Vạch trần lý do vì sao con gái Khang Hi đều đoản mệnh, tuổi thọ không dài

06:44 11/03/2021

Giống với con gái của các hoàng đế triều Thanh khác, sau khi nhà Thanh chính thức tiến vào Trung Nguyên, các con gái của Huyền Diệp (vua Khang Hi) đều chết sớm, tuổi thọ ngắn ngủi.

Huyền Diệp có 20 người con gái, 12 người chết sớm, chiếm tỉ lệ 60%. Tuổi thọ trung bình của 20 người con gái của ông là khoảng 16 tuổi. Tuổi thọ trung bình của 12 người con gái chết sớm là khoảng 4 tuổi. Tuổi thọ trung bình của 8 người con gái thành niên là khoảng 35 tuổi. Vậy rốt cuộc là nguyên nhân gì khiến các cô con gái yêu kiều của Thiên Tử lại đều đoản mệnh như vậy?

Con gái của Thuận Trị đoản mệnh nhất

So sánh với con gái của vua Thuận Trị Phúc Lâm thì tình trạng đoản mệnh của con gái của Huyền Diệp vẫn chưa được coi là nổi bật nhất. Phúc Lâm có 6 người con gái (trừ con gái nuôi ra) thì 5 người chết sớm, chiếm tỉ lệ khoảng 83%. Tuổi thọ trung bình của 6 người co gái là khoảng 10 tuổi. Nhị công chúa - người duy nhất sống tới tuổi thành niên cũng chỉ sống được tới 33 tuổi.

Khang Hi, lịch sử Trung Quốc, lịch sử Trung Hoa, thời nhà Thanh

Để làm một cuộc nghiên cứu sâu hơn, cần so sánh với các con gái của Thanh Thái Tổ Nỗ Nhĩ Cáp Xích, Thái Tông Hoàng Thái Cực. Nỗ Nhĩ Cáp Xích có 8 người con gái, 7 người sống tới độ tuổi thành niên, tuổi thọ trung bình khoảng 53 tuổi.

Hoàng Thái Cực có 14 người con gái, toàn bộ đều sống tới tuổi thành niên, tuổi thọ trung bình khoảng 37 tuổi. Trong đó, từ Hoàng trưởng nữ tới Hoàng ngũ nữ (con gái cả và con thứ 5) đều được gả cho quý tộc Mông Cổ trước khi nhà Thanh chính thức tiến vào Trung Nguyên, tuổi thọ trung bình của họ là khoảng 50 tuổi, con số này không chênh lệch quá nhiều so với tuổi thọ trung bình của cả 8 người con gái của Nỗ Nhĩ Cáp Xích (53 tuổi).

Còn từ Hoàng lục nữ tới Hoàng thập tứ nữ (từ con gái thứ 6 tới con gái thứ 14) đều lần lượt sinh ra vào năm Thiên Thông thứ 7 (năm 1633) tới năm Sùng Đức thứ 6 (năm 1641), khi nhà Thanh chính thức tiến vào Trung Nguyên, tuổi của cả 9 người ở trong khoảng từ 4 tuổi tới 12 tuổi, tuổi thọ trung bình chỉ có 30 tuổi, thấp hơn rất nhiều so với 5 vị Hoàng tỷ của mình.

Khang Hi, lịch sử Trung Quốc, lịch sử Trung Hoa, thời nhà Thanh

Có thể thấy, tình trạng sức khỏe và tuổi thọ của các cô con gái của 4 vị vua đầu tiên của triều Thanh có sự khá biệt rất lớn giữa ngoài Trung Nguyên và trong Trung Nguyên. Con gái của Nỗ Nhĩ Cáp Xích đều sinh ra trước khi ông thành lập nên Kim Hãn Quốc, đều sống tới hơn 50 tuổi. Trong giai đoạn này, bao gồm các quy tắc điển chương trong chế độ hậu cung vẫn chưa hoàn thiện, ảnh hưởng của tư tưởng lý luận phong kiến còn khá nhỏ, các công chúa ít bị ràng buộc như trong vùng Trung Nguyên, được hoạt động giữa đất trời bao la.

Những nhân tố này đều có ích rất nhiều cho sự phát triển và lớn lên của họ. Môi trường sống của 5 người con gái đầu của Hoàng Thái Cực cũng không có gì khác biệt lớn so với họ, thế nên giống với các con gái của Nỗ Nhĩ Cáp Xích, họ đều có tuổi thọ khá cao.

Vận động quyết định sinh mệnh

Sau khi nhà Thanh tiến vào Trung Nguyên, các công chúa của vua trước khi kết hôn đều sống trong chốn thâm cung, hầu như là cách biệt với thế giới bên ngoài. Các hoàng tử thì từ nhỏ đã bắt đầu học cưỡi ngựa, bắn cung, bơi lội,… lớn hơn một chút thì lại thường xuyên được ra ngoài cùng với vua cha, tham gia các cuộc vi hành, từ đó được mở mang tầm mắt, cơ thể cũng khỏe mạnh hơn. Còn các công chúa thì không có những điều kiện này, họ bị hạn chế bên trong chốn thâm cung, từ nhỏ đã phải chịu sự ràng buộc, gò bó bởi những lý luận thường cương và những lễ tiết phiền phức trong cung, đa phần sức khỏe đều yếu ớt, khả năng miễn dịch, chống lại bệnh tật đương nhiên sẽ kém hơn rất nhiều.

Khang Hi, lịch sử Trung Quốc, lịch sử Trung Hoa, thời nhà Thanh

Đầu thời Thanh, bệnh đậu mùa hoành hành, có ảnh hưởng nhất định tới việc đoản mệnh và chết sớm của các công chúa, nhưng không phải là nguyên nhân quyết định. Độ nguy hại của bệnh đậu mùa đối với công chúa và hoàng tử không hề có gì khác biệt, tuy nhiên, ví dụ như hoàng tử của Huyền Diệp (Khang Hi), tỉ lệ sống sót và trường thọ cao hơn các công chúa rất nhiều.

Huyền Diệp có 35 người con trai, có 15 người chết sớm, chiếm tỉ lệ 43%. Tuổi thọ trung bình của 35 người con trai là khoảng 32 tuổi. Tuổi thọ trung bình của những hoàng tử chết sớm là 3 tuổi. Tuổi thọ trung bình của 20 vị hoàng tử sống tới tuổi trưởng thành là khoảng 54 tuổi.

Tỉ lệ chết yểu của các công chúa của các vị vua nhà Thanh sau khi tiến vào Trung Nguyên khá cao, tuổi thọ trung bình thấp, nguyên nhân rất phức tạp, bên trên chỉ là những mặt cơ bản trong đó. Trong 8 người con gái sống tới tuổi trưởng thành của Huyền Diệp, có 6 người được gả cho Vương công Mông Cổ, số lượng rất nhiều, đứng đầu trong số các thời vua sau khi nhà Thanh vào Trung Nguyên. Không chỉ có vậy, số lượng cháu gái và tông thất của Huyền Diệp, con gái dòng họ Giác La gả cho người Mông Cổ cũng không phải là ít. Họ đều là những người có công gia tăng tính đoàn kết của dân tộc, thúc đẩy thống nhất đất nước.

Khang Hi, lịch sử Trung Quốc, lịch sử Trung Hoa, thời nhà Thanh

Hoàng Thái Cực từng gả 10 người trong số 14 con gái của ông cho người Mông Cổ, Huyền Diệp cũng gả đa số các con gái của mình cho các Vương công Mông Cổ để liên hôn, rõ ràng có ý làm theo cách làm của tổ tiên. Ngoài ra, tổ mẫu (bà nội) của Huyền Diệp là Hiếu Trang Thái Hoàng Thái Hậu, Đích Mẫu Hiếu Huệ Hoàng Thái Hậu đều xuất thân từ những gia đình quý tộc Mông Cổ, Huyền Diệp sắp xếp hôn sự cho con gái của mình như thế cũng là để quan hệ giữa hai bên thân càng thêm thân, làm vui lòng các bậc trưởng bối. Đương nhiên, dựa theo nhu cầu cầu thế cục thời Thanh, mượn hành động này để củng cố liên minh Mãn Mông, tăng cường thống trị, cũng là điều mà Huyền Diệp cân nhắc hàng đầu.

Gả tới Mông Cổ xa xôi, không phải là một việc tốt đối với các con gái của Huyền Diệp. Trong những năm tháng dài đằng đẵng trước khi hình thành thể thống nhất Mãn Tộc, Tộc Nữ Chân (sau gọi là tộc Mãn) là dân tộc tương lân với tộc Mông Cổ, sống giáp ranh với nhau, có quan hệ qua lại mật thiết. Về văn hóa, chịu ảnh hưởng rất nhiều từ tộc Mông Cổ. Thêm vào đó là môi trường tự nhiên tương đồng, thế nên tập tục của cả hai dân tộc đều có nhiều điểm tương đồng, điều này đã tạo ra điều kiện thuận lợi để hai bên liên hôn với nhau. Tuy nhiên, trường hợp Huyền Diệp gả con gái cho người Mông Cổ không còn giống với ngày xưa.

Khang Hi, lịch sử Trung Quốc, lịch sử Trung Hoa, thời nhà Thanh

Trước khi nhà Thanh tiến vào Trung Nguyên, mức sống giữa các quý tộc Mãn Mông không có khác biệt lớn, còn con gái của Nỗ Nhĩ Cáp Xích và những người con gái đầu của Hoàng Thái Cực lại đều giỏi cưỡi ngựa, bắn cung, tố chất cơ thể khá tốt. Sau khi tới vùng thảo nguyên Mông Cổ, họ đều không thấy quá lạ lẫm đối với môi trường ở đây. Nhưng con gái của Huyền Diệp lại không như vậy.

Tuy họ có những tố dưỡng văn hóa của Mãn Hán khá cao, nhưng thể chất lại tương đối yếu ớt, thêm vào đó là điều kiện sống quá tốt bên trong Tử Cấm Thành, khác biệt hoàn toàn so với môi trường sống khắc nghiệt ngoài thảo nguyên của tộc Mông Cổ. Những nhân tố này đã làm giảm đi khả năng thích ứng với môi trường mới của họ, khiến họ gặp khó khăn sau khi gả tới Mông Cổ, cả về thể chất lẫn tinh thần đều bị ảnh hưởng bất lợi.

Khang Hi, lịch sử Trung Quốc, lịch sử Trung Hoa, thời nhà Thanh

Huyền Diệp (Khang Hi) là một vị vua nhân từ, ông đã sớm dự tính được sự khó khăn và gian khổ mà các con gái sẽ phải gặp sau khi gả tới Mông Cổ. Biện pháp tương ứng mà ông sử dụng là cố gắng kéo dài tuổi thành hôn của các con gái, để họ có thể chuẩn bị khả năng chịu đựng tương đối mạnh đối với mọi sự thay đổi sau khi kết hôn, xử lý mọi việc cũng biết tự ứng biến. Thế nên, tuổi kết hôn của 8 người con gái của Huyền Diệp là từ 18 tuổi tới 22 tuổi, trung bình là 19 tuổi, còn 7 người con gái của Nỗ Nhĩ Cáp Xích, họ có tuổi thành hôn trung bình là 15 tuổi, con gái của Hoàng Thái Cực có tuổi thành hôn trung bình là 13 tuổi.

Vũ Phong (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://conglyxahoi.net.vn/van-hoa/giai-tri/vach-tran-ly-do-vi-sao-con-gai-khang-hi-deu-doan-menh-tu.. Nguồn: https://conglyxahoi.net.vn/van-hoa/giai-tri/vach-tran-ly-do-vi-sao-con-gai-khang-hi-deu-doan-menh-tuoi-tho-khong-dai-74718.html

Chi tiết bảng quy đổi điểm IELTS vào các trường đại học năm 2025

Chi tiết bảng quy đổi điểm IELTS vào các trường...

Mới nhất, nhiều trường đã công bố phương án tuyển sinh năm 2025. Một số...

Ba con giáp này sinh ra đã có chỉ số IQ cao và sẽ sớm trở nên giàu có và thịnh vượng

Ba con giáp này sinh ra đã có chỉ số IQ cao và sẽ sớm trở nên giàu có và thịnh vượng...

Đời sống số - 10 giờ, 34 phút trước

Ba con giáp được sinh ra với chỉ số IQ cao ngất ngưởng, như thể họ được thần số mệnh bí mật đánh dấu là "định mệnh giàu sang phú quý".

Hà Nội ban hành chính sách hỗ trợ người dân đổi xe xăng trước ngày 30/9/2025

Hà Nội ban hành chính sách hỗ trợ người dân đổi xe xăng trước ngày 30/9/2025

Tin trong ngày - 10 giờ, 53 phút trước

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 20/CT-TTg năm 2025, trong đó yêu cầu UBND thành phố Hà Nội hỗ trợ người dân chuyển đổi từ phương tiện sử dụng nhiên liệu...

Loạt ngân hàng tăng lãi tiết kiệm trở lại, mức lãi cao nhất là bao nhiêu?

Loạt ngân hàng tăng lãi tiết kiệm trở lại, mức lãi cao nhất là bao nhiêu?

Tin trong ngày - 10 giờ, 53 phút trước

Trong những ngày đầu tháng 7, cùng với đà tăng mạnh của thị trường chứng khoán và vàng, một số ngân hàng đã bắt đầu điều chỉnh tăng lãi suất huy động trở lại...

Từ 24 điểm thi tốt nghiệp THPT, thí sinh có cơ hội đỗ vào những trường luật nào?

Từ 24 điểm thi tốt nghiệp THPT, thí sinh có cơ hội đỗ vào những trường luật nào?

Tin trong ngày - 10 giờ, 54 phút trước

Ngày 16/7, hàng triệu thí sinh trên cả nước sẽ chính thức tra cứu điểm thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Với phổ điểm rộng, thí sinh đạt từ 24 điểm trở lên, mong...

Công an Hà Nội ra thông báo thay đổi một điều từ ngày 16/7, người dân đặc biệt chú ý

Công an Hà Nội ra thông báo thay đổi một điều từ ngày 16/7, người dân đặc biệt chú ý

Tin trong ngày - 10 giờ, 54 phút trước

Ngày 15/7, Công an Hà Nội phát đi thông báo thay đổi địa điểm tiếp công dân.

Cách giao tiếp thông minh nhất tôi từng thấy: Giao tiếp đồng cảm! Nhờ đó, tôi thăng tiến nhanh hơn đồng nghiệp

Cách giao tiếp thông minh nhất tôi từng thấy: Giao tiếp đồng cảm! Nhờ đó, tôi thăng tiến nhanh hơn đồng nghiệp...

Đời sống trẻ - 3 giờ, 38 phút trước

Trong thời đại mà công việc đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ và mối quan hệ cá nhân ngày càng phức tạp, kỹ năng giao tiếp đồng cảm đang trở thành yếu tố...

Tin vui: Từ 2026, tăng lương tối thiểu vùng lên 7,2%, người lao động được tăng thêm thu nhập

Tin vui: Từ 2026, tăng lương tối thiểu vùng lên 7,2%, người lao động được tăng thêm thu nhập

Tin trong ngày - 3 giờ, 40 phút trước

Tại phiên họp thứ hai của Hội đồng Tiền lương quốc gia diễn ra sáng 11/7, có tới 13/16 thành viên biểu quyết đồng thuận với phương án tăng lương 7,2%, tương đương tỷ...

Tin vui: Những ngành học chiến lược sẽ được nhà nước cấp học phí và sinh hoạt phí, là ngành gì?

Tin vui: Những ngành học chiến lược sẽ được nhà nước cấp học phí và sinh hoạt phí, là ngành gì?

Kiến thức - 3 giờ, 41 phút trước

Theo nội dung dự thảo, sinh viên theo học các ngành các ngành khoa học cơ bản, kỹ thuật then chốt và công nghệ chiến lược sẽ có cơ hội nhận học bổng từ...

Từ nay hạn mức rút tiền qua thẻ ATM thay đổi: 1 ngày người dân được rút tối đa bao nhiêu tiền?

Từ nay hạn mức rút tiền qua thẻ ATM thay đổi: 1 ngày người dân được rút tối đa bao nhiêu tiền?...

Kiến thức - 3 giờ, 41 phút trước

Người dùng cần lưu ý thay đổi về thẻ ATM để việc rút tiền được diễn ra suôn sẻ.

Công chức, viên chức được tăng thêm 3-4 triệu đồng/tháng nhờ luật mới này: Ai là người được hưởng?

Công chức, viên chức được tăng thêm 3-4 triệu đồng/tháng nhờ luật mới này: Ai là người được hưởng?

Kiến thức - 3 giờ, 42 phút trước

Rất nhiều công chức, viên chức đang được tăng thêm 3-4 triệu đồng/tháng nhờ luật mới này.

Chỉ một chi tiết, Nhã Phương bị nghi ngờ đang mang thai lần 3?

Đi xe máy không lắp đủ 2 gương chiếu hậu sẽ bị CSGT xử phạt 600.000 đồng từ sau ngày 1/7/2025, có đúng không?

Đi xe máy không lắp đủ 2 gương chiếu hậu sẽ bị CSGT xử phạt 600.000 đồng từ sau ngày 1/7/2025, có...

Kiến thức - 3 giờ, 42 phút trước

Người dân khi điều khiển xe máy cần chú ý gương đảm bảo quan sát được phía sau và đúng tiêu chuẩn quy định, tránh bị xử phạt.

Hơn 100 triệu dân Việt Nam sắp chứng kiến một sự thay đổi lớn chưa từng có trong ngành y tế, đó là?

Hơn 100 triệu dân Việt Nam sắp chứng kiến một sự thay đổi lớn chưa từng có trong ngành y tế, đó...

Tin trong ngày - 3 giờ, 42 phút trước

Khi những chính sách mới có hiệu lực, người dân sẽ được hưởng những quyền lợi chưa từng có, liên quan đến lĩnh vực y tế.

Ngành học có thu nhập tới hơn 50 triệu/tháng, luôn 'khát' nhân lực: Cơ hội rộng mở cho người trẻ yêu khám phá

Ngành học có thu nhập tới hơn 50 triệu/tháng, luôn 'khát' nhân lực: Cơ hội rộng mở cho người trẻ yêu khám...

Kiến thức - 3 giờ, 42 phút trước

Ngành học này đang thu hút đông đảo bạn trẻ đam mê dịch chuyển, yêu thích trải nghiệm và khao khát làm việc trong môi trường quốc tế năng động, đa sắc màu và...

Hơn cả chạy hay bơi, nghiên cứu cho thấy môn thể thao này giúp kéo dài tuổi thọ thêm 6,2 năm

Hơn cả chạy hay bơi, nghiên cứu cho thấy môn thể thao này giúp kéo dài tuổi thọ thêm 6,2 năm

Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 43 phút trước

Đây là môn thể thao phổ biến tại Việt Nam và thế giới nhờ tính dễ tiếp cận, chi phí thấp, phù hợp với mọi lứa tuổi và trình độ.

Khi nào Google hoàn thành cập nhật thông tin về đơn vị hành chính mới tại Việt Nam?

Khi nào Google hoàn thành cập nhật thông tin về đơn vị hành chính mới tại Việt Nam?

Đời sống số - 4 giờ, 23 phút trước

Hiện tại, người dùng tìm kiếm thông tin trên Google Maps, vẫn nhận được kết quả về mô hình đơn vị hành chính cũ. Vậy câu hỏi đặt ra là, mất bao lâu để...

Cây dại mọc bờ ao mỗi năm chỉ có một mùa, giờ thành đặc sản nổi tiếng trong nhà hàng, giá 90.000 đồng/kg, ai cũng săn lùng

Cây dại mọc bờ ao mỗi năm chỉ có một mùa, giờ thành đặc sản nổi tiếng trong nhà hàng, giá 90.000...

Tin trong ngày - 4 giờ, 23 phút trước

Miền Tây sông nước không chỉ nổi danh với cá đồng, tôm sông mà còn với những loại rau mọc tự nhiên trong mùa nước nổi. Trong đó, rau dừa nước, từng là thức...

Khi không còn chia hạng, bảng lương giáo viên 2026 sẽ thay đổi thế nào?

Khi không còn chia hạng, bảng lương giáo viên 2026 sẽ thay đổi thế nào?

Tin trong ngày - 4 giờ, 24 phút trước

Từ ngày 1/1/2026, Luật Nhà giáo chính thức có hiệu lực, quy định việc chia hạng giáo viên sẽ không còn tồn tại, thay vào đó, chức danh sẽ được xác định dựa trên...

Đừng chủ quan: Vi phạm lỗi này khi dừng đèn đỏ, tài xế xe máy có thể bị phạt đến 14.000.000 đồng

Đừng chủ quan: Vi phạm lỗi này khi dừng đèn đỏ, tài xế xe máy có thể bị phạt đến 14.000.000 đồng...

Kiến thức - 4 giờ, 24 phút trước

Nếu vi phạm lỗi này khi dừng đèn đỏ, người điều khiển phương tiên có thể bị xử phạt đến 14.000.000 đồng, kèm theo việc bị trừ 10 điểm trên GPLX.

Từ bây giờ, chế độ tử tuất sẽ có thêm nhiều quy định mới, mọi người dân nên nắm rõ để hưởng đủ quyền lợi

Từ bây giờ, chế độ tử tuất sẽ có thêm nhiều quy định mới, mọi người dân nên nắm rõ để hưởng...

Kiến thức - 4 giờ, 24 phút trước

Tử tuất là một trong những chế độ của chính sách BHXH, nhằm hỗ trợ tài chính cho gia đình người tham gia BHXH không may qua đời.

Dù bạn giàu hay nghèo, khi con cái xin bạn 4 thứ này, cha mẹ tuyệt đối đừng bao giờ cho chúng, đấy mới là nhìn xa trông rộng

Dù bạn giàu hay nghèo, khi con cái xin bạn 4 thứ này, cha mẹ tuyệt đối đừng bao giờ cho chúng,...

Làm sao - 4 giờ, 24 phút trước

Thuở nhỏ, những món đồ chơi chạy pin, chiếc cặp sách có hình hoạt hình hay vài đồng tiền lẻ được người lớn cho khi ăn quà vặt cũng đủ khiến ta mê mẩn....

99% người dùng không biết: Tắt ngay tính năng này trên iPhone sẽ tránh bị đánh cắp dữ liệu

99% người dùng không biết: Tắt ngay tính năng này trên iPhone sẽ tránh bị đánh cắp dữ liệu

Xài gì - 4 giờ, 24 phút trước

Không ít trường hợp đã bị đánh cắp dữ liệu chỉ vì không tắt một cài đặt đơn giản. Chỉ với vài thao tác, bạn có thể tránh được hàng loạt rủi ro về...

Những con giáp nào may mắn vào Thứ Năm, ngày 17 tháng 7, tức ngày 23 tháng 6 âm lịch?

Những con giáp nào may mắn vào Thứ Năm, ngày 17 tháng 7, tức ngày 23 tháng 6 âm lịch?

Đời sống số - 5 giờ, 50 phút trước

Ngày 17 tháng 7, thứ năm, ngày 23 tháng 6 âm lịch, là năm Tỵ, tháng Quý Mùi, ngày Đinh Hợi. Dưới sự kết hợp như vậy, con giáp nào là tốt lành hôm...

Ngành nghề cực phát triển trong tương lai, được chuyên gia nhận định: 'Như dòng máu chảy trong cơ thể con người’

Ngành nghề cực phát triển trong tương lai, được chuyên gia nhận định: 'Như dòng máu chảy trong cơ thể con người’...

Tin trong ngày - 6 giờ, 48 phút trước

Trong thời đại hội nhập, giao thương mở rộng, càng nhiều doanh nghiệp được thành lập, ngành nghề này càng dễ dàng khẳng định được vị thế của mình trong nền kinh tế.

Hà Nội quyết liệt xử phạt mạnh vấn nạn bỏ rác sai quy định: 14 phường lắp camera giám sát

Hà Nội quyết liệt xử phạt mạnh vấn nạn bỏ rác sai quy định: 14 phường lắp camera giám sát

Tin trong ngày - 6 giờ, 48 phút trước

Nhằm tạo chuyển biến rõ rệt về chất lượng vệ sinh môi trường ngay từ những ngày đầu hoạt động theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, UBND TP Hà Nội đã...

Hai địa phương của Việt Nam có hầm đường bộ dài nhất Đông Nam Á, đó là?

Hai địa phương của Việt Nam có hầm đường bộ dài nhất Đông Nam Á, đó là?

Tin trong ngày - 6 giờ, 48 phút trước

Sau khi được khánh thành, hầm Hải Vân trở thành hầm đường bộ lớn nhất được xây dựng tại Việt Nam, dài nhất Đông Nam Á và là một trong 30 hầm lớn, hiện...