Phát hiện 'mỏ kho báu' nghìn năm tuổi ẩn mình dưới núi thiêng 400km2, Liên Hợp Quốc ngay lập tức kêu gọi bảo vệ

Nằm trong vùng núi Kuaiji linh thiêng, khu rừng torreya cổ thụ này không chỉ sở hữu vẻ đẹp hoang sơ mà còn mang trong mình giá trị lịch sử sâu sắc. Nơi đây được cho là cái nôi của triều đại nhà Hạ (khoảng thế kỷ 21 - 16 TCN), triều đại đầu tiên trong lịch sử Trung Hoa.

Tâm điểm của khu rừng cổ kính là làng Zhan'ao, nơi sinh sống của một cộng đồng đã gắn bó nhiều đời với thiên nhiên. Suốt hàng thế kỷ, người dân Zhan'ao đã âm thầm gìn giữ và chăm sóc những cây cổ thụ như một phần máu thịt của mình. Họ coi đây là trách nhiệm thiêng liêng, gìn giữ di sản thiên nhiên quý báu cho các thế hệ tương lai.

Ông Huang Tianming, Bí thư Đảng ủy của làng Zhan'ao, đã đại diện cho cộng đồng chia sẻ những nỗ lực bảo tồn rừng torreya tại Hội nghị COP29 về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc năm 2024 tại Baku, Azerbaijan. Câu chuyện về sự tận tâm và nỗ lực không ngừng nghỉ của người dân Zhan'ao đã gây ấn tượng mạnh mẽ với các đại biểu tham dự hội nghị.

Rừng cây torreya cổ thụ rộng lớn với diện tích 400km², được Liên Hợp Quốc đánh giá là một di sản thiên nhiên vô giá cần được bảo vệ

Bà Liu Lili, Phó Cục trưởng Cục Bảo tồn sinh thái thuộc Cục Lâm nghiệp và Đồng cỏ Quốc gia Trung Quốc, khẳng định rằng những việc làm của người dân Zhan'ao là minh chứng rõ ràng cho sự hòa hợp giữa bảo tồn môi trường và phát triển bền vững. Cách họ sống và làm việc, bảo vệ rừng và tận dụng nguồn tài nguyên từ cây torreya một cách bền vững là một mô hình đáng học hỏi.

Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) đã chính thức đưa khu vực Cộng đồng Torreya cổ đại Kuaijishan, bao gồm cả làng Zhan'ao, vào danh sách Hệ thống di sản nông nghiệp quan trọng toàn cầu (GIAHS). Đây là sự công nhận quốc tế về giá trị đặc biệt của khu vực này, không chỉ về mặt môi trường mà còn về tầm vóc lịch sử và văn hóa sâu sắc.

Lịch sử gắn bó giữa con người và rừng cây torreya ở Zhan'ao đã kéo dài hơn 800 năm, truyền qua 66 thế hệ. Cây torreya lâu đời nhất ở đây đã vượt mốc 1.500 năm tuổi. Ông Huang cho biết, gia đình ông đã chăm sóc 26 cây torreya hơn 100 năm tuổi. Trong suốt 40 năm, ông dành hơn 200 ngày mỗi năm để chăm sóc rừng: nhổ cỏ, tỉa cành, bón phân,... Sáu thế hệ trong gia đình ông đều tham gia vào công việc đầy ý nghĩa này, trong đó người lớn tuổi nhất hiện đã 98 tuổi.

Cây torreya không chỉ có giá trị về mặt sinh thái mà còn gắn liền với đời sống kinh tế của người dân địa phương. Gỗ cây quý hiếm, quả của nó có thể dùng trong ẩm thực và dược liệu. Tuy nhiên, loại cây này rất nhạy cảm với biến đổi khí hậu. Tuyết dày, nếu không được dọn kịp thời, có thể gây hư hại nghiêm trọng.

Để bảo vệ và quản lý tốt hơn nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá này, Trung Quốc đã và đang triển khai nhiều biện pháp. Từ năm 2015 đến 2021, một cuộc khảo sát toàn quốc đã được tiến hành, xác định có khoảng 5,08 triệu cây cổ thụ, trong đó hơn 246.000 cây nằm ở khu vực đô thị. Trong năm 2025, một cuộc khảo sát mới sẽ được thực hiện, tích hợp hệ thống quản lý thông minh để giám sát từng cây một cách chi tiết, áp dụng phương pháp "mỗi cây một hồ sơ".

Tại thị trấn Zhaojia, nơi có hơn 2.700 cây torreya hơn 1.000 năm tuổi, Bí thư Đảng ủy Yu Yan cho biết, địa phương đang huy động các nguồn lực từ 5 ngôi làng để phát triển mô hình nghiên cứu khoa học, du lịch sinh thái và các hoạt động cộng đồng xoay quanh hệ sinh thái cây torreya.

Điều quan trọng là mọi hình thức khai thác và sử dụng cây torreya đều phải đảm bảo không gây tổn hại đến cây cổ thụ và môi trường sống của chúng. Nếu thực hiện đúng, việc sử dụng hợp lý có thể nâng tầm giá trị kinh tế của cây torreya, đồng thời góp phần vào công cuộc phục hưng nông thôn và bảo tồn đa dạng sinh học quốc gia.

Việc phát hiện và bảo tồn khu rừng torreya cổ thụ tại Chiết Giang là một minh chứng cho thấy tầm quan trọng của việc gìn giữ di sản thiên nhiên và sự cần thiết của sự hợp tác quốc tế trong công tác bảo tồn. "Kho báu xanh" này không chỉ là niềm tự hào của người dân địa phương mà còn là tài sản chung của toàn nhân loại, cần được bảo vệ cho các thế hệ tương lai.