Chủ nhật, 05/10/2025
Một câu chuyện đầy cảm hứng về một tài xế gặp nạn trên đường đã minh chứng cho sức mạnh của tư duy ngược. Chiếc xe của anh bị rơi xuống mương, và dịch vụ cứu hộ đưa ra mức giá "cắt cổ" là 1200 nhân dân tệ. Thay vì chấp nhận mức giá đó, anh đã có một giải pháp sáng tạo: đặt 10 suất cơm qua ứng dụng giao đồ ăn.
Khi 10 shipper lần lượt đến, anh đã mời họ cùng hợp sức nâng chiếc xe lên khỏi mương. Với sự giúp đỡ của họ, anh đã giải quyết được vấn đề chỉ với 350 nhân dân tệ (bao gồm tiền cơm và "tip" cho mỗi người) và còn nhận được những lời cảm ơn chân thành.
Câu chuyện này cho thấy, tư duy ngược không phải là một tài năng bẩm sinh mà là một thói quen, một cách tiếp cận vấn đề từ một góc độ khác.
1. Tư duy ngược là gì và tại sao nó lại quan trọng?
Rèn luyện tư duy ngược không chỉ giúp con cái vượt qua khó khăn mà còn mở nhiều cơ hội mới cho trẻ sau này (Ảnh minh hoạ)
Tư duy ngược (lateral thinking) là khả năng nhìn nhận vấn đề từ một góc độ khác, không bị giới hạn bởi những suy nghĩ thông thường. Đó là khả năng "lội ngược dòng" trong mọi hoàn cảnh, tìm ra những giải pháp sáng tạo và độc đáo.
Người có tư duy ngược không chỉ giải quyết vấn đề hiệu quả hơn mà còn có khả năng:
- Nhìn thấy những điều người khác bỏ sót: Khi không bị giới hạn bởi những điều hiển nhiên, họ có thể nhìn thấy bản chất của vấn đề, phát hiện những tài nguyên, quy luật và kết nối mà người khác không thấy.
- Tìm ra lối đi riêng: Trong khi số đông còn mắc kẹt trong "đáp án chuẩn", người tư duy ngược đã tìm thấy lối đi riêng trong những "khe hở" của hệ thống.
- Biến thách thức thành cơ hội: Một đứa trẻ có khả năng biến vấp ngã thành bệ phóng, biến tình huống bế tắc thành cơ hội xoay chuyển - đây chính là tài sản quý giá hơn cả tiền bạc.
Khả năng này giống như một thỏi nam châm vô hình hút lấy cơ hội. Khi trưởng thành, trẻ sẽ chuyển hóa kỹ năng này vào việc kiếm sống: tìm được ngách nghề mới giữa làn sóng sa thải, tìm ra mỏ vàng trong cơn "đại hàn" của ngành nghề. Lúc ấy, kiếm tiền sẽ dễ như hít thở.
2. Vậy làm thế nào để rèn luyện tư duy ngược cho con?
(Ảnh minh hoạ)
Dưới đây là một số phương pháp mà cha mẹ có thể áp dụng để giúp con phát triển tư duy ngược:
Rèn luyện tư duy phản sự thật (counterfactual thinking)
Đặt ra những câu hỏi "nếu như" phi thực tế để kích thích trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo của trẻ. Ví dụ: "Nếu mặt trời mọc ở hướng Tây, sáng mai chúng ta nên ăn món gì trước?", "Nếu tất cả táo trong siêu thị bỗng biến thành màu xanh dương, chuyện gì sẽ xảy ra?". Theo các chuyên gia, những câu hỏi này giúp kích hoạt mạng mặc định của não bộ (DMN) và vùng vỏ não trước trán lưng bên, giúp tăng kết nối giữa các nơ-ron, tạo ra nhiều khớp thần kinh mới. Khi não bộ quen "tư duy không theo lối mòn", trẻ sẽ dễ dàng tìm ra cách giải sáng tạo trong toán học hay khi gặp tình huống khó khăn.
Áp dụng phương pháp "Vòng tròn vàng" (Golden Circle)
Hướng dẫn con đặt câu hỏi theo thứ tự ngược: "Tại sao?", "Như thế nào?", "Cái gì?". Thay vì bắt đầu từ hành động (cái gì), hãy bắt đầu từ mục tiêu (tại sao) để giúp trẻ hiểu rõ mục đích của việc mình làm và tìm ra những phương pháp sáng tạo để đạt được mục tiêu đó. Steve Jobs là một ví dụ điển hình, ông không bắt đầu từ sản phẩm mà từ lý tưởng "Thay đổi thế giới", rồi mới đến thiết kế và cuối cùng là sản phẩm. Nghiên cứu cho thấy, cách "tư duy từ kết quả ngược lại" này giúp tăng sóng theta ở vùng vỏ não trước, kết nối mạnh hơn giữa vùng hải mã và vùng trán – nhờ vậy, trẻ có thể tự động xây dựng bản đồ tư duy kể cả khi học thuộc lòng!
Biến khuyết điểm thành ưu điểm
(Ảnh minh hoạ)
Giúp trẻ nhìn nhận những điểm yếu của mình dưới một góc độ khác và biến chúng thành lợi thế. GS Duckworth (ĐH Pennsylvania, 2016) cho thấy: "Trẻ được rèn luyện "tái định nghĩa điểm yếu" có chỉ số chống chịu tăng trung bình 37.2% sau 6 tháng". Ví dụ, nếu con hay cãi lời, hãy nói: "Phản biện của con thú vị đấy! Nếu là trợ lý thẩm vấn, con sẽ hỏi gì để bắt được tội phạm?".
Xây dựng tư duy tài chính "ngược với lẽ thường"
Khi cho trẻ tiền tiêu vặt, hãy thêm những quy tắc khuyến khích trẻ suy nghĩ sáng tạo về cách sử dụng tiền. Ví dụ: "Nếu tiêu hết 100 nghìn đồng, phải nộp "báo cáo chi tiêu""; "Nếu biến 100 nghìn đồng thành giá trị 150 tệ, sẽ được thưởng gấp đôi số vốn". Điều này giúp trẻ hiểu rằng tiền không phải là thứ cố định, nó giống như dòng nước, biết cách thì sẽ làm nó chảy theo ý mình.
Rèn luyện tư duy ngược cho con không chỉ là một kỹ năng mà còn là một món quà vô giá, giúp con tự tin đối mặt với mọi thử thách và nắm bắt mọi cơ hội trong cuộc sống. Mong rằng con cái chúng ta có thể sở hữu tư duy ngược, nhìn thấy một thế giới hoàn toàn mới – và trở thành người mà ông trời cũng phải "đuổi theo" để ban cơ hội, ban tài lộc.
Theo kế hoạch, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam sẽ tổ chức nhiều hoạt...
Kiến thức - 2 phút trước
Loài cây này chỉ được tìm thấy ở một nơi duy nhất trên thế giới chứ không trồng đại trà.
Kiến thức - 5 phút trước
Không chỉ làm đẹp không gian sống, một số loại cây cảnh còn được xem như “bảo vật truyền đời” bởi tuổi thọ lên đến hàng trăm năm. Chúng bền bỉ đến mức có...
Kiến thức - 31 phút trước
Vàng từ lâu được xem là tiền tệ ổn định của toàn thế giới. Dù trải qua hàng nghìn năm, vàng không chỉ hiện diện trong vai trò trang sức mà còn là tài...
Làm sao - 53 phút trước
Những loại cá này không chỉ làm món ăn mất đi vị tươi ngon mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe.
Đời sống số - 59 phút trước
Nắm vững 10 kỹ năng này không chỉ giúp bạn tránh được những cạm bẫy trong giao tiếp mà còn giúp bạn tìm thấy những người bạn đích thực đáng vun đắp.
Làm sao - 53 phút trước
Những loại cá này không chỉ làm món ăn mất đi vị tươi ngon mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe.
Đời sống số - 59 phút trước
Nắm vững 10 kỹ năng này không chỉ giúp bạn tránh được những cạm bẫy trong giao tiếp mà còn giúp bạn tìm thấy những người bạn đích thực đáng vun đắp.
Đời sống số - 1 giờ, 1 phút trước
Trong kỷ nguyên chuyển đổi số, nhiều dịch vụ hành chính công đã được số hóa để người dân dễ tiếp cận hơn, trong đó việc đăng ký cấp Giấy chứng nhận quyền sử...
Kiến thức - 1 giờ, 2 phút trước
Trong 4 năm vừa qua, quy mô khối này tăng đều, trung bình khoảng 9% mỗi năm, cho thấy sức hút mạnh mẽ trong bối cảnh chuyển đổi số, nhu cầu lao động công...
Kiến thức - 1 giờ, 4 phút trước
Cậu bé châu Phi trong bức ảnh chấn động thế giới 9 năm trước sau khi được giải cứu và nhận nuôi, đã có cuộc sống mới tràn ngập hạnh phúc.
Dòng sự kiện - 1 giờ, 4 phút trước
Công trình được định vị là biểu tượng mới của quốc gia, thuộc TOP 10 sân bay đẹp nhất thế giới sẽ được đưa vào vận hành vào năm 2026.
Đời sống số - 1 giờ, 4 phút trước
Từ khi Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đi vào vận hành, nhiều thủ tục hành chính, trong đó có đăng ký thường trú đã được tích hợp trên ứng dụng...
Tin trong ngày - 2 giờ, 32 phút trước
Du học nghề đang trở thành lựa chọn phổ biến, mở ra cơ hội hưởng chính sách miễn học phí, nhận trợ cấp với nhu cầu lao động cao và lộ trình định cư...
Đàn ông yêu - 2 giờ, 1 phút trước
Trong tình yêu, nhớ nhung là điều khó tránh. Nhưng không phải ai cũng biết cách thể hiện. Người đàn ông “ngốc nghếch” thường liên tục nhắn tin, gọi điện. Ngược lại, đàn ông...
Doanh nghiệp - 2 giờ, 1 phút trước
Văn bản của Sở Nội vụ Hà Nội làm rõ cách tính tiền lương cho lao động khi làm thêm, tạo hành lang pháp lý cho doanh nghiệp muốn tổ chức làm thêm vượt...
Phong thủy - 2 giờ, 1 phút trước
Nên trồng 4 loại cây này trước nhà để vừa được che mát, vừa được phù trợ may mắn.
Chăm sóc sức khỏe - 2 giờ, 1 phút trước
Đối với bệnh ung thư, lá của loại cây này đang được nghiên cứu như một nguồn dược liệu mới.
Kiến thức - 2 giờ, 2 phút trước
Quy định về bầu Trưởng thôn, Tổ trưởng Tổ dân phố (theo Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở 2022 và Nghị định 59/2023/NĐ-CP).
Chuyện làng sao - 2 giờ, 5 phút trước
Tin sao Việt 5/10/2025: Hoài Lâm bất ngờ xuất hiện tại Đền thờ Tổ của cha nuôi Hoài Linh trong ngày Giỗ Tổ sân khấu khiến khán giả không khỏi bàn tán. 'Nữ hoàng...
Đời sống số - 3 giờ, 8 phút trước
Nhiều gia đình nhất là các cơ sở kinh doanh, buôn bán thường thắp hương hàng ngày không cứ ngày rằm, mùng một. Tuy nhiên, theo chuyên gia phong thủy có những khung giờ...
Kiến thức - 3 giờ, 8 phút trước
Nơi này là một trong những nơi có vị trí quan trọng, được đầu tư trọng điểm của tỉnh Thái Nguyên.
Dòng sự kiện - 3 giờ, 9 phút trước
Theo quy định mới sẽ có thêm một trường hợp được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất áp dụng từ ngày 1/10/2025. Đây là một nội dung quan trọng được bổ...
Du lịch Việt - 3 giờ, 10 phút trước
Đến vào bất kỳ thời điểm nào trong năm, bạn cũng sẽ phải trầm trồ với cảnh sắc và con người nơi đây.
Kiến thức - 3 giờ, 10 phút trước
Tham gia nghĩa vụ quân sự, công dân sẽ được hưởng nhiều quyền lợi và chính sách theo quy định.
Chăm con - 4 giờ, 14 phút trước
Gần đây, nhiều gia đình khi nhắc đến chuyện sinh con bằng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) thường băn khoăn trước một lời đồn: "Trẻ sinh bằng IVF yếu hơn, thậm...