Thứ sáu, 08/08/2025
Hố đen là gì?
Hố đen là một vật thể cực kỳ nặng thường được hình thành khi một ngôi sao sắp chết hoặc tự sụp đổ.
Giống như các hành tinh và ngôi sao, Hố đen có trường hấp dẫn xung quanh chúng. Trường hấp dẫn là thứ giữ chúng ta đứng được trên mặt đất của Trái Đất và giữ cho Trái Đất quay quanh Mặt trời.
Theo quy luật tự nhiên, một vật thể càng nặng thì trường hấp dẫn của nó càng mạnh.
Trường hấp dẫn của Trái Đất khiến việc lên vũ trụ trở nên vô cùng khó khăn. Đó là lý do tại sao chúng ta chế tạo tên lửa, chúng ta phải di chuyển rất nhanh để thoát ra khỏi lực hấp dẫn của Trái Đất.
Trường hấp dẫn của Hố đen mạnh đến mức ngay cả ánh sáng cũng không thể thoát khỏi nó. Điều đó thật ấn tượng, vì ánh sáng là thứ nhanh nhất được khoa học biết đến.
Đó cũng là lý do tại sao các Hố đen lại có màu đen: chúng ta không thể phản chiếu ánh sáng từ một Hố đen theo cách chúng ta có thể phản xạ chùm tia sáng của đèn pin khỏi một cái cây trong bóng tối.
Kéo dài không gian
Thuyết tương đối rộng của Albert Einstein cho chúng ta biết vật chất và năng lượng có tác động kỳ lạ đến vũ trụ. Vật chất và năng lượng uốn cong và kéo dài không gian. Một vật thể càng nặng thì không gian càng bị kéo dài và uốn cong xung quanh nó.
Một vật thể có khối lượng lớn tạo ra một loại “thung lũng” hay hố trong không gian. Khi các vật thể đến gần, chúng rơi vào "thung lũng".
Hình minh họa Mặt Trời và Trái Đất trên một không gian bị bóp méo. Ảnh: LiveScience
Đó là lý do tại sao khi bạn đến đủ gần bất kỳ vật thể khối lượng nào, bao gồm cả Hố đen, bạn sẽ rơi về phía nó. Đó cũng là lý do tại sao ánh sáng không thể thoát ra khỏi Hố đen: các cạnh của hố quá dốc nên ánh sáng không đủ nhanh để thoát ra ngoài.
Thung lũng được tạo ra bởi Hố đen ngày càng dốc hơn khi bạn tiếp cận nó từ xa. Điểm mà tại đó, nó dốc đến mức ánh sáng không thể thoát ra được gọi là “chân trời sự kiện” (event horizon).
“Chân trời sự kiện” không chỉ thú vị đối với những người muốn trở thành nhà du hành thời gian: chúng còn thú vị đối với các nhà triết học, bởi vì chúng có ý nghĩa đối với cách chúng ta hiểu bản chất của thời gian.
Chân trời sự kiện là biên phía trong của không-thời gian gần một điểm kỳ dị, tất cả các loại vật chất nếu nằm dưới giới hạn này, kể cả các sóng điện từ đều không thể vượt ra ngoài để đến với người quan sát.
Kéo dài thời gian
Khi không gian bị kéo giãn thì thời gian cũng vậy. Đồng hồ ở gần vật có khối lượng lớn sẽ chạy chậm hơn đồng hồ ở gần vật có khối lượng nhỏ hơn nhiều.
Đồng hồ gần Hố đen sẽ kêu rất chậm so với đồng hồ trên Trái đất. Một năm ở gần Hố đen có thể tương đương 80 năm trên Trái Đất, như bạn có thể đã thấy minh họa trong phim Hố đen tử thần (2014).
Bằng cách này, Hố đen có thể được sử dụng để du hành tới tương lai. Nếu bạn muốn đến tương lai của Trái Đất, chỉ cần bay gần một Hố đen và sau đó quay trở lại Trái Đất.
Nếu bạn đến đủ gần tâm lỗ đen, đồng hồ của bạn sẽ chạy chậm hơn, nhưng bạn vẫn có thể thoát ra ngoài miễn là bạn không vượt qua “chân trời sự kiện”.
Vòng lặp thời gian
Còn quá khứ thì sao? Đây là nơi mọi thứ trở nên thực sự thú vị. Một Hố đen bẻ cong thời gian một cách kinh khủng. Hãy tưởng tượng bạn lấy một tờ giấy và nối hai đầu để tạo thành một vòng lặp. Đó là những gì một Hố đen có thể làm với thời gian.
Điều này tạo ra một cỗ máy thời gian tự nhiên. Nếu bằng cách nào đó bạn có thể đi vào vòng lặp, mà các nhà khoa học gọi là đường cong dạng thời gian khép kín, bạn sẽ thấy mình đang đi trên một quỹ đạo xuyên không gian bắt đầu trong tương lai và kết thúc trong quá khứ.
Bên trong vòng lặp, bạn cũng sẽ thấy rằng nguyên nhân và kết quả rất khó gỡ rối. Những điều trong quá khứ gây ra những điều xảy ra trong tương lai, điều này lại gây ra những điều xảy ra trong quá khứ.
Cuộc đuổi bắt
Bạn đã tìm thấy một lỗ đen và bạn muốn sử dụng một con tàu vũ trụ đáng tin cậy để quay lại thăm loài khủng long?
Có ba vấn đề. Đầu tiên, bạn chỉ có thể du hành vào quá khứ của Hố đen. Điều đó có nghĩa là nếu Hố đen được tạo ra sau khi loài khủng long đã tuyệt chủng, thì bạn sẽ không thể quay trở lại vào một thời điểm đã quá xa trong quá khứ.
Thứ hai, bạn có thể phải vượt qua “chân trời sự kiện” để vào vòng lặp. Điều này có nghĩa là để thoát khỏi vòng lặp tại một thời điểm cụ thể trong quá khứ, bạn cần phải thoát khỏi “chân trời sự kiện”. Điều đó có nghĩa là bạn phải di chuyển nhanh hơn cả ánh sáng, điều mà hiện tại là không tưởng.
Hình ảnh một ngôi sao không may mắn bị Hố đen "nghiền" thành những "sợi mì" quấn quanh nó. Bạn có chắc muốn lại gần Hố đen?
Thứ ba, và có lẽ là tồi tệ nhất, bạn và con tàu của bạn sẽ trải qua quá trình “hiệu ứng mì ống” (spaghettification). Nghe có vẻ ngon và hấp dẫn, nhưng nó không như những gì bạn đang nghĩ đâu. Khi bạn vượt qua “chân trời sự kiện”, bạn sẽ bị kéo căng ra, giống như một sợi mì. Trên thực tế, bạn có thể bị kéo giãn mỏng đến mức chỉ là một chuỗi nguyên tử xoắn ốc vào khoảng không.
Vì vậy, mặc dù thật thú vị khi nghĩ về các đặc tính uốn cong thời gian của các lỗ đen, nhưng trong tương lai gần, một chuyến thăm loài khủng long hay du hành đến tương lai vẫn chỉ là không tưởng mà thôi.
Xem thêm
Dù nhìn mặt bằng chung điểm chuẩn sẽ giảm nhưng có những ngành học thuộc...
Đời sống số - 20 giờ, 6 phút trước
Thứ sáu, ngày 8 tháng 8, ngày 15 tháng 6 nhuận âm lịch, rơi vào năm Tỵ, Tháng Giáp Thân và Ngày Kỷ Sửu. Trong môi trường này, con giáp nào nên thận trọng...
Đời sống số - 20 giờ, 25 phút trước
Hãy cùng làm một trắc nghiệm nhẹ nhàng dựa vào hình dáng ngón chân để xem bạn có thiên hướng hướng nội hay hướng ngoại.
Tin trong ngày - 21 giờ, 46 phút trước
Đây là 3 nhóm xe bắt buộc phải có gương chiếu hậu cả 2 bên theo quy định, người dân cần biết để không bị phạt.
Kiến thức - 21 giờ, 48 phút trước
Đây là một trong những loại gỗ đắt đỏ nhất hành tinh. Một miếng gỗ này thậm chí có thể mua được một căn hộ hạng sang.
Kiến thức - 21 giờ, 52 phút trước
Sau khi được điều chỉnh tăng lương hưu 2 lần từ 1-7-2024, nhiều người sẽ tiếp tục được điều chỉnh tăng lương hưu lần thứ 3 từ ngày 1-7-2025.
Kiến thức - 2 giờ, 20 phút trước
Bộ Xây dựng đề xuất quy định chủ tịch UBND cấp xã, trưởng công an cấp xã có quyền phạt tiền vi phạm giao thông đường bộ lên đến 60 triệu đồng.
Tin trong ngày - 2 giờ, 20 phút trước
Sự phát triển của công nghệ AI đang mở ra một cách tiếp cận mới mẻ để khám phá lịch sử, đặc biệt là trong việc "hồi sinh" dung mạo của những nhân vật...
Tin trong ngày - 2 giờ, 20 phút trước
Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP ở mức 8,3–8,5% Bộ trưởng Bộ Tài chính đã tham mưu xây dựng 2 kịch bản.
Tin trong ngày - 2 giờ, 20 phút trước
Để có thể làm thủ tục bay thuận tiện và giao dịch rút, chuyển tiền tại các ngân hàng không bị ảnh hưởng, người dân cần cập nhật thông tin sinh trắc học.
Đàn ông yêu - 2 giờ, 20 phút trước
Nhiều người đàn ông sau khi lập gia đình vẫn tìm kiếm cảm giác mới lạ bên ngoài. Khi họ tìm thấy ở người khác sự đồng cảm, tự do và ủng hộ mà...
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 58 phút trước
Theo Herbalife Hoa Kỳ, các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá ngừ và cá mòi rất giàu axit béo omega-3, có đặc tính chống viêm và có thể giúp cải thiện...
Đời sống số - 3 giờ, 58 phút trước
Vào thời khắc giao mùa giữa hạ và thu, vạn vật trên thế gian đang chuẩn bị cho một hành trình mới. Một số người sinh ra thuộc con giáp này cũng đang tận...
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 59 phút trước
"Khi ai đó bị đột quỵ, chỉ cần dùng kim khâu chích vào mười đầu ngón tay của họ để lấy máu, và bệnh nhân sẽ tự nhiên tỉnh lại? Liệu đây có phải...
Tin trong ngày - 3 giờ, 59 phút trước
Thủ tướng Phạm Minh Chính lưu ý tổ chức tốt các hoạt động văn hóa, tổ chức đêm ca nhạc và bắn pháo hoa trên 34 tỉnh thành vào dịp Quốc khánh 2/9.
Chuyện làng sao - 3 giờ, 60 phút trước
Suri tranh thủ đến thăm mẹ Katie Holmes tại phim trường trước lúc quay trở lại Đại học danh tiếng ở Pennsylvania.
Chăm sóc sức khỏe - 3 giờ, 60 phút trước
Cha mẹ luôn mong muốn mang đến những điều tốt nhất cho trẻ từ chế độ dinh dưỡng đầy đủ cho tới những món đồ chơi kích thích phát triển trí tuệ. Nhưng có...
Tin trong ngày - 3 giờ, 60 phút trước
Theo chuyên gia trong giai đoạn 2026 - 2027, phân khúc chung cư ở Hà Nội có thể giảm nhẹ khi chịu tác động của một yếu tố mới.
Kiến thức - 3 giờ trước
Trong bối cảnh nhiều ngân hàng tăng cường kiểm soát giao dịch tiền mặt, đặc biệt là rút số lượng lớn, không ít người bắt đầu cân nhắc việc giữ một phần tiền tại...
Tin trong ngày - 3 giờ trước
Từ ngày 1/1/2025, Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 chính thức có hiệu lực, mang đến nhiều thay đổi quan trọng. Đáng chú ý, Luật đã quy định rõ 4...
Chuyện làng sao - 4 giờ, 42 phút trước
Lan Phương đã có những chia sẻ trên trang cá nhân về cuộc sống hậu ly hôn chồng Tây.
Tin trong ngày - 4 giờ, 42 phút trước
Vài năm gần đây, với phương thức xét tuyển kết hợp nhiều tiêu chí, điểm chuẩn Đại học Bách khoa TP HCM từ 54,6 đến 84, cao nhất là ngành Khoa học máy tính....
Chuyện làng sao - 4 giờ, 42 phút trước
Ông xã h'Hen Niê đã bị vợ ngăn cảm làm hành động đơn giản này.
Làm sao - 4 giờ, 43 phút trước
Ứng dụng này có khả năng đánh cắp thông tin đăng nhập vào tài khoản ngân hàng của nạn nhân, từ đó thực hiện các giao dịch mà không cần được cho phép.
Đời sống số - 4 giờ, 43 phút trước
Với người Việt, thắp hương là cách kết nối tâm linh, bày tỏ lòng biết ơn với tổ tiên và cầu nguyện sự phù hộ từ thần linh. Tuy nhiên, không ít người băn...
Kiến thức - 4 giờ, 43 phút trước
Dù là nam hay nữ, ai sở hữu những nốt ruồi này đều mang phúc khí, có số phú quý. Không chỉ siêng năng, họ còn có tầm nhìn hơn người. Vị trí nốt...