Thứ bảy, 06/12/2025
Ở nhiều vùng nông thôn, nhà cửa và mồ mả tổ tiên luôn được xem là tài sản thiêng liêng của mỗi gia đình. Ngôi nhà là nơi sinh sống hàng ngày, còn phần mộ là chốn yên nghỉ của người đã khuất. Vì vậy, xung quanh hai yếu tố này tồn tại nhiều quan niệm dân gian, trong đó có câu: "Người quá năm đời phải dời mộ, nhà ở ba đời ắt có người phải đi". Thoạt nghe đơn giản, nhưng phía sau lại ẩn chứa nhiều tầng ý nghĩa và kinh nghiệm truyền đời của cư dân xưa.

Đằng sau những quan niệm về mồ mả và nhà cửa là kinh nghiệm sống, phong tục và bài học tự lập mà người xưa gửi gắm cho con cháu (Ảnh minh họa)
Theo quan niệm này, "người qua năm đời" hiểu là một dòng họ đã truyền đến thế hệ thứ năm, tính từ cụ kỵ đến đời con cháu hiện tại. Khi gia tộc đông đúc, mồ mả của tổ tiên thường không còn đủ không gian để tiếp tục an táng thế hệ sau. Với những họ tộc đông nhân khẩu, đất mộ càng trở nên chật hẹp, buộc con cháu phải tìm khu đất mới làm nơi an táng chung. Vì vậy, "dời mộ sau năm đời" chủ yếu bắt nguồn từ nhu cầu thực tế về diện tích và quy hoạch nghĩa trang trong gia tộc.
Trong khi đó, "nhà ở ba đời ắt phải đi" phản ánh điều kiện sinh hoạt của cư dân nông thôn xưa. Nhà tự xây bằng gỗ, đất hoặc gạch nung thường khó đảm bảo độ bền lâu dài. Nếu gia đình thuộc diện kinh tế trung bình, nhà có thể chỉ vững trong một đến hai thế hệ. Ở lâu, nhà dễ xuống cấp, mối mọt, dột nát, thậm chí trở thành nhà nguy hiểm đặc biệt khi gặp mưa bão hay thời tiết cực đoan. Vì vậy, việc rời đi hoặc xây nhà mới sau ba đời được xem là cần thiết để đảm bảo an toàn.

Ngoài lý do chất lượng nhà cửa, quan niệm này còn liên quan đến biến động nhân khẩu trong gia đình truyền thống. Một căn nhà không thể đáp ứng nhu cầu sinh hoạt khi con cháu lập gia đình, sinh thêm thế hệ mới. Sự chật chội buộc các nhánh trong họ phải tách ra, xây nhà mới ở khu vực khác. Điều đó khiến câu "nhà ở ba đời phải đi" trở thành thực tế phổ biến.
Tuy nhiên, các câu tục ngữ trên không chỉ phản ánh hoàn cảnh sinh hoạt, mà còn mang hàm ý giáo dục nhắc nhở con cháu phải tự lực, không nên ỷ lại vào tài sản của cha ông. Trong nếp nghĩ làng quê, xây được ngôi nhà khang trang thể hiện năng lực, uy tín và sự nỗ lực của mỗi gia đình. Ngược lại, sống mãi trong nhà cũ của bố mẹ dễ bị xem là thiếu chí tiến thủ.



Ngày nay, bối cảnh xã hội đã thay đổi. Ở đô thị có nghĩa trang tập trung; ở nông thôn, quỹ đất rộng rãi hơn và mô hình an táng cũng linh hoạt. Nhà cửa được xây bằng vật liệu bền chắc, có thể sử dụng nhiều thế hệ mà vẫn an toàn. Vì vậy, câu nói "người năm đời dời mộ, nhà ba đời phải đi" không còn mang tính áp dụng tuyệt đối.
Dẫu vậy, giá trị cốt lõi mà người xưa gửi gắm đó là khuyến khích con cháu chăm chỉ, tự lập và chủ động vun đắp cuộc sống vẫn còn nguyên giá trị. Đây cũng chính là thông điệp nhân văn còn lại phía sau những câu tục ngữ tưởng chừng chỉ gắn với chuyện nhà cửa và mồ mả.
* Thông tin trong bài mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm!
Nguồn: https://thoitrangvang.vn/tuc-ngu-nguoi-qua-nam-doi-phai-doi-mo-nha-o-ba-doi-at-phai-di-co-y-nghia-gi..
Ai đó trong bữa tiệc nói rằng: 'Nếu bạn không uống rượu, bạn không giữ...
Dòng sự kiện - 12 giờ trước
Ngày 14.11, HĐND TP.HCM đã thông qua Nghị quyết quy định mức hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế (BHYT) cho người cao tuổi và học sinh trên địa bàn.
Tin trong ngày - 13 giờ, 49 phút trước
Trong vụ cháy quán ăn khiến 4 người chết, nữ nhân viên thoát nạn kể lại khoảnh khắc sinh tử, quyết định lúc cấp bách giúp chị và người đồng nghiệp sống sót.
Tin trong ngày - 13 giờ, 53 phút trước
Đại diện bang Miranda - Clara Vegas Goetz vừa xuất sắc đăng quang Miss Universe Venezuela 2025. Chiến thắng này không chỉ ghi dấu ấn bởi tài sắc của tân Hoa hậu mà còn...
Đời sống số - 13 giờ, 54 phút trước
Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 6/12/2025.
Kiến thức - 15 giờ, 54 phút trước
Theo Nghị định 282/2025, nếu người vợ ép buộc chồng phải ra khỏi nhà có thể bị xử phạt đến 30 triệu đồng.
Nội thất - Ngoại thất - 29 phút trước
Trên thế giới, việc chọn hướng nhà là một nghệ thuật, không chỉ vì tiện lợi, mà còn là tín ngưỡng, hay đón ánh sáng.
Truyền hình - 30 phút trước
Thông tin về việc Lisa (BLACKPINK) chào sân điện ảnh khiến cộng đồng mạng dậy sóng. Đặc biệt có nhiều phản ứng tiêu cực từ công chúng khi bày tỏ lo ngại việc nữ...
Tin trong ngày - 33 phút trước
Ngày 15/9/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 248/2025/NĐ-CP quy định chế độ tiền lương, thù lao, tiền thưởng của người đại diện chủ sở hữu trực tiếp, người đại diện phần vốn nhà...
Du lịch nước ngoài - 46 phút trước
Chẳng phải Thụy Sĩ hay châu Âu, đây mới là nơi được du khách Việt yêu thích đặc biệt và thích đặt chân đến bậc nhất.
Tin trong ngày - 48 phút trước
Các luật sư nhận định hành vi lái ô tô tông chết em gái của Nguyễn Tấn Thành ở Tây Ninh cấu thành tội Giết người, không phải phạm tội do kích động mạnh....
Kiến thức - 50 phút trước
Ngoài sự nghiệp, ''vua cà phê'' Đặng Lê Nguyên Vũ còn có những triết lý "để đời" về tài chính, kinh doanh, đời sống, và đặc biệt là nuôi dạy con khiến nhiều người...
Chuyện làng sao - 1 giờ, 5 phút trước
Khoảnh khắc ngọt ngào của nàng Hoa hậu này đã nhận được cơn mưa lời chúc phúc từ dàn sao Việt.
Tin trong ngày - 1 giờ, 6 phút trước
Theo dự báo mới nhất, miền Bắc đang chuẩn bị đón một đợt không khí lạnh cực mạnh, có khả năng gây mưa lớn và rét đậm sâu, dự kiến bắt đầu từ khoảng...
Kiến thức - 1 giờ, 10 phút trước
Được mệnh danh là một trong những loài cá nước ngọt lớn nhất thế giới, cá hải tượng long (Arapaima) sở hữu kích thước khổng lồ và sức mạnh đáng kinh ngạc. Loài "quái...
Kiến thức - 1 giờ, 11 phút trước
Năm ngành học dưới đây được dự báo có triển vọng lớn trong thập kỷ tới và là nhóm ngành được các tập đoàn lớn tích cực săn đón.
Kiến thức - 1 giờ, 27 phút trước
Trong bối cảnh giao dịch không dùng tiền mặt ngày càng phổ biến, việc hiểu rõ quy định về thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với dòng tiền qua ngân hàng là vô...
Chăm sóc sức khỏe - 2 giờ, 32 phút trước
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi ngày có hơn 4.500 người tử vong vì tiểu đường. Đối với những bệnh nhân này, bữa sáng không chỉ đơn thuần để no bụng mà...
Tin tức nhạc - 2 giờ, 49 phút trước
Ngày 5/12, Google công bố top 10 xu hướng tìm kiếm nổi bật tại Việt Nam năm 2025, trong đó có hạng mục Bài hát, loạt ca khúc Việt xuất hiện và gây chú...
Chuyện làng sao - 2 giờ, 50 phút trước
Tin sao Việt 6/12/2025: Chiếc váy khoét sâu của Uyển Ân chiếm spotlight giữa sự kiện quy tụ loạt sao đình đám. Tại một show thời trang, Hòa Minzy gây chú ý khi lần...
Du lịch Việt - 2 giờ, 14 phút trước
Hồ nước này gắn liền với sự tích hai mẹ con bà góa cứu người và từng được công nhận là Hồ nước ngọt đẹp nhất thế giới.
Tin trong ngày - 2 giờ, 27 phút trước
Ngày 26/11/2025, Chính phủ chính thức ban hành Nghị quyết 08/2025/NQ-CP, quy định chi tiết về việc cho phép người Việt Nam đủ điều kiện vào chơi tại một số dự án kinh doanh...
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 37 phút trước
Trong nhịp sống bận rộn của xã hội hiện đại, con người ngày càng ít vận động, dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu và...
Tin trong ngày - 3 giờ, 44 phút trước
Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân 2025 vừa được thông qua sẽ mang lại những thay đổi lớn cho người dùng mạng xã hội tại Việt Nam, đặc biệt là quy định cấm...
Làm sao - 3 giờ, 9 phút trước
Sau khi sử dụng nhà vệ sinh, bạn thường để cửa mở hay đóng hờ? Nhiều người có thể chưa từng nghĩ đến câu hỏi này, thường chỉ làm những gì thuận tiện nhất....
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 18 phút trước
Xoay quanh việc dùng mỡ lợn và dầu thực vật vẫn còn rất nhiều ý kiến tranh cãi trái chiều. Thay vì chọn một bỏ một, bí quyết của các chuyên gia dinh dưỡng...