Tuyển sinh đại học 2025: Nên chọn ngành nào để không bị AI thay thế?

Nỗi lo lắng trước sự "xâm lấn" của AI

Trong bối cảnh AI ngày càng phát triển, nhiều người bày tỏ lo ngại về việc mất việc làm, đặc biệt là trong các lĩnh vực như kinh tế, báo chí, truyền thông và ngoại ngữ. Các ngành "hot" như kế toán, kiểm toán hay ngân hàng, vốn thu hút đông đảo thí sinh, đang đối diện với câu hỏi liệu AI có thể thay thế con người trong các công việc phân tích, xử lý dữ liệu hay không?

Nên chọn ngành nào để không bị AI thay thế? (Ảnh minh hoạ)

ThS. Phạm Thanh Hà, Trưởng phòng Quản lý Đào tạo Trường Đại học Ngoại thương, trấn an rằng AI không thể hoàn toàn thay thế con người trong các ngành kinh tế. Bà cho rằng AI có thể hỗ trợ trong việc nhập liệu, phân tích và gợi ý giải pháp, nhưng không thể thay thế tư duy và quyết định của con người. Các trường đại học cũng đang chủ động rà soát và điều chỉnh chương trình đào tạo để trang bị cho sinh viên những kỹ năng và tư duy cần thiết để làm chủ công nghệ, thay vì bị công nghệ thay thế.

Tương tự, PGS.TS Đặng Thị Thu Hương, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), khẳng định AI không thể thay thế vai trò của con người trong lĩnh vực báo chí và truyền thông. Bà nhấn mạnh rằng nhà báo không chỉ truyền tin mà còn có vai trò phản biện xã hội, định hướng chính sách, cung cấp thông tin chân thực và hướng đến các mục tiêu nhân văn. Bên cạnh đó, bà Hương cũng cho rằng ngành truyền thông rất rộng và cung cấp nhiều vị trí việc làm đa dạng, không chỉ giới hạn trong lĩnh vực báo chí. Ngành tâm lý học cũng đang được đào tạo chuyên sâu với nhiều chuyên ngành nhỏ để đáp ứng nhu cầu đa dạng trong xã hội.

Chủ động thích ứng thay vì thụ động lo sợ

(Ảnh minh hoạ)

Các chuyên gia đồng quan điểm rằng thay vì lo lắng về việc AI thay thế, thí sinh nên chủ động trang bị cho mình kiến thức chuyên môn vững chắc, kỹ năng mềm toàn diện để có thể thích ứng và phát triển trong tương lai.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Hoàng Minh Sơn khuyến khích thí sinh tập trung vào việc học kiến thức nền tảng vững chắc, thay vì chỉ chạy theo những ngành nghề có vẻ "hot" nhưng có thể không bền vững trong tương lai. Ông nhấn mạnh rằng việc học rộng, có kiến thức cơ bản tốt sẽ giúp sinh viên dễ dàng thích ứng với những thay đổi của thị trường lao động.

Nắm bắt xu hướng, đón đầu tương lai

Bên cạnh việc trang bị kiến thức và kỹ năng, việc lựa chọn ngành học đón đầu xu hướng cũng là một yếu tố quan trọng để đảm bảo cơ hội việc làm trong tương lai. Theo định hướng phát triển của Việt Nam, các lĩnh vực như đường sắt tốc độ cao, công nghiệp vi mạch bán dẫn và điện hạt nhân đang rất cần nguồn nhân lực chất lượng cao.

TS. Ngô Quốc Trinh, Trưởng phòng Đào tạo, Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải, cho biết nhà trường đã mở thêm một số ngành mới như Công nghệ Kỹ thuật Đường sắt Tốc độ Cao, Đầu máy Toa xe và Tàu điện Metro, Quản lý và Khai thác Vận tải Đường sắt để đáp ứng nhu cầu nhân lực cho dự án đường sắt tốc độ cao.

Lời khuyên cho thí sinh và phụ huynh

Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn khuyên phụ huynh nên đồng hành cùng con, lắng nghe sở thích và đam mê của con, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm thực tế để giúp con có cái nhìn toàn diện về thị trường lao động.

(Ảnh minh hoạ)

Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc trang bị cho bản thân những kỹ năng cần thiết như ngoại ngữ, kỹ năng số, tư duy phản biện và tinh thần học tập suốt đời. Ông khuyến khích phụ huynh không áp đặt mong muốn cá nhân lên con cái mà hãy hỗ trợ con lựa chọn ngành nghề phù hợp với năng lực và hoài bão của bản thân.

Thứ trưởng khẳng định những ngành học rộng sẽ bền vững hơn. Đào tạo đại học hiện nay tập trung vào việc cung cấp kiến thức nền tảng cơ bản và trang bị những năng lực cần thiết để sinh viên có thể dễ dàng thích ứng với công việc mới.

Trong bối cảnh AI đang phát triển mạnh mẽ, việc lựa chọn ngành học phù hợp là một quyết định quan trọng đối với tương lai của mỗi thí sinh. Thay vì lo lắng về việc bị AI thay thế, thí sinh nên chủ động trang bị kiến thức, kỹ năng, nắm bắt xu hướng và lựa chọn ngành nghề phù hợp với đam mê và năng lực của bản thân. Sự đồng hành và hỗ trợ của gia đình cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình định hướng nghề nghiệp cho các em. Chỉ khi đó, các em mới có thể tự tin bước vào tương lai và gặt hái thành công trong sự nghiệp.