Thứ từng bị coi là phế phẩm tại Việt Nam nay trở thành mặt hàng đắt đỏ bậc nhất thế giới, 1m tới 30 triệu đồng

Đối với người Việt Nam cây sen không hề xa lạ. Sen được trồng lấy hoa, lấy lá thân sen thường là thức vô giá trị. Tuy nhiên, đó là câu chuyện của trước kia, hiện nay thân cây đã được dùng kéo sợi tạo ra mặt hàng vải xa sỉ nhất thế giới.

Lụa làm từ tơ sen được xem là một trong những loại vải quý hiếm và đắt đỏ bậc nhất thế giới. Đằng sau giá trị đó là cả một quy trình sản xuất thủ công vô cùng cầu kỳ, tốn kém thời gian, công sức và phụ thuộc lớn vào mùa vụ.

Theo các nghệ nhân, để làm ra lượng tơ đủ dệt nên một bộ trang phục, cần tới 15 - 20 thợ miệt mài suốt cả tháng với gần 20 công đoạn thủ công. Vì vậy, mỗi mét vải tơ sen hiện có giá hơn 1.000 USD, tương đương khoảng 30 triệu đồng, một con số khiến nhiều người ví loại lụa này như “vàng mềm” của ngành thời trang.

Kéo sợi tơ từ thân cây sen

Hiện nay, trên thế giới chỉ có Myanmar, Campuchia và Việt Nam duy trì được nghề dệt tơ sen. Dù khan hiếm và đắt đỏ, lụa sen vẫn là chất liệu được nhiều nhà thiết kế thời trang quốc tế khao khát chạm tới.

Tơ sen được rút từ cuống hoa sen còn tươi. Nghệ nhân phải rửa sạch, khía dọc cuống để lấy sợi tơ mảnh, sau đó ngâm trong nước vôi trong nhằm loại bỏ tạp chất. Khi kéo sợi, tơ sen dễ đứt gãy nên đòi hỏi sự khéo léo, kiên nhẫn trước khi đem dệt thành vải.

Khó khăn còn ở nguồn nguyên liệu. Sen tuy phổ biến tại Việt Nam nhưng thời gian thu hoạch chỉ kéo dài khoảng 5 tháng, từ tháng 4 đến tháng 9 hằng năm. Hơn nữa, cuống sen sau khi hái phải được sơ chế trong vòng 24 giờ, nếu chậm sẽ hỏng, không còn lấy được tơ. Điều này khiến việc sản xuất luôn hạn chế về sản lượng.

So với các loại lụa khác, tơ sen mang nhiều ưu điểm vượt trội: mềm mại, thoáng mát, thấm hút tốt, ít nhăn, lại có mùi thơm tự nhiên dịu nhẹ. Đặc biệt, loại sợi này có khả năng kháng khuẩn, kháng nấm, thân thiện với môi trường và an toàn cho sức khỏe.

Chính vì vậy, lụa tơ sen không chỉ là chất liệu may mặc cao cấp cho áo, váy, khăn quàng mà còn được ứng dụng trong đồ lưu niệm, trang trí nội thất, góp phần nâng tầm giá trị của sản phẩm thủ công Việt Nam.

Lụa tơ sen đang từng bước chinh phục giới thời trang toàn cầu

Ở Việt Nam, người tiên phong trong việc đưa tơ sen trở thành sản phẩm thực tế là nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận, Giám đốc Công ty TNHH Dâu tằm tơ Mỹ Đức (Hà Nội).

Chia sẻ trên Báo Thanh Niên, nghệ nhân Phan Thị Thuận cho biết: “Nếu ai đã một lần sử dụng sẽ thấy tơ sen khác biệt hoàn toàn so với các loại sợi khác, kể cả tơ tằm thượng hạng. Nó ôm lấy cơ thể nhẹ nhàng, mang hương thơm thoang thoảng đặc trưng”. Với bà, tơ sen không chỉ là nguyên liệu quý mà còn mang ý nghĩa tâm linh, “như sợi tơ của Phật ban cho”.

Để tạo ra sản phẩm, mỗi ngày bà cùng các thợ dệt phải cần mẫn với từng cuống sen, kéo sợi bằng tay, dệt thành vải. Thành quả là những tấm lụa mềm mịn như nước, gói trọn hương sắc đồng nội và sự tinh tế của nghề dệt truyền thống Việt.

Với những giá trị bền vững, lụa tơ sen đang từng bước chinh phục giới thời trang toàn cầu. Từ đồng sen thanh khiết, người Việt đã biến những cuống hoa bình dị không có giá trị thành sản phẩm xa xỉ, góp phần khẳng định bản sắc và vị thế mới của hàng thủ công truyền thống trên bản đồ thế giới.