Tin vui cho người tham gia BHXH tự nguyện: Đề xuất hỗ trợ 50% với hộ nghèo?

Hơn 2 năm trước, sau khi nghe buổi tuyên truyền về bảo hiểm xã hội (BHXH) tại địa phương, chị Trần Thị L. ở Hương Khê (Hà Tĩnh) ngay lập tức tham gia đóng BHXH tự nguyện với mức 183.000 đồng/tháng. Thế nhưng do điều kiện khó khăn, thu nhập không ổn định, chị L. sau đó không thể tiếp tục tham gia.

Chị L. chia sẻ, BHXH tự nguyện có ý nghĩa thiết thực vì ai cũng muốn về già được hưởng lương hưu. Tuy nhiên, vì mức đóng hiện nay vẫn cao so với những người có thu nhập thấp nên rất cần Nhà nước hỗ trợ thêm.

Theo quy định hiện nay, Nhà nước hỗ trợ người đóng BHXH tự nguyện theo tỷ lệ phần trăm trên mức đóng hằng tháng. Cụ thể, hộ nghèo được hỗ trợ 30%, hộ cận nghèo 25% và 10% đối với các trường hợp khác.

Mức hỗ trợ trên của Nhà nước dù đã bù đắp một phần cho người tham gia chính sách BHXH tự nguyện, nhưng theo báo cáo của các địa phương, mức hỗ trợ hiện hành chưa khuyến khích được nhiều người tham gia.

Tăng mức hỗ trợ để có nhiều người tham gia BHXH tự nguyện. (Ảnh minh họa)

Đề xuất 2 phương án hỗ trợ

Luật BHXH 2024 có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, quy định người tham gia BHXH tự nguyện chỉ đóng bằng 22% thu nhập vào quỹ hưu trí và tử tuất; còn chế độ thai sản được Nhà nước hỗ trợ 2 triệu đồng.

Luật mới cũng giao Chính phủ quy định chi tiết các chính sách hỗ trợ người tham gia BHXH tự nguyện. Theo đó, Bộ LĐ-TB&XH đang dự thảo nghị định quy định điều chỉnh tăng mức hỗ trợ của Nhà nước đối với người tham gia BHXH tự nguyện.

Trong đó, Bộ LĐ-TB&XH đưa ra 2 phương án tăng tỷ lệ phần trăm trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn nghèo của khu vực nông thôn.

Cụ thể, phương án 1, Nhà nước hỗ trợ 50% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo, 40% đối với hộ cận nghèo, 30% đối với người tham gia BHXH thuộc dân tộc thiểu số, 20% đối với các đối tượng khác.

Phương án 2, Nhà nước hỗ trợ như sau: 30% với hộ nghèo, 25% với hộ cận nghèo, 20% với người dân tộc thiểu số và 10% đối với các đối tượng khác.

Người tham gia BHXH tự nguyện thuộc nhiều đối tượng được hỗ trợ ở mức khác nhau thì được hỗ trợ theo mức hỗ trợ cao nhất.

Người lao động tham gia chính sách trên trước ngày 1/1/2021 và đủ 20 năm đóng BHXH tự nguyện trở lên được hưởng lương hưu khi đủ 60 tuổi đối với nam và 55 tuổi đối với nữ. Sau thời điểm này, người lao động hưởng lương hưu như người tham gia BHXH bắt buộc, đó là đủ 15 năm đóng BHXH và nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.

Đại diện Bộ LĐ-TB&XH cho biết, việc tăng mức hỗ trợ trên theo kiến nghị của các cử tri, đại biểu Quốc hội. Bởi lẽ, nhóm hộ nghèo, cận nghèo là yếu thế của xã hội, thực sự khó khăn, cần được ưu tiên hỗ trợ để đảm bảo an sinh xã hội.

Nên tăng mức hỗ trợ

Đại diện Sở LĐ-TB&XH Thái Bình cho rằng, đề xuất tăng mức hỗ trợ trên là phù hợp. Bởi lẽ, Luật BHXH 2014 mặc dù đối tượng thuộc hộ nghèo, cận nghèo đã được hỗ trợ 30% và 25% kinh phí tham gia BHXH tự nguyện, nhưng do thu nhập thấp nên tỷ lệ đối tượng này tham gia BHXH vẫn rất hạn chế.

Nếu lựa chọn theo phương án 1, dự kiến số người tham gia BHXH tự nguyện thuộc đối tượng hộ nghèo, cận nghèo tại Thái Bình năm 2025 sẽ tăng gấp 3 lần lên 1.200 người thuộc hộ nghèo, 2.100 người thuộc hộ cận nghèo và đối tượng khác tăng thêm 20% lên 72.000 người. Số tiền ngân sách nhà nước dự kiến hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện trong một tháng khoảng 5,2 tỷ đồng.

Một chuyên gia lao động đánh giá, trong 2 phương án được Bộ LĐ-TB&XH đề xuất, nếu chọn phương án 1 với mức hỗ trợ cao hơn so với quy định hiện hành sẽ có tác động thu hút, phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện trong thời gian tới.

Việc Nhà nước tăng mức hỗ trợ để người nghèo có thể tham gia BHXH tự nguyện cho đến khi về già có lương hưu sẽ góp phần giảm gánh nặng an sinh xã hội sau này.

Theo BHXH Việt Nam, tính đến ngày 25/11/2024, cả nước có 2,171 triệu người tham gia BHXH, tăng gần 40% so với cùng kỳ năm 2023, tuy nhiên số người chưa tham gia hình thức này còn rất lớn.