Thứ hai, 28/07/2025
Khái niệm thư tín, điện tín là gì?
Thư tín (gọi theo tiếng Anh là “letter”, “mail”, “message”, “correspondence”) được hiểu là một hình thức văn bản có chứa đựng những thông tin mà người gửi muốn báo cho người nhận biết. Hay có thể hiểu cách khác thư tín là bất kì thông tin nào được ghi nhận dưới một hình thức vật chất nhất định và được chuyển từ một người (người gửi) sang một người khác (người nhận), theo ý chí của người gửi. Hình thức vật chất đó đồng thời cũng là phương thức bảo quản thông tin trong quá trình di chuyển từ người sang người.
Trong xã hội hiện đại, hình thức của thư tín rất đa dạng và có thể ghi nhận thông qua bốn hình thức phổ biến nhất sau:
Thư viết trên giấy: đây có thể nói là loại thư tín cổ điển nhất. Thông tin được ghi nhận trên giấy có thể bằng chữ viết thông thường hoặc bằng một hệ thống kí hiệu quy ước giữa chủ thể gửi thông tin và chủ thể nhận thông tin (tương tự mật mã);
Thông tin có thể được chứa đựng trong băng, đĩa từ dạng chữ viết, tiếng nói, hình ảnh hoặc cả ba;
Thư được soạn thảo trên máy tính và gửi từ một địa chỉ điện tử đến một địa chỉ điện tử khác, thông qua mạng internet;
Nhắn tin qua điện thoại, đây là việc để lại lời nhắn trên hộp thư thoại hoặc hộp tin nhắn của một số điện thoại. Lời nhắn trên hộp thư thoại tồn tại dưới dạng lời nói (lời đối thoại) được ghi âm.
Quy định về thu giữ thư tín?
Lợi dụng tiện ích của thư tín, điện tín tội phạm sử dụng và thực hiện hành vi phạm tội. Chính vì vậy mà các nhà làm luật đã đưa ra biện pháp thu giữ thư tín, điện tín của các cơ quan, tổ chức bưu chính, viễn thông luật hóa thành quy định của Bộ luật tố tụng hình sự. Biện pháp thu giữ, quản lý thư tín, điện tín là một trong những biện pháp nghiệp vụ điều tra có ý nghĩa quan trọng trong việc thu thập, củng cố chứng cứ chứng minh tội phạm, được quy định trong Bộ luật tố tụng hình sự 2003 và được hoàn thiện trong Bộ luật tố tụng hình sự 2015 (Điều 197).
Căn cứ để thu giữ thư tín, điện tín
Thư tín, điện tín là tài liệu cá nhân gắn liền với quyền nhân thân của con người nên được pháp luật quy định rất chặt chẽ. Bộ luật tố tụng hình sự 2015 quy định khi cần thiết phải thu giữ thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm tại cơ quan, tổ chức bưu chính, viễn thông thì Cơ quan điều tra ra lệnh thu giữ.
Nếu Điều 144 Bộ luật tố tụng hình sự 2003 quy định chỉ được thu giữ thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm tại bưu điện khi thấy cần thiết. Quy định này đã giới hạn phạm vi áp dụng biện pháp thu giữ thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm chỉ xảy ra tại bưu điện, dẫn đến không phù hợp thực tiễn với sự phát triển của khoa học công nghệ như hiện nay, các phương tiện điện tử, viễn thông được áp dụng nhiều và phổ biến qua rất nhiều tổ chức viễn thông như Vinaphone, Mobiphone, Viettel hay qua các nhà mạng Internet… Vì vậy, Bộ luật tố tụng hình sự 2015 đã hoàn thiện các vướng mắc trên, mở rộng phạm vi áp dụng đối với biện pháp này được thực hiện tại các cơ quan, tổ chức bưu chính, viễn thông. Quy định đã góp phần quan trọng trong thu thập đầy đủ chứng cứ chứng minh tội phạm.
Thẩm quyền ra lệnh thu giữ thư tín, điện tín
Thẩm quyền ra lệnh thu giữ thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm được quy định tại khoản 1 Điều 197 Bộ luật tố tụng hình sự 2015: “Khi cần thiết phải thu giữ thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm tại cơ quan, tổ chức bưu chính, viễn thông thì Cơ quan điều tra ra lệnh thu giữ. Lệnh này phải được Viện kiểm sát cùng cấp phê chuẩn trước khi thi hành”.
Theo đó, thẩm quyền ra lệnh thu giữ thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm thuộc về Cơ quan điều tra, cụ thể Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra. Lệnh thu giữ thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm được ban hành theo mẫu 121/CQĐT. Và lệnh này phải được Viện Kiểm sát phê chuẩn trước khi thi hành.
Quy trình
Về cơ bản quy trình thu giữ thư tín, điện tín theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự 2015 (Điều 197) giữ nguyên các quy định của Bộ luật tố tụng hình sự 2003 (Điều 144) nhưng có sự cụ thể hơn, rõ ràng hơn Bộ luật tố tụng hình sự 2003. Cụ thể:
Thứ nhất, khi cần thiết phải thu giữ thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm tại cơ quan, tổ chức bưu chính, viễn thông thì Cơ quan điều tra ra lệnh thu giữ. Lệnh này phải được Viện kiểm sát cùng cấp phê chuẩn trước khi thi hành. Trường hợp không thể trì hoãn việc thu giữ thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm tại cơ quan, tổ chức bưu chính, viễn thông thì Cơ quan điều tra có thể tiến hành thu giữ nhưng phải ghi rõ lý do vào biên bản. Sau khi thu giữ phải thông báo ngay cho Viện kiểm sát cùng cấp bằng văn bản kèm theo tài liệu liên quan đến việc thu giữ để xét phê chuẩn.
Như vậy, nếu như trước đây BLTTHS 2003 chỉ quy định trong trường hợp khẩn cấp phải thu giữ thư tín, điện tín, bưu phẩm thì Cơ quan điều tra có thể tiến hành thu giữ nhưng phải thông báo ngay cho Viện kiểm sát cùng cấp biết mà không phải kèm theo các tài liệu đề nghị phê chuẩn thì Bộ luật tố tụng hình sự 2015 đã quy định dù trong trường hợp khẩn cấp phải thu giữ thư tín, điện tín thì sau khi thu giữ xong Cơ quan điều tra vẫn phải thông báo ngay đến Viện kiểm sát kèm theo tài liệu đề nghị phê chuẩn. Điều này nhằm đảm bảo việc thực hiện thu giữ thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, đúng căn cứ và đồng thời cũng giúp Viện kiểm sát thực hiện tốt công tác kiểm sát điều tra vụ án hình sự.
Thứ hai, trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận được đề nghị xét phê chuẩn và tài liệu liên quan đến việc thu giữ thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm, Viện kiểm sát phải ra quyết định phê chuẩn hoặc quyết định không phê chuẩn. Nếu Viện kiểm sát quyết định không phê chuẩn thì người đã ra lệnh thu giữ phải trả lại ngay cho cơ quan, tổ chức bưu chính, viễn thông, đồng thời thông báo cho người có thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm bị thu giữ biết.
Với quy định như vậy, Bộ luật tố tụng hình sự 2015 đã hạn chế những rủi ro Cơ quan điều tra thu giữ khẩn cấp sai hoặc lạm quyền trong việc thu giữ thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm, đồng thời tăng tính thận trọng, trách nhiệm của Cơ quan điều tra khi thu giữ khẩn cấp thư tín, điện tín.
Thứ ba, thủ tục tiến hành thu giữ thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm (khoản 3 Điều 197 Bộ luật tố tụng hình sự 2015) cơ bản được quy định như Bộ luật tố tụng hình sự 2003 (khoản 3 Điều 144).
Người thi hành lệnh phải thông báo cho người phụ trách cơ quan, tổ chức bưu chính, viễn thông hữu quan trước khi tiến hành thu giữ. Người quản lý cơ quan, tổ chức bưu chính, viễn thông hữu quan phải tạo điều kiện để người thi hành lệnh thu giữ hoàn thành nhiệm vụ. Việc thu giữ thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm ảnh hưởng đến hoạt động của cơ quan, tổ chức bưu chính, viễn thông. Do đó, luật quy định người thi hành lệnh phải thông báo cho người phụ trách cơ quan, tổ chức bưu chính, viễn thông hữu quan trước khi tiên hành thu giữ. Luật không quy định thời hạn thông báo trước bao lâu. Tuy nhiên, việc thông báo vừa nhằm đảm bảo tôn trọng hoạt động của cơ quan, tổ chức bưu chính, viễn thông, vừa nhằm đảm bảo yêu cầu của hoạt động điều tra vụ án hình sự.
Khi thu giữ thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm, phải có đại diện của cơ quan, tổ chức bưu chính, viễn thông chứng kiến và ký xác nhận vào biên bản. Người này phải tạo điều kiện để người thi hành lệnh thu giữ hoàn thành nhiệm vụ.
Cơ quan ra lệnh thu giữ phải thông báo cho người có thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm bị thu giữ biết. Nếu việc thông báo cản trở điều tra thì sau khi cản trở đó không còn nữa, cơ quan ra lệnh thu giữ phải thông báo ngay. Việc cản trở điều tra này có thể là người có thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm trường hợp là người đã thực hiện tội phạm thì việc này coi như “rút dây động rừng” khiến cơ quan điều tra khó khăn hơn trong việc thu thập chứng cứ; hay trường hợp người có thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm biết được và không muốn Cơ quan điều tra thu giữ nên họ đến các tổ chức bưu chính, viễn thông lấy trước và làm biến đổi đi các dấu vết tội phạm có thể có trong thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm.
Bảo quản thư tín, điện tín
Trách nhiệm bảo quản thư tín, điện tín bị thu giữ (Điều 199 Bộ luật tố tụng hình sự 2015) về cơ bản kế thừa quy định của Bộ luật tố tụng hình sự 2003 (Điều 147). Theo đó, phương tiện, tài liệu, đồ vật, dữ liệu điện tử, thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm bị thu giữ, tạm giữ hoặc bị niêm phong phải được bảo quản nguyên vẹn. Người nào phá hủy niêm phong, tiêu dùng, chuyển nhượng, đánh tráo, cất giấu hoặc hủy hoại phương tiện, tài liệu, đồ vật, dữ liệu điện tử, thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm thì phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật hình sự.
Người ra lệnh, người thi hành lệnh thu giữ thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm thì tùy tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của luật.
Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/thu-tin-dien-tin-la-gi-vz103386.html..
Ngày 28 tháng 7 là thứ Hai, ngày mùng 4 tháng 6 âm lịch, sự...
Đời sống số - 23 giờ, 19 phút trước
Đây là một bài trắc nghiệm vui giúp bạn khám phá xem tuần tới bạn có thể gặp điều gì tốt đẹp, chỉ bằng cách chọn một loại đồ uống lạnh mà bạn yêu...
Kiến thức - 24 giờ, 33 phút trước
Đây chính là câu hỏi được người dân quan tâm lúc này, để biết thêm chi tiết mời bạn đọc tham khảo trong bài viết dưới đây.
Tin trong ngày - 24 giờ, 34 phút trước
Bảo hiểm xã hội tự nguyện là một lựa chọn linh hoạt cho phép người dân tự quyết định mức đóng và phương thức đóng, mang đến sự chủ động trong việc xây dựng...
Tin trong ngày - 24 giờ, 41 phút trước
Chính phủ ban hành Nghị định 116/2024/NĐ-CP, mang đến những thay đổi quan trọng về chế độ tiền lương cho công chức và quy trình thi tuyển công chức.
Tin trong ngày - 24 giờ, 59 phút trước
Thí sinh chọn ngành học dưới đây có cơ hội việc làm lớn trong tương lai. Nhất là khi Việt Nam đang thiếu đến 700.000 nhân lực chuyên trách trong lĩnh vực này.
Đời sống số - 1 giờ, 16 phút trước
Thời gian trong năm là sự sắp xếp của các vì sao, và người xưa đã thể hiện điều đó bằng các thuật ngữ mặt trời và các nhánh đất. Ngày 29 tháng 7...
Kiến thức - 1 giờ, 30 phút trước
Trong môi trường công sở, có những điều nên giữ kín và mức lương cá nhân là một trong số đó. Dù tò mò là điều khó tránh, nhưng việc hỏi hoặc lỡ lời...
Chăm con - 1 giờ, 30 phút trước
Phương pháp cha mẹ trò chuyện, động viên và đồng hành cùng con sẽ quyết định đứa trẻ đó lớn lên với tâm thế như thế nào: tự tin hay tự ti, mạnh mẽ...
Tin trong ngày - 2 giờ, 30 phút trước
Theo quy định mới, những trường hợp sau sẽ không được cấp Sổ đỏ, Sổ hồng. Có gửi hồ sơ lên xét cũng bị trả về.
Tin trong ngày - 2 giờ, 30 phút trước
Từ ngày 01/01/2026, Luật Nhà giáo năm 2025, số 73/2025/QH15 do Quốc hội ban hành, sẽ chính thức có hiệu lực. Một trong những điểm đáng chú ý của đạo luật này là việc...
Làm sao - 2 giờ, 30 phút trước
Ở tuổi xế chiều, nhiều cha mẹ vẫn muốn giúp con cái. Nhưng giúp sao cho đúng, để con nhẹ gánh mà mình không thiệt thân, mới là điều khôn ngoan. Dưới đây là...
Du lịch Việt - 2 giờ, 31 phút trước
Lần đầu tiên Việt Nam có Di sản thiên nhiên thế giới liên quốc gia, khi Phong Nha - Kẻ Bàng được mở rộng để kết nối với Vườn quốc gia Hin Nam Nô...
Kiến thức - 2 giờ, 4 phút trước
Chính thức từ 1/7, người dân sẽ đỡ tốn thời gian công sức hơn khi có thể làm thủ tục chuyển đất nông nghiệp lên đất thổ cư tại ngay xã nơi mình sinh...
Tin trong ngày - 2 giờ, 5 phút trước
Tính đến ngày 15/4/2025, cả nước có khoảng 2,06 triệu người cao tuổi đang hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng. Dưới đây là một số điểm đối tượng này cần biết để nhận...
Đời sống số - 2 giờ, 5 phút trước
Hiện nay, thị trường lao động đang chứng kiến những thay đổi ngoạn mục. Bên cạnh các ngành "hot" truyền thống như Khoa học máy tính, có những lĩnh vực tưởng chừng "bên lề"...
Tin trong ngày - 2 giờ, 5 phút trước
Theo quy định, ngành học này sẽ được miễn hoàn toàn học phí cũng như hỗ trợ thêm phí sinh hoạt.
Yêu - 2 giờ, 5 phút trước
Trong hôn nhân, không phải vì sự phản bội mà chính những rạn nứt nhỏ không được để tâm mới là thứ âm thầm bào mòn tình cảm. Một hiện tượng tâm lý nguy...
Chuyện làng sao - 2 giờ, 6 phút trước
Trước khi đi đến ly hôn, cặp đôi từng có thời gian sống trong căn hộ 90m2 tại một chung cư cao cấp ở quận Tân Bình, TP.HCM.
Kiến thức - 2 giờ, 6 phút trước
Không phải loại hoa nào cũng có thể trồng trong nhà. Một số loại hoa có màu sắc quá rực rỡ, mùi hương quá nồng hoặc chứa chất độc hại không thích hợp để...
Dòng sự kiện - 3 giờ, 52 phút trước
Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định người tham gia BHXH tự nguyện có thể đóng tiền theo các phương thức 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng một lần hoặc đóng một lần...
Tin trong ngày - 3 giờ, 53 phút trước
Nguồn cung tăng mạnh, giá bán ở mức cao nhưng thị trường căn hộ chung cư vẫn ghi nhận lực hấp thụ tốt, đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội.
Tin trong ngày - 3 giờ, 53 phút trước
Mới đây, Bộ Tài chính vừa đề xuất bổ sung nhiều loại thu nhập khác vào diện thu nhập chịu thuế TNCN, ngoài 10 loại thu nhập theo quy định hiện hành.
Tin trong ngày - 3 giờ, 53 phút trước
Trong bối cảnh thị trường lao động thay đổi nhanh chóng, việc lựa chọn ngành học không chỉ cần dựa trên sở thích mà còn phải bám sát xu hướng phát triển của xã...
Kiến thức - 3 giờ, 53 phút trước
Khi về hưu, con người thường có nhiều thời gian rảnh hơn và dễ cảm thấy cô đơn, muốn có người bầu bạn. Tuy nhiên, không phải ai cũng nên được mời ghé thăm...
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 53 phút trước
Tục ngữ có câu "bổ gan tức là dưỡng sinh", điều này cho thấy tầm quan trọng của Gan đối với cơ thể. Gan đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi...