Tương lai con cái có 'hoá rồng hoá phượng' hay không, đều phụ thuộc vào quyết định này của cha mẹ, hãy cẩn trọng!

Trong hành trình nuôi dạy con cái, yếu tố then chốt quyết định sự thành công không chỉ nằm ở phương pháp giáo dục tân tiến hay những trường lớp danh tiếng, mà còn ở khả năng duy trì sự lý trí, bình tĩnh và kiên định của cha mẹ. Đôi khi, vận mệnh tươi sáng của một đứa trẻ được định hình bởi sự quyết tâm, tầm nhìn và sự hy sinh đúng đắn của cha mẹ. Tuy nhiên, sự can thiệp quá sâu, những kỳ vọng phi thực tế, hay sự lo lắng thái quá lại có thể vô tình đẩy con cái đi chệch hướng, thậm chí hủy hoại tương lai của chúng.

Khi sự can thiệp quá sâu "bóp nghẹt" tiềm năng

Thực tế cho thấy, không ít bậc phụ huynh bị ám ảnh bởi những trường học danh tiếng, bằng mọi giá ép con phải đạt điểm cao, giành lấy những vị trí "top đầu". Câu chuyện của một blogger nổi tiếng trên Douyin (TikTok phiên bản Trung Quốc) là một minh chứng điển hình. Từ nhỏ, cô đã sống dưới sự kiểm soát nghiêm ngặt của mẹ, chỉ được phép tiến bộ trong học tập, không được phép lùi bước.

Kỳ thi năm thứ hai cấp hai, dù xếp thứ 18 trong lớp, mẹ cô vẫn chưa hài lòng. Ngay cả trong kỳ nghỉ, cô bé vẫn bị đánh thức lúc 6 giờ sáng mỗi ngày để "dùi mài kinh sử". Dưới áp lực kinh khủng, cô giống như một cỗ máy học tập, không có thời gian cho bất cứ điều gì khác ngoài việc ăn ngủ và học. Cuối cùng, cô đỗ vào Đại học Bắc Kinh, hiện thực hóa mong muốn của mẹ.

Tương lai của con cái "hoá rồng hoá phượng" hay luẩn quẩn trong vòng xoáy mệt mỏi, phần lớn phụ thuộc vào những quyết định, hành động của cha mẹ (Ảnh minh hoạ)

Tuy nhiên, bước chân vào giảng đường đại học, cô nhận ra mình hoàn toàn lạc lõng. Cô chẳng biết gì ngoài việc học, không có ước mơ, không có đam mê. Bao quanh cô là những bạn bè năng động, nhiệt huyết, đang nỗ lực theo đuổi mục tiêu của riêng mình, còn cô hoàn toàn mất phương hướng. Cô sợ giao tiếp, thu mình trong lớp vỏ bảo vệ, trốn học, mất ngủ, lạm dụng rượu và cuối cùng rơi vào trầm cảm.

Câu chuyện này không phải là cá biệt. Rất nhiều bậc cha mẹ đang vô tình đẩy con mình vào một cuộc đua không hồi kết, luôn lo sợ con sẽ thua kém người khác ngay từ vạch xuất phát. Nhưng chính sự lo lắng, áp lực và mong muốn thành công nhanh chóng của cha mẹ lại tạo ra gánh nặng tâm lý cho con cái, gây ra những hậu quả tiêu cực khôn lường.

Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, trẻ em được nuôi dưỡng bởi cha mẹ có xu hướng lo lắng có nguy cơ mắc các vấn đề về cảm xúc như trầm cảm cao gấp ba lần so với những trẻ em sống trong gia đình bình thường. Hơn nữa, nhiều phụ huynh không có mục tiêu, kế hoạch rõ ràng khi giáo dục con cái, mà chỉ chạy theo xu hướng, đưa ra quyết định dựa trên những lời đồn thổi. Nghe nói ngành này "hot", ngành kia "dễ kiếm tiền", họ liền ép con theo học, mà không hề quan tâm đến sở thích, năng lực thực sự của con.

Blogger Triệu Vũ cũng chia sẻ câu chuyện tương tự. Mẹ anh biết rằng học sinh có năng khiếu thể thao sẽ được cộng điểm khi xét tuyển vào các trường đại học hàng đầu, vì vậy bà đã ép anh theo đuổi bóng chuyền. Quá trình luyện tập gian khổ, áp lực học tập nặng nề khiến anh vô cùng mệt mỏi và chán nản. Tuy nhiên, dưới sự thúc ép của mẹ, anh vẫn cố gắng kiên trì. Cuối cùng, anh đỗ vào một trường đại học danh tiếng nhờ chứng chỉ vận động viên bóng chuyền hạng nhì quốc gia.

Nhưng sau khi vào đại học, anh rơi vào trạng thái hoang mang, bế tắc. Anh không hứng thú với chuyên ngành đang học, cũng không còn đam mê với bóng chuyền. Nhiều năm luyện tập chỉ vì mục đích thực dụng đã giết chết tình yêu của anh dành cho môn thể thao này. Anh chìm đắm trong sự chán nản suốt bốn năm đại học, thường xuyên trượt môn. Sau khi tốt nghiệp, vì không có kỹ năng đặc biệt, anh gặp khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm. Anh tuyệt vọng và tự hỏi: "Cuộc sống của mình có ý nghĩa gì?".

(Ảnh minh hoạ)

Một đứa trẻ không có ý thức về giá trị bản thân, không biết lý do mình tồn tại, rất dễ trở thành một "zombie", một "thân trâu ngựa" chỉ biết nghe theo sự dẫn dắt của người khác mà không có chính kiến riêng.

"Cuộc sống là một vùng hoang dã, không phải là một con đường mòn"

Nhà giáo dục Rousseau từng nói: "Sử dụng thời gian không đúng mục đích còn có hại hơn là lãng phí nó". Nếu cha mẹ dùng vũ lực để kiểm soát con cái, hoặc mù quáng lên kế hoạch cho cuộc sống của con bằng cách chạy theo đám đông, họ có thể hủy hoại cuộc đời con mình.

Ngược lại, những bậc cha mẹ không bị thế giới bên ngoài làm phiền, có đủ quyết tâm để theo đuổi ý tưởng của mình và lên kế hoạch cẩn thận cho tương lai của con cái mới có thể trở thành người chiến thắng cuối cùng. Để duy trì sự tập trung và đưa ra những quyết định sáng suốt, cha mẹ cần rèn luyện ba nguyên tắc sau:

Mức độ đầu tiên: Bạn có đủ can đảm để chống lại "hiệu ứng sân khấu" không?

Trong xã hội học, "hiệu ứng sân khấu" mô tả tình huống khán giả ở hàng ghế đầu đứng dậy để nhìn rõ hơn, buộc khán giả ở hàng ghế sau cũng phải đứng lên theo. Nhiều phụ huynh cũng hành xử tương tự. Họ không thể không theo dõi xu hướng học tập của những đứa trẻ khác, bắt chước những bậc cha mẹ khác chi tiền cho con mình, khiến con cái bị cuốn vào vòng xoáy của "hiệu ứng sân khấu" và ngày càng kiệt sức.