Tại sao nền kinh tế lớn thứ 4 châu Á đang có nguy cơ mất một nửa dân số?

Báo cáo dài 110 trang với tiêu đề "Tương lai chưa sinh của Hàn Quốc: Hiểu về xu hướng tỷ lệ sinh thấp" dự đoán dân số Hàn Quốc sẽ giảm từ 51,7 triệu người hiện tại xuống chỉ còn khoảng 27,5 triệu người vào năm 2085. Nghiên cứu này, được thực hiện phối hợp với Viện Y tế và Xã hội Hàn Quốc, cũng dự báo sự gia tăng chóng mặt của tỷ lệ phụ thuộc người già. Đến năm 2082, tỷ lệ này dự kiến sẽ tăng lên 155%, nghĩa là cứ 100 người trong độ tuổi lao động sẽ phải gánh vác 155 người từ 65 tuổi trở lên.

'Xứ sở kim chi' có thể mất đi gần một nửa dân số trong vòng sáu thập kỷ tới, do tỷ lệ sinh cực thấp (Ảnh minh hoạ)

Hàn Quốc hiện đang là nền kinh tế lớn thứ tư châu Á với Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) năm 2024 ước tính đạt 1,76 nghìn tỷ USD, chỉ sau Trung Quốc, Nhật Bản và Ấn Độ, theo Quỹ Tiền tệ Thế giới (IMF). Tuy nhiên, tỷ lệ sinh thấp kỷ lục đang đặt ra thách thức lớn cho sự phát triển bền vững của quốc gia này.

OECD chỉ ra rằng nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do các chuẩn mực giới tính bất bình đẳng, chi phí nhà ở đắt đỏ và gánh nặng chi phí giáo dục đè nặng lên các gia đình trẻ. Sự cạnh tranh xã hội khốc liệt cũng là một yếu tố quan trọng, khiến nhiều bậc cha mẹ phải đầu tư mạnh vào giáo dục tư nhân cho con cái, tạo ra một vòng xoáy áp lực và chi phí.

Cục Thống kê Hàn Quốc cũng đã đưa ra những dự báo ảm đạm tương tự. Trong một báo cáo công bố vào tháng 6 năm ngoái, cơ quan này dự đoán dân số Hàn Quốc sẽ giảm 30% từ năm 2022 xuống còn 36,22 triệu người vào năm 2072 và giảm sâu hơn nữa, 63%, xuống còn 19,35 triệu người vào năm 2122, dựa trên ước tính trung bình với tỷ lệ sinh 1,08 con/phụ nữ.

Mặc dù tỷ lệ sinh của Hàn Quốc đã ghi nhận sự phục hồi nhẹ trong năm 2024, tăng từ mức thấp kỷ lục 0,72 con/phụ nữ vào năm 2023 lên 0,75 con/phụ nữ, nhưng con số này vẫn là một trong những mức thấp nhất trên thế giới và là quốc gia duy nhất trong OECD có tỷ lệ sinh dưới 1.

"Tỷ lệ sinh đang giảm trên toàn thế giới, nhưng không nơi nào nghiêm trọng như ở Hàn Quốc, nơi tỷ lệ sinh đã sụt giảm xuống mức chưa từng có", báo cáo của OECD nhấn mạnh. Báo cáo cũng cho rằng tỷ lệ sinh thấp kỷ lục này là "hệ quả của các đặc điểm cấu trúc trong xã hội Hàn Quốc, khiến người dân khó cân bằng giữa sự nghiệp và gia đình".

(Ảnh minh hoạ)

OECD kết luận rằng, mặc dù chi phí cho thực phẩm, quần áo và chăm sóc trẻ em đã giảm so với thu nhập trung bình của gia đình, nhưng chi phí nhà ở tăng cao đã ảnh hưởng tiêu cực đến tỷ lệ sinh. Bên cạnh đó, thị trường lao động phân tầng và áp lực giáo dục nặng nề cũng là những rào cản lớn đối với các cặp vợ chồng trẻ trong việc quyết định sinh con.

Hàn Quốc đang đứng trước một bài toán khó, đòi hỏi những giải pháp toàn diện và quyết liệt để giải quyết vấn đề tỷ lệ sinh thấp và ngăn chặn nguy cơ suy giảm dân số nghiêm trọng trong tương lai.