Trường hợp di chúc không có hiệu lực dù được công chứng đầy đủ, ai cũng nên biết để tránh chịu thiệt

Khi nào di chúc mất hiệu lực?

Điều 643 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hiệu lực của di chúc, trong đó nêu rõ các trường hợp di chúc không có hiệu lực toàn bộ hoặc một phần:

- Người thừa kế qua đời trước hoặc cùng thời điểm với người lập di chúc: Đây là một tình huống phổ biến. Nếu người được chỉ định hưởng thừa kế theo di chúc không còn sống vào thời điểm người lập di chúc qua đời, phần di chúc liên quan đến người đó sẽ không có hiệu lực.

- Tổ chức, cơ quan thừa kế không còn tồn tại: Tương tự, nếu một tổ chức, cơ quan được chỉ định trong di chúc không còn hoạt động vào thời điểm mở thừa kế, phần di chúc liên quan cũng sẽ mất hiệu lực.

Trường hợp nào di chúc không có hiệu lực dù được công chứng đầy đủ? (Ảnh minh hoạ)

- Di sản không còn tồn tại: Nếu tài sản được chỉ định trong di chúc đã không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế (ví dụ, tài sản đã bán, bị phá hủy...), di chúc liên quan đến tài sản đó cũng không có hiệu lực. Trường hợp di sản chỉ còn một phần, phần di chúc về phần di sản còn lại vẫn có hiệu lực.

- Di chúc có phần không hợp pháp: Nếu một phần của di chúc vi phạm pháp luật, phần đó sẽ không có hiệu lực, nhưng các phần còn lại vẫn được giữ nguyên hiệu lực nếu chúng tuân thủ các quy định pháp luật.

- Nhiều di chúc cho cùng một tài sản: Nếu một người lập nhiều di chúc khác nhau cho cùng một tài sản, di chúc sau cùng sẽ có hiệu lực. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc rà soát và cập nhật di chúc thường xuyên để phản ánh chính xác ý nguyện hiện tại của người lập.

Di chúc hợp pháp cần đáp ứng điều gì?

Để đảm bảo di chúc có hiệu lực thi hành, cần tuân thủ nghiêm ngặt các điều kiện về tính hợp pháp được quy định tại Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015:

- Người lập di chúc phải minh mẫn, sáng suốt: Người lập di chúc phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, không bị lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép khi lập di chúc.

- Di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội: Nội dung di chúc phải tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành và không đi ngược lại các chuẩn mực đạo đức xã hội.

(Ảnh minh hoạ)

- Hình thức di chúc phải đúng quy định: Pháp luật quy định các hình thức di chúc khác nhau, bao gồm di chúc bằng văn bản (có hoặc không có công chứng, chứng thực) và di chúc miệng. Mỗi hình thức có những yêu cầu riêng về nội dung và thủ tục.

Lưu ý quan trọng

- Người từ 15 đến dưới 18 tuổi muốn lập di chúc phải có sự đồng ý bằng văn bản của cha mẹ hoặc người giám hộ.

- Người bị hạn chế về thể chất hoặc không biết chữ khi lập di chúc cần có người làm chứng và phải được công chứng hoặc chứng thực.

- Di chúc miệng chỉ được coi là hợp pháp nếu được thể hiện trước ít nhất hai người làm chứng và được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực chữ ký của người làm chứng trong thời hạn luật định.