Thuốc lá có từ khi nào? Ai là người đầu tiên hút thuốc lá?

Lịch sử ghi nhận rằng thuốc lá có nguồn gốc từ các bộ lạc thổ dân Châu Mỹ. Họ sử dụng lá thuốc theo cách rất khác biệt so với ngày nay: dùng một chiếc ống hình chữ Y cắm vào mũi, đốt lá thuốc ở đầu kia và hít khói. Sau này, khi nhà thám hiểm Christopher Columbus đặt chân đến Châu Mỹ vào năm 1492, ông phát hiện ra tập quán hút thuốc của thổ dân và mang loại lá đặc biệt này trở về Châu Âu. Từ đây, thuốc lá nhanh chóng lan rộng khắp thế giới.

Ở Trung Quốc, thuốc lá chỉ thực sự xuất hiện từ thời Minh, khoảng những năm Gia Tĩnh (1521-1567). Ban đầu, thuốc lá được mang vào nước này qua con đường buôn lậu hoặc được cống nạp từ đảo Luzon (Philippines). Người dân Trung Quốc đã nhanh chóng tiếp nhận và cải tiến cách hút thuốc, từ những chiếc tẩu đơn giản đến túi thuốc lá tiện lợi mà thậm chí những nhân vật lịch sử như Lý Hồng Chương cũng luôn mang theo bên mình.

Vào cuối triều Minh, hút thuốc trở thành hiện tượng phổ biến, không phân biệt giàu nghèo hay nam nữ. Tuy nhiên, nhu cầu tiêu thụ thuốc lá quá lớn khiến nguồn cung trong nước không đáp ứng đủ, buộc Trung Quốc phải nhập khẩu từ nước ngoài, gây thất thoát kinh tế.

Trước tình trạng này, triều đình Minh đã ban hành các lệnh cấm thuốc lá. Đặc biệt, một lý do khá thú vị dẫn đến lệnh cấm là vì vua Minh Thành Tổ Chu Đệ dời đô đến Yên Kinh (nay là Bắc Kinh), mà trong tiếng Hán, "thuốc lá" (烟草 - Yāncǎo) phát âm giống chữ "Yên" (燕 - Yān) trong Yên Kinh, khiến ông cảm thấy không may mắn. Đến thời vua Sùng Trinh, lệnh cấm được siết chặt hơn nhưng lúc này thuốc lá đã ăn sâu vào đời sống dân chúng.

Nếu ngày nay, người ta quen với việc hút thuốc bằng cách đốt và hít khói, thì thời cổ đại, một số nơi còn có phong tục nhai lá thuốc để kích thích thần kinh. Dù cách thức có thay đổi, nhưng bản chất gây nghiện của thuốc lá vẫn không đổi.

Ngày nay, khoa học đã chứng minh tác hại nghiêm trọng của thuốc lá đối với sức khỏe. Nếu Columbus không đưa thuốc lá ra khỏi Châu Mỹ, liệu thế giới có tránh được một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu? Một câu hỏi không ai có thể trả lời, nhưng chắc chắn rằng, cuộc sống của nhân loại sẽ lành mạnh hơn nếu không có khói thuốc.