Quy định mới nhất về chế độ thai sản đối với lao động nam khi tham gia BHXH: Biết để hưởng đủ!

Lao động nam được hưởng chế độ thai sản lên tới 60 ngày

Một trong những điểm mới đáng chú ý là việc tăng thời gian nghỉ thai sản cho lao động nam tham gia BHXH bắt buộc từ 30 lên 60 ngày, tính từ thời điểm vợ sinh con.

Người lao động được nghỉ làm nhiều lần trong khoảng thời gian này, miễn sao tổng số ngày không vượt quá quy định và lần nghỉ cuối cùng phải nằm trong 60 ngày đầu sau sinh.

Tùy vào tình trạng sinh nở của người vợ, số ngày nghỉ của chồng được giữ nguyên như quy định cũ: nghỉ 5 ngày nếu vợ sinh thường, 7 ngày nếu sinh mổ hoặc sinh con dưới 32 tuần tuổi.

Với trường hợp sinh đôi, lao động nam được nghỉ 10 ngày; nếu sinh ba trở lên, được cộng thêm 3 ngày cho mỗi con từ bé thứ ba. Nếu vợ sinh đôi bằng phương pháp phẫu thuật, thời gian nghỉ tăng lên 14 ngày, và cũng được cộng thêm 3 ngày mỗi bé nếu sinh ba trở lên và có phẫu thuật.

Theo quy định mới, lao động nam khi tham gia BHXH sẽ được hưởng chế độ thai sản khi vợ sinh con. Ảnh minh hoạ

Với lao động nữ, chính sách mới cũng có nhiều điều chỉnh tiến bộ. Cụ thể, thời gian nghỉ đi khám thai được tăng gấp đôi, từ một lên hai ngày cho mỗi lần khám, bất kể tình trạng sức khỏe thai nhi hay nơi cư trú. Đây là điểm thay đổi lớn bởi trước đó, chỉ những trường hợp đặc biệt mới được nghỉ hai ngày mỗi lần khám.

Luật cũng bổ sung quyền hưởng chế độ thai sản cho nữ lao động khi không may phải phá thai, dù là do bệnh lý hay ngoài ý muốn. Trong khi đó, thời gian nghỉ để phục hồi sức khỏe sau khi thai lưu cũng được điều chỉnh theo tuổi thai. Nữ lao động sẽ được nghỉ 40 ngày nếu thai từ 13 đến dưới 22 tuần, và 50 ngày nếu từ 22 tuần trở lên. Trước đây, khoảng thời gian này chỉ áp dụng cho thai dưới 25 tuần.

Về đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, luật sửa đổi đã mở rộng đáng kể phạm vi áp dụng. Ngoài những người lao động làm việc theo hợp đồng từ một tháng trở lên, còn có các chủ hộ kinh doanh có đăng ký, người quản lý doanh nghiệp có vốn nhà nước, người điều hành hợp tác xã, cán bộ không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố, người làm việc không trọn thời gian và cả công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam theo hợp đồng từ 12 tháng trở lên.

Các nhóm đối tượng như chủ hộ kinh doanh, người quản lý doanh nghiệp hay đại diện vốn nhà nước sẽ đóng 3% tiền lương hàng tháng vào Quỹ Ốm đau - Thai sản. Những nhóm còn lại do chủ sử dụng lao động trích đóng theo tỷ lệ tương ứng.

Tham gia BHXH tự nguyên được hưởng trợ cấp thai sản

Đặc biệt, lần đầu tiên trong hệ thống chính sách BHXH, người tham gia BHXH tự nguyện – bao gồm cả nam và nữ – sẽ được hưởng chế độ thai sản. Điều kiện là người lao động đã đóng BHXH tự nguyện (hoặc có thời gian đóng xen kẽ giữa hai khu vực bắt buộc và tự nguyện) từ đủ 6 tháng trở lên trong vòng 12 tháng trước khi sinh con.

Mức trợ cấp được ấn định là 2 triệu đồng cho mỗi con, do ngân sách nhà nước chi trả và có thể được Chính phủ điều chỉnh tùy theo điều kiện kinh tế - xã hội.

Từ 1/7/2025, lần đầu tiên người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng trợ cấp thai sản. Ảnh minh hoạ

Trong trường hợp người mẹ không may qua đời sau sinh, người cha hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng được quyền nhận khoản trợ cấp trên. Nếu cả cha và mẹ đều tham gia BHXH, chỉ một người được hưởng quyền lợi. Trường hợp cả hai vợ chồng cùng đủ điều kiện nhưng tham gia ở hai khu vực khác nhau, mỗi người sẽ được hưởng chính sách tương ứng với khu vực mình đóng BHXH.

Theo thống kê, đến hết năm 2024, Việt Nam có khoảng 20 triệu người tham gia BHXH, tương đương 42,7% lực lượng lao động trong độ tuổi. Trong đó, 17,7 triệu người thuộc khu vực BHXH bắt buộc và 2,3 triệu thuộc khu vực tự nguyện. Những thay đổi đáng kể trong chính sách thai sản kỳ vọng sẽ thúc đẩy tỉ lệ bao phủ BHXH trên toàn quốc trong những năm tới.