Tại sao xã hội càng văn minh thì tình cảm gia đình càng nhạt nhòa?

Để hiểu rõ vấn đề, cần phân biệt rõ hai khái niệm: mối quan hệ thụ động và mối quan hệ thân mật chủ động. Mối quan hệ thụ động là những mối quan hệ được định hình bởi vai trò, địa vị xã hội hoặc các ràng buộc truyền thống, chẳng hạn như quan hệ cha mẹ - con cái, thầy trò, đồng nghiệp, người cùng quê. Đây là những mối quan hệ được hình thành một cách tự nhiên, ít nhiều mang tính ràng buộc, không đòi hỏi sự lựa chọn chủ động.

Tại sao xã hội càng văn minh thì tình cảm gia đình càng nhạt nhòa? (Ảnh minh họa)

Tuy nhiên, trong xã hội ngày nay, sự phát triển của công nghệ và internet đã mở ra vô số lựa chọn giao lưu mới, mang tính chủ động và cá nhân hóa. Con người có thể kết nối với những người có cùng sở thích, cùng chí hướng, bất kể khoảng cách địa lý, tạo nên những mối quan hệ thân mật chủ động. Đó là những mối quan hệ được xây dựng trên cơ sở tự nguyện, dựa trên sự đồng điệu về giá trị, sở thích và quan điểm sống.

Sự khác biệt rõ ràng giữa hai loại mối quan hệ này dẫn đến sự "thua thiệt" mà nhiều người thân cảm thấy. Họ không hiểu tại sao một người bạn trên mạng lại có thể được ưu tiên hơn họ, những người được cho là "người nhà" - những người có mối quan hệ thụ động. Điều này là bởi vì trong tâm trí của những người trẻ, các mối quan hệ thụ động chỉ là những "ứng cử viên tiềm năng" cho một mối quan hệ thân mật, chưa chắc đã được chọn lựa.

(Ảnh minh hoạ)

Họ đã được xã hội trang bị những công cụ để sàng lọc, để lựa chọn những người bạn phù hợp với bản thân, những người có thể mang đến niềm vui, sự đồng cảm và sự hỗ trợ chân thành. Và khi các mối quan hệ thân mật chủ động được hình thành, các mối quan hệ thụ động thường bị lãng quên, hoặc chỉ được duy trì ở mức độ giao tiếp xã giao.

Sự nhạt nhòa tình cảm gia đình, trong trường hợp này, không phải là biểu hiện của sự vô cảm hay thiếu đạo đức, mà là kết quả của sự thay đổi trong bản chất của các mối quan hệ xã hội. Khi con người tự lập, giải quyết vấn đề sinh tồn một cách độc lập, họ không còn phụ thuộc vào những mối quan hệ thụ động. Họ có thể chọn lựa những người đồng hành, những người bạn bè thực sự, những người chia sẻ chung những giá trị và sở thích, và cùng họ xây dựng những mối quan hệ mang tính cá nhân hóa cao.

(Ảnh minh hoạ)

Sự phát triển của xã hội cũng góp phần thúc đẩy xu hướng này. Xã hội càng văn minh, càng phát triển, càng tự do, con người càng có nhiều lựa chọn, càng ít phụ thuộc vào những mối quan hệ truyền thống. Sự phân công lao động rõ ràng, cơ chế pháp lý hiệu quả, cùng sự phát triển của công nghệ đã tạo ra một hệ thống xã hội tiên tiến, nơi mà sự kết nối và hợp tác giữa người lạ không còn cần dựa trên rủi ro tin tưởng hay sự ràng buộc của "người thân".

Sự thay đổi này không phải là một điều đáng tiếc, mà là một minh chứng cho sự tiến bộ của xã hội. Thay vì gượng ép những mối quan hệ thụ động, chúng ta cần tôn trọng quyền tự do lựa chọn và kết nối của mỗi cá nhân. Xã hội hiện đại là một không gian rộng mở, nơi con người có thể tự do theo đuổi những mối quan hệ phù hợp với giá trị và nhu cầu của bản thân.

(Ảnh minh hoạ)

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, việc cắt đứt quan hệ với gia đình không phải là điều dễ dàng. Có thể có những trường hợp đặc biệt, những mối quan hệ gia đình vẫn mang ý nghĩa đặc biệt, cần được gìn giữ và phát triển. Nhưng khi những ràng buộc của truyền thống, của những mối quan hệ thụ động trở thành gánh nặng, chúng ta cần học cách buông bỏ, để mở lòng đón nhận những mối quan hệ mới, những trải nghiệm mới, để tự do khám phá và phát triển bản thân.

Cuối cùng, việc lựa chọn cách thức duy trì mối quan hệ gia đình là quyền của mỗi cá nhân. Chúng ta cần tôn trọng sự lựa chọn ấy, dù là giữ gìn những mối quan hệ truyền thống hay theo đuổi những giá trị mới. Xã hội ngày càng văn minh, con người ngày càng tự do, và điều quan trọng nhất là chúng ta cần biết cách thích nghi, để tạo dựng những mối quan hệ phù hợp với bản thân, những mối quan hệ mang lại hạnh phúc và sự phát triển.