Tên gọi hiếm người biết của Hồ Gươm, dù sống lâu đời ở Hà Nội, không phải ai cũng nhớ

Hồ Gươm là một hồ nước ngọt tự nhiên nằm ngay trung tâm thành phố Hà Nội, có diện tích khoảng 12 ha. Hồ vốn là một phần còn lại của dòng chảy cũ thuộc sông Hồng, và từ lâu đã trở thành biểu tượng thiêng liêng, linh hồn của Thủ đô ngàn năm văn hiến. Giống như nhiều địa danh nổi tiếng khác của Hà Nội, Hồ Gươm đã trải qua nhiều lần đổi tên theo dòng chảy lịch sử. Có những tên gọi vẫn còn in đậm trong ký ức, nhưng cũng có những cái tên dần rơi vào quên lãng, dù mỗi tên đều mang một ý nghĩa riêng biệt.

Những tên gọi hiếm người biết của Hồ Gươm

Một trong những tên gọi xưa cũ ít người biết đến nhất của Hồ Gươm là hồ Lục Thủy. Cái tên này xuất phát từ đặc điểm nước hồ luôn xanh trong suốt bốn mùa. Ngoài ra, hồ từng được gọi là hồ Thủy Quân, vì nơi đây từng được sử dụng để duyệt thủy binh. Đến thời Lê mạt, hồ được chia thành hai phần, mang tên Tả Vọng và Hữu Vọng.

Bước sang thế kỷ XV, Hồ Gươm gắn liền với truyền thuyết vua Lê Lợi trả gươm thần cho Rùa vàng, từ đó được gọi là hồ Hoàn Kiếm. Chuyện kể rằng, trong một lần dạo thuyền trên hồ, vua Lê Thái Tổ nhìn thấy Rùa thần nổi lên, đòi lại thanh gươm báu do Long Vương ban tặng để giúp nhà vua đánh bại giặc Minh. Ngay khi nhận lại gươm, Rùa thần liền lặn xuống hồ và biến mất. Cũng từ đó, không chỉ hồ mà cả quận trung tâm của Hà Nội sau này cũng mang tên Hoàn Kiếm.

Với vị trí đắc địa, Hồ Gươm là điểm giao thoa giữa các khu phố cổ sầm uất như Hàng Ngang, Hàng Đào, Cầu Gỗ, Lương Văn Can, Lò Sũ…, cùng các khu phố Tây như Bảo Khánh, Tràng Thi, Nhà Thờ, Hàng Bài, Đinh Tiên Hoàng, Tràng Tiền, Hàng Khay, Bà Triệu. Đây không chỉ là nơi hội tụ nét văn hóa giao thoa mà còn là điểm đến thu hút du khách trong và ngoài nước.

Đến với Hồ Gươm, du khách không chỉ tận hưởng không gian thơ mộng, không khí nhộn nhịp mà còn có cơ hội tham quan hàng loạt di tích lịch sử nổi tiếng. Giữa lòng hồ, Tháp Rùa đứng sừng sững như một biểu tượng trường tồn. Ở phía Bắc hồ là đền Ngọc Sơn, kết nối với bờ qua cầu Thê Húc đỏ son. Phía Đông Bắc là tháp Bút, đài Nghiên, và đền Bà Kiệu, trong khi phía Đông có tháp Hòa Phong. Mép hồ Tây Bắc là Thủy Tạ, còn phía Tây hồ có đền thờ vua Lê. Đối diện Tháp Rùa, Bưu điện Hà Nội cũng là một công trình mang đậm dấu ấn kiến trúc Pháp.

Suốt hàng thế kỷ, Hồ Gươm không chỉ là chứng nhân lịch sử mà còn là nguồn cảm hứng bất tận trong lòng người Hà Nội. Hồ Gươm gắn liền với đời sống, tâm tư của bao thế hệ, trở thành biểu tượng cho khát vọng hòa bình, tinh thần văn võ song toàn của dân tộc. Cũng chính từ nơi đây, biết bao tác phẩm nghệ thuật đã ra đời, góp phần làm đẹp thêm hình ảnh của một Thủ đô nghìn năm văn hiến.