì đại tuyến tiền liệt ở nam giới hay tiểu không tự chủ ở nữ giới cũng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng kiểm soát tiểu tiện cho thấy cơ chế này rất dễ bị tổn thương khi sức khỏe suy giảm.

Từ góc độ sinh lý học, việc nhịn tiểu dễ hơn nhịn đại tiện vì hệ tiết niệu có nhiều cơ chế kiểm soát chủ động hơn. Tuy nhiên, cả hai hành vi đều không có lợi cho cơ thể.

Các chuyên gia khuyến cáo: Khi có nhu cầu, hãy đi vệ sinh ngay. Việc chịu đựng không chỉ gây khó chịu tạm thời mà còn có thể để lại hậu quả sức khỏe lâu dài.