Thứ năm, 31/07/2025
Hiện tượng này có thể giải thích rõ ràng bằng kiến thức khoa học được không? Hay đó là “giác quan thứ sáu” được nhắc đến trong các nền văn hóa cổ đại?
1. Góc nhìn khoa học: Tín hiệu cơ thể là “cảnh báo sớm” đầu tiên
1. Những dấu hiệu tiềm ẩn của lão hóa và bệnh tật
Nghiên cứu khoa học cho thấy khi cơ thể con người cận kề cái chết, nó thường phát ra hàng loạt tín hiệu sinh lý khó phát hiện. Những tín hiệu này có thể là dấu hiệu bệnh mãn tính trở nên trầm trọng hơn hoặc sự suy giảm của các cơ quan trong cơ thể. Ví dụ, cảm giác mệt mỏi và suy nhược cơ thể thường được báo cáo bởi bệnh nhân mắc bệnh nan y thực sự có thể là dấu hiệu của quá trình chuyển hóa tế bào bị chậm lại và hệ thống miễn dịch bị suy giảm. Lĩnh vực y tế gọi hiện tượng này là “những thay đổi trong chức năng cơ thể vào cuối đời”.
Đối với một số bệnh nhân mắc các bệnh mãn tính, chẳng hạn như người mắc bệnh ung thư hoặc bệnh tim mạch, bệnh sẽ có “giai đoạn giả ổn định” ở giai đoạn muộn, tức là các triệu chứng bề ngoài không rõ ràng nhưng các tổn thương trên cơ thể thì không thể hồi phục. Một số bệnh nhân trong tình huống này có thể phát triển những phán đoán trực quan về tình trạng thể chất của họ, những phán đoán này bắt nguồn từ những diễn giải tiềm thức về các tín hiệu cơ thể.
2. Mối liên hệ giữa hệ thần kinh và “linh cảm”
Ngoài các triệu chứng thể chất rõ ràng, những thay đổi trong hệ thần kinh cũng có thể gây ra “điềm báo về cái chết”. Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các vùng não kiểm soát cảm xúc và nhận thức—chẳng hạn như hạch hạnh nhân và vỏ não trước trán—phản ứng cực kỳ nhạy cảm với các mối đe dọa tiềm ẩn trong những tình huống cực kỳ căng thẳng. Phản ứng này đôi khi diễn ra dưới dạng "bồn chồn" hoặc "cảm giác ruột gan" và cái chết, như một mối đe dọa cuối cùng, có thể được "cảm nhận" thông qua cơ chế này.
Một số nghiên cứu về khoa học thần kinh đã phát hiện ra rằng những bệnh nhân cận kề cái chết thường gặp những giấc mơ hoặc ảo giác, đây có thể là phản ứng của não khi nguồn cung cấp oxy không đủ hoặc mất cân bằng dẫn truyền thần kinh. Những gợi ý trong những giấc mơ này có thể ảnh hưởng đến dự đoán của bệnh nhân về tương lai của mình.
2. Phạm trù tâm lý: ý thức bên trong và “nhận thức cấp tính” chưa được tiết lộ
1. Nhận thức bên trong: âm thanh nhắc nhở sâu thẳm trong tâm hồn
Tâm lý học tin rằng trực giác là khả năng phán đoán toàn diện nhanh chóng của não về những thông tin tiềm ẩn trong môi trường và là kết quả của suy nghĩ vô thức. Ví dụ, một người có thể không nhận thức được những thay đổi tinh vi trong sức khỏe của mình, nhưng tiềm thức đang đưa ra những dự đoán thông qua những nhận thức tích lũy theo thời gian. Cơ chế này có thể giải thích tại sao một số người sắp chết đột nhiên cảm thấy “thời gian không còn nhiều” trước khi cơ thể họ xấu đi đáng kể.
Điều thú vị là “giác quan thứ sáu” này không phải là hiếm trong nghiên cứu. Ví dụ, nhà tâm lý học Carl Jung đã đề cập rằng sự nhạy cảm của con người trước các mối đe dọa hiện hữu là một cơ chế phòng vệ nguyên thủy. Ngay cả khi chúng ta không thể nhận thức rõ ràng sự tồn tại của rủi ro, sâu thẳm trong trái tim chúng ta vẫn có thể gửi cho chúng ta những tín hiệu cảnh báo dưới dạng dao động cảm xúc hoặc phản ứng bản năng.
2. Sự chuyển hóa tâm lý khi chấp nhận cái chết
Có một lý thuyết nổi tiếng trong tâm lý học - "Năm giai đoạn chết" của Kübler-Ross, bao gồm sự phủ nhận, tức giận, mặc cả, trầm cảm và chấp nhận. Người sắp chết thường trải qua những quá trình tâm lý này, nhất là khi dần dần chấp nhận cái chết của chính mình, họ sẽ cảm thấy bình tĩnh hơn, thậm chí còn bộc lộ một số hành vi “tiên đoán” khó hiểu như xử lý trước tài sản, kể cho người thân, bạn bè v.v.. Những hành vi này có thể xảy ra như một cơ chế phòng vệ tâm lý để cho phép họ cảm thấy kiểm soát được khi đối mặt với điều không thể tránh khỏi.
3. Văn hóa và Truyền thống: Giải thích xuyên suốt Khoa học
1. Tín ngưỡng dân gian và những lời ám chỉ về “điềm báo tử”
Trong hầu hết các quan niệm truyền thống, cái chết được bao phủ trong một bầu không khí bí ẩn. Ví dụ, văn hóa truyền thống có nói rằng “khi một người sắp chết, lời nói của người đó cũng là điều tốt”. Người ta tin rằng một người sẽ có khả năng đoán trước được tương lai trước khi chết. Những khái niệm tương tự thường được đề cập trong Ấn Độ giáo và Phật giáo Tây Tạng, ví dụ, mối liên hệ giữa linh hồn và năng lượng của vũ trụ có thể khiến con người cảm nhận được vận mệnh của mình một cách sâu sắc hơn.
Mặc dù những truyền thống này thiếu sự xác minh khoa học, nhưng từ góc độ tâm lý học, chúng có thể phản ánh vô thức tập thể. Nỗi sợ hãi về cái chết của con người thúc đẩy chúng ta đưa ra nhiều ý nghĩa hơn cho quá trình này và những "tín hiệu văn hóa" này có thể ảnh hưởng đến hành vi thực tế của con người, khiến họ tin vào "linh cảm" của mình hơn.
2. Khoa học hiện đại xem các hiện tượng “siêu nhiên” như thế nào?
Khoa học hiện đại hầu hết đều hoài nghi về những “điềm báo tử vong” được nhắc đến trong văn hóa truyền thống. Một số nhà nghiên cứu tin rằng những hiện tượng này có thể được thực hiện thông qua các cơ chế tâm lý và sinh lý phức tạp. Ví dụ: trải nghiệm cận kề cái chết (NDE) là một lĩnh vực gây tranh cãi và "nhìn thấy ánh sáng" hoặc "cảm giác về một thế giới khác" được nhiều bệnh nhân báo cáo có thể là phản ứng tự bảo vệ của não trong môi trường khắc nghiệt.
Trong những năm gần đây, nghiên cứu trong lĩnh vực cơ học lượng tử đã mang lại những tiềm năng mới cho lĩnh vực này. Ví dụ, một số lý thuyết cho rằng ý thức có thể không chỉ giới hạn ở não mà là một dạng năng lượng được kết nối với thế giới bên ngoài. Giả thuyết này tuy chưa được chấp nhận rộng rãi nhưng đã đưa ra một góc nhìn mới về nhận thức về cái chết.
4. Một số cảm giác điển hình có thể xảy ra một năm trước khi chết
1. Mệt mỏi về thể chất
Nhiều người cận kề cái chết cho biết họ có "cảm giác kiệt sức tột độ" không thể diễn tả được, dù ngủ hay nghỉ ngơi cũng không thuyên giảm. Đây có thể là dấu hiệu cơ thể đang cạn kiệt năng lượng và cũng là dấu hiệu cho thấy tế bào đang dần lão hóa.
2. Sự “thanh lý” cuộc sống đột ngột
Một số người sắp chết bắt đầu sắp xếp đồ đạc, giải quyết nợ nần hoặc hàn gắn mối quan hệ với các thành viên trong gia đình trước khi thể chất suy sụp rõ rệt. Hành vi này có thể xuất phát từ nhận thức tiềm thức về cái chết, hoặc cũng có thể là sự chuẩn bị tâm lý.
3. Cảm thấy “bị cô lập”
Bệnh nhân ở giai đoạn hấp hối thường có cảm giác cô đơn hoặc “mất kết nối với thế giới”. Điều này có thể liên quan đến sự thay đổi tâm lý hướng nội, hoặc có thể là phản ứng tự bảo vệ của não khi đối mặt với các mối đe dọa tử vong.
Cho dù đó là những tín hiệu sinh lý, cơ chế tâm lý hay ảnh hưởng của văn hóa truyền thống, “điềm báo về cái chết” dường như là sự chồng chất đa dạng của các hệ thống phức tạp của con người. Mặc dù khoa học hiện đại không thể giải thích đầy đủ hiện tượng này nhưng nó nhắc nhở chúng ta chú ý đến những thay đổi tinh tế trong cuộc sống và cách đối mặt với cái kết không thể tránh khỏi bằng một tâm hồn thanh thản.
Đối với những người bình thường, có lẽ việc trân trọng mỗi ngày, mỗi lần tụ tập bên người thân, bạn bè còn quan trọng hơn. Đối mặt với cái chết, chúng ta không thể lựa chọn trốn chạy, nhưng chúng ta có thể lựa chọn sử dụng khoảng thời gian còn lại một cách có ý nghĩa hơn.
Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/tai-sao-mot-so-nguoi-co-the-cam-nhan-duoc-thoi-diem-chet-bac-si-mot-..
Nhiều người nghĩ rằng giúp đỡ anh chị em ruột thịt và con cháu của...
Tin trong ngày - 50 phút trước
Công trình nhà hát Ngọc Trai với tổng mức đầu tư khoảng 10.000 tỉ đồng tại phường Tây Hồ sẽ là trung tâm văn hoá – nghệ thuật của Thủ đô.
Tin trong ngày - 2 giờ, 6 phút trước
Trong năm 2025, người dân có bắt buộc phải đổi bằng lái xe theo mẫu mới không, nếu dùng mẫu cũ bị phạt đến 6 triệu? Vậy thực hư của việc này ra sao?...
Kiến thức - 2 giờ, 7 phút trước
Hiện nay, có 3 thay đổi quan trọng liên quan đến giao dịch tại máy ATM mà khách hàng cần nắm rõ để tránh bị gián đoạn giao dịch.
Tin trong ngày - 2 giờ, 8 phút trước
Theo nguyên tắc, mỗi thửa đất đủ điều kiện chỉ được cấp một Giấy chứng nhận (hay còn gọi là sổ đỏ, sổ hồng). Tuy nhiên, theo quy định, vẫn có một trường hợp...
Kiến thức - 2 giờ, 9 phút trước
Nếu đăng ký vào ngành học này, người học cần trang bị nền tảng toán học vững chắc, hiểu biết về thống kê và thành thạo các ngôn ngữ lập trình phổ biến.
Địa chỉ ăn ngon - 50 phút trước
Nước mắm không chỉ là gia vị quen thuộc trong bếp Việt mà còn là "linh hồn" tạo nên vị đặc trưng. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết nêm đúng lúc để giữ...
Chuyện làng sao - 2 giờ, 6 phút trước
NSND Hồng Vân nổi tiếng là sao Việt đa năng và tài sắc. Ở tuổi U60, chị có cuộc sống hôn nhân viên mãn, đời sống kinh tế cũng như sự nghiệp luôn thăng...
Tin trong ngày - 2 giờ, 6 phút trước
Trong năm 2025, người dân có bắt buộc phải đổi bằng lái xe theo mẫu mới không, nếu dùng mẫu cũ bị phạt đến 6 triệu? Vậy thực hư của việc này ra sao?...
Kiến thức - 2 giờ, 7 phút trước
Hiện nay, có 3 thay đổi quan trọng liên quan đến giao dịch tại máy ATM mà khách hàng cần nắm rõ để tránh bị gián đoạn giao dịch.
Tin trong ngày - 2 giờ, 8 phút trước
Theo nguyên tắc, mỗi thửa đất đủ điều kiện chỉ được cấp một Giấy chứng nhận (hay còn gọi là sổ đỏ, sổ hồng). Tuy nhiên, theo quy định, vẫn có một trường hợp...
Kiến thức - 2 giờ, 9 phút trước
Nếu đăng ký vào ngành học này, người học cần trang bị nền tảng toán học vững chắc, hiểu biết về thống kê và thành thạo các ngôn ngữ lập trình phổ biến.
Tin trong ngày - 2 giờ, 9 phút trước
Kosuke Nozaki, một doanh nhân giàu có và nổi tiếng tại tỉnh Wakayama, Nhật Bản, qua đời ở tuổi 77 do sốc thuốc, chỉ hai tháng sau khi kết hôn với người vợ trẻ...
Chuyện làng sao - 4 giờ, 38 phút trước
Loạt khoảnh khắc mộc mạc, đời thường của H'Hen Niê đang thu hút nhiều sự chú ý.
Tin trong ngày - 4 giờ, 38 phút trước
Theo Luật Nhà giáo, giáo viên mầm non có thể nhận mức lương cao nhất, dự kiến tối đa là hơn 29 triệu đồng/tháng.
Tin trong ngày - 4 giờ, 38 phút trước
Những người nghỉ hưu trước năm 1995 với mức lương hưu thấp sẽ tiếp tục được tăng lương lần thứ ba vào ngày 1/7/2025, theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH)...
Tin trong ngày - 4 giờ, 39 phút trước
Thực hiện lộ trình cấm xe máy chạy xăng dầu trong vành đai 1 từ ngày 1/7/2026, TP Hà Nội đặt mục tiêu hết năm 2026 tối thiểu 10% chỗ đỗ xe hiện hữu...
Chuyện làng sao - 4 giờ, 39 phút trước
Loạt khoảnh khắc xinh xắn của con gái Quang Minh - Hồng Đào được cộng đồng mạng chú ý.
Tin trong ngày - 4 giờ, 40 phút trước
Kỳ tuyển sinh đại học 2025 được dự báo sẽ tiếp tục chứng kiến sự cạnh tranh gay gắt ở các nhóm ngành sư phạm, y dược và công nghệ thông tin. Theo các...
Kiến thức - 4 giờ, 40 phút trước
Bạn có biết? Trong dân gian, có hai sự kiện đặc biệt thu hút sự chú ý: lễ hội đỏ và lễ hội trắng. Lễ hội đỏ thường ám chỉ hôn nhân, còn lễ...
Đời sống số - 4 giờ, 40 phút trước
Những điều tốt đẹp đang đến! Tháng 8, những con giáp luôn được quý nhân phù trợ, gặp nhiều may mắn trong hôn nhân và tài lộc.
Tin trong ngày - 4 giờ, 15 phút trước
Những công việc này có thể mang lại thu nhập ngắn hạn, nhưng về lâu dài, con bạn sẽ phải chịu đau khổ ở tuổi trung niên và đau khổ khi về già. Vì...
Tin trong ngày - 4 giờ, 22 phút trước
Nhà ở xã hội thường có giá thấp hơn so với các loại nhà ở khác, chính sách hỗ trợ mua nhà ở xã hội là phương án giúp người dân sớm có nhà...
Tin trong ngày - 4 giờ, 22 phút trước
Theo quy định mới trong Luật Nhà giáo, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, chế độ nghỉ hè cố định 8 tuần mỗi năm của giáo viên sẽ chính thức được bãi bỏ. Thay...
Làm sao - 4 giờ, 22 phút trước
Đàn ông trung niên chính là trụ cột trong gia đình, phải vững vàng và bản lĩnh. Đừng để những thú vui tạm bợ như rượu chè, cờ bạc hay than thân trách phận...
Tin trong ngày - 4 giờ, 22 phút trước
Theo quy định mới tại Luật Việc làm 2025, có 13 trường hợp người lao động đang hưởng trợ cấp thất nghiệp sẽ bị chấm dứt hưởng kể từ ngày 1/1/2026. Đây là một...