Từ 1/7/2025, hàng triệu lao động không chính thức cũng phải đóng BHXH bắt buộc dù không ký hợp đồng

Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2025), người lao động Việt Nam làm việc theo hợp đồng có trả lương từ 1 tháng trở lên, bao gồm cả các trường hợp “thỏa thuận bằng tên gọi khác” nhưng có nội dung về trả công, sự giám sát, điều hành thì phải tham gia BHXH bắt buộc.

Điều này có nghĩa là nhóm lao động “ngoài biên chế”, làm việc không chính thức, như cộng tác viên dài hạn, người làm thuê có thỏa thuận công việc ổn định… đều sẽ phải đóng BHXH theo quy định.

Ảnh minh họa.

5 quyền lợi lớn người lao động được hưởng

Người tham gia BHXH bắt buộc sẽ được bảo vệ bởi các chính sách an sinh xã hội thiết yếu, bao gồm: Chế độ ốm đau; Chế độ thai sản; Chế độ hưu trí; Chế độ tử tuất; Chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (theo Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015).

Đây là những quyền lợi đặc biệt quan trọng giúp người lao động có thu nhập ổn định và được bảo vệ khi gặp rủi ro trong cuộc sống hoặc khi về già.

Chậm đóng BHXH sẽ bị phạt lũy kế 0,03% mỗi ngày

Luật cũng quy định rõ, nếu doanh nghiệp hoặc người sử dụng lao động chậm đóng BHXH bắt buộc từ ngày 1/7/2025, sẽ phải nộp phạt 0,03% mỗi ngày trên số tiền chậm đóng, cộng dồn theo thời gian chậm nộp.

Công thức tính tiền phạt: Số tiền phạt = 0,03% × Số tiền chậm đóng × Số ngày chậm đóng.

Ngoài ra, đơn vị chậm đóng còn bị xử phạt hành chính và không được xét khen thưởng, danh hiệu thi đua trong kỳ đánh giá.

Ảnh minh họa.

Một điểm tích cực khác là khoản tiền đóng BHXH bắt buộc sẽ được tính là chi phí giảm trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Theo Luật Thuế TNCN và Thông tư 111/2013/TT-BTC, người lao động có thể khấu trừ khoản này cùng với các khoản bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và bảo hiểm bắt buộc khác khi quyết toán thuế.

Chỉ còn vài ngày nữa để các doanh nghiệp và người lao động ngoài biên chế chuẩn bị thực hiện quy định mới. Việc chủ động tham gia BHXH bắt buộc không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là quyền lợi dài hạn đối với người lao động trong hệ thống an sinh quốc gia.