Tại sao hầu như không có tàu thuyền nào trên sông Hằng? Tại sao sông Hằng gần như bị bỏ hoang hoàn toàn?

Sông Hằng, dòng sông linh thiêng được hàng triệu người Ấn Độ tôn kính có chiều dài hơn 2.500 km, chảy qua vùng đồng bằng rộng tới 900.000 km², nơi tập trung dân cư đông đúc và kinh tế phát triển nhất của Ấn Độ. Thế nhưng, trái ngược với vẻ hùng vĩ ấy, sông Hằng lại gần như không có khả năng giao thông đường thủy.

Hầu như không có giao thông đường thủy trên sông Hằng - một con sông rộng với nguồn nước dồi dào

Nguyên nhân nằm ở nhiều yếu tố tự nhiên và nhân tạo đan xen.

1. Mùa khô kéo dài, nước cạn trơ đáy

Mặc dù lưu lượng trung bình của sông Hằng đạt khoảng 12.000 m³/s nhưng lượng nước phân bố cực kỳ mất cân đối. Chỉ trong 4 tháng mùa lũ (từ tháng 7 đến tháng 10), dòng sông đã chiếm hơn 80% tổng lượng nước cả năm. Trong khi đó, mùa khô kéo dài, đặc biệt là vào tháng 5, lưu lượng nước chỉ giảm khiến tàu thuyền hầu như không thể lưu thông.

2. Bùn cát khổng lồ

Sông Hằng là con sông có lượng phù sa lớn nhất thế giới, lên tới 1,45 tỷ tấn mỗi năm. Khối lượng bùn cát khổng lồ này khiến lòng sông liên tục bị bồi lấp, dòng chảy bị chia cắt và nước trở nên nông. Nhiều đoạn sông rộng hàng kilomet nhưng chỉ sâu vài mét, tàu hàng lớn dễ bị mắc cạn.

(Ảnh minh họa)

Khác với các dòng sông khác có hệ thống đê điều kiên cố, hai bờ sông Hằng hầu như không có đê bảo vệ. Bùn cát không được kiểm soát khiến lòng sông ngày càng mở rộng, dòng chảy phân tán, độ sâu giảm mạnh, yếu tố “chí mạng” đối với giao thông thủy.

3. Địa hình không cho phép xây hồ chứa điều tiết

Phần thượng nguồn sông Hằng nằm ở dãy Himalaya, địa hình dốc và chênh cao lớn, khiến việc xây dựng hồ chứa gần như bất khả thi. Muốn tạo hồ đủ dung tích phải xây đập cực cao, chi phí khổng lồ và rủi ro lớn. Còn vùng trung và hạ lưu lại quá bằng phẳng, không đủ độ dốc để phát điện, khiến việc xây đập không mang lại hiệu quả kinh tế.

(Ảnh minh họa)

4. Thiếu động lực duy trì và quản lý dòng sông

Sông Hằng chảy qua nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ có điều kiện kinh tế hạn chế. Thượng nguồn nằm ở Nepal, quốc gia có nền kinh tế còn nghèo, thiếu động lực đầu tư. Trung lưu thuộc Ấn Độ, nơi cơ chế liên bang khiến các bang khó thống nhất trong việc quản lý chung. Hạ lưu lại chảy qua Bangladesh, đất nước còn nhiều khó khăn, không đủ nguồn lực để đầu tư phát triển cảng biển và nạo vét cửa sông.

5. Cửa sông không thuận lợi

Cửa sông Hằng nằm trong lãnh thổ Bangladesh, chảy ra vịnh Bengal. Khu vực này nằm sâu trong đất liền, cách tuyến hàng hải quốc tế tới 2.000 km, giống như một “ngõ cụt” trên bản đồ thương mại toàn cầu. Điều đó khiến việc phát triển cảng biển quy mô lớn trở nên phi thực tế, chi phí vận chuyển quá cao và không hiệu quả kinh tế.