Thay đổi thủ tục đất đai từ 1/7/2025 khi bỏ cấp xã, người dân cần lưu ý

Theo Quyết định 629/QĐ-BNNMT năm 2025, việc sáp nhập đơn vị hành chính và bỏ cấp xã không làm thay đổi bản chất của các thủ tục hành chính về đất đai. Thay vào đó, những điều chỉnh chủ yếu tập trung vào thẩm quyền giải quyết. Hiện tại, các thủ tục đất đai cấp xã được thực hiện bởi nhiều cơ quan như UBND cấp xã, cơ quan quản lý đất đai cấp huyện, Văn phòng đăng ký đất đai hoặc chi nhánh, cơ quan thuế và cơ quan quản lý xây dựng cấp huyện (nếu có).

Bản chất các thủ tục hành chính không thay đổi sau khi bỏ cấp huyện (Ảnh minh họa)

"Do vậy, tùy vào từng thủ tục cụ thể, người dân vẫn có thể thực hiện tại các cơ quan thay thế như UBND xã, Văn phòng hoặc chi nhánh đăng ký đất đai. Việc bỏ cấp xã chỉ làm thay đổi về thẩm quyền tiếp nhận và xử lý, còn quy trình thực hiện và thời gian giải quyết thủ tục về cơ bản không thay đổi", một chuyên gia nhận định.

Cùng với việc bỏ cấp xã và tiến tới sáp nhập tỉnh, nhiều chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) sẽ được sắp xếp lại nhằm tinh gọn bộ máy, tối ưu hóa việc tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính. Theo Nghị định 102/2024/NĐ-CP, việc sáp nhập này không làm thay đổi chức năng, nhiệm vụ của VPĐKĐĐ. Chi nhánh VPĐKĐĐ vẫn thực hiện đầy đủ các chức năng tương tự tại cấp huyện hoặc khu vực.

Thực tế tại Hà Nội đã cho thấy những thay đổi này. UBND thành phố đã sáp nhập chi nhánh VPĐKĐĐ quận Hoàng Mai và Hai Bà Trưng về Chi nhánh số 04 tại Tòa nhà Liên cơ (số 8, ngõ 6 Bùi Huy Bích, Hoàng Mai), đồng thời chuyển trụ sở VPĐKĐĐ Hà Nội từ số 1 Hoàng Đạo Thúy về Chi nhánh số 01 tại số 258 Võ Chí Công, Tây Hồ. Điều này cho thấy, những thay đổi này chủ yếu điều chỉnh về vị trí tiếp nhận hồ sơ, không ảnh hưởng đến quyền lợi và quy trình thực hiện thủ tục hành chính của người dân.

(Ảnh minh họa)

Việc sáp nhập đơn vị hành chính không chỉ ảnh hưởng đến thủ tục mà còn tác động đến giá đất và thị trường bất động sản. Điều 159 Luật Đất đai 2024 quy định rằng bảng giá đất được xác định trên cơ sở khu vực, vị trí địa lý và các yếu tố quy hoạch, hạ tầng. Do đó, khi có sự thay đổi địa giới hành chính lớn, bảng giá đất sẽ được điều chỉnh tương ứng, đặc biệt là tại các khu vực trở thành trung tâm hành chính mới hoặc có định hướng phát triển đô thị mạnh.

Kinh nghiệm từ các đợt sáp nhập trước đó cho thấy, giá đất có thể tăng đột biến. Sau khi Hà Tây sáp nhập vào Hà Nội năm 2008, giá đất tại Hà Đông, Hoài Đức đã tăng gấp 2-3 lần. Tương tự, giá đất tại Thủ Đức cũng tăng mạnh khi trở thành thành phố trực thuộc TP. HCM năm 2021.

Tuy nhiên, chuyên gia khuyến cáo, ngoài tiềm năng tăng giá, thị trường bất động sản cũng tiềm ẩn rủi ro sốt đất ảo do tâm lý đầu cơ. "Vì vậy, nhà đầu tư và người dân cần thận trọng, theo dõi sát thông tin chính thống để có quyết định phù hợp, tránh rủi ro từ các cơn 'sốt đất' nhất thời."