Phát hiện 'kho báu độc lạ' trên đỉnh Hoàng Liên Sơn khiến giới nghiên cứu kinh ngạc

Một “kho báu xanh” và phát hiện bất ngờ

Vườn quốc gia Hoàng Liên từ lâu đã được biết đến như một “kho báu xanh” với hệ động, thực vật phong phú, trong đó có nhiều loài đặc hữu và quý hiếm. Nơi đây hiện đã ghi nhận tới 172 loài lan theo “Phương án quản lý rừng bền vững Vườn quốc gia Hoàng Liên giai đoạn 2020–2030”. Không ít loài trong số đó chỉ được tìm thấy tại Sa Pa như Lan Sứa Sa Pa (Anoectochilus chapaensis Gagnep.) và Lan Môi dày Sa Pa (Epigeneium chapaense Gagnep.).

Theo thông tin đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Vườn quốc gia Hoàng Liên vào năm 2019, các nhà nghiên cứu đã công bố sự hiện diện của một loài lan mới tại độ cao khoảng 2.500m. Loài lan này mang tên Râu hùm Himalaya (Corybas himalaicus), thường mọc trên các thảm rêu ven đường hoặc trên đá phủ rêu trong rừng ẩm.

Điều khiến giới nghiên cứu kinh ngạc là loài lan này vốn chỉ được ghi nhận tại một số vùng ở dãy Himalaya. Việc tìm thấy nó tại Hoàng Liên cho thấy một mối liên hệ sinh học độc đáo, mở ra hướng nghiên cứu mới về sự phân bố và thích nghi của thực vật núi cao.

Vẻ đẹp của một “bông hoa kỳ dị”

Râu hùm Himalaya

Loài lan Râu hùm Himalaya có kích thước rất nhỏ, chỉ bằng ngón tay. Hoa nở vào khoảng tháng 6 hằng năm, mang màu đỏ tươi nổi bật, được điểm xuyết bởi 4–5 đường tím song song. Thân cây nhẵn, có một lá đơn độc nằm ngay dưới hoa.

Điểm đặc biệt nhất là hoa của loài này không có cánh hoa như hầu hết các loài lan khác. Cấu trúc hoa rất lạ: lá đài mặt lưng cong và lõm che qua cột nhụy, cặp lá đài bên ngắn như sợi chỉ, trong khi môi hoa thuôn dài, uốn lượn. Chính sự khác biệt này khiến loài lan trở thành một “bông hoa kỳ dị” trong họ nhà Lan.

Giá trị và lời nhắc nhở về bảo tồn

Theo các chuyên gia, việc phát hiện loài lan Râu hùm Himalaya giúp làm giàu thêm quần thể lan của Vườn quốc gia Hoàng Liên, đồng thời góp phần khẳng định vị trí của nơi đây là một trong những trung tâm lan tự nhiên quan trọng của Việt Nam.

Tuy nhiên, những loài lan đặc hữu và hiếm gặp như Râu hùm Himalaya rất dễ bị tổn thương trước biến đổi khí hậu và nạn khai thác trái phép. Vì vậy, việc phát hiện loài mới cũng là lời nhắc nhở về sự cần thiết phải bảo vệ hệ sinh thái rừng Hoàng Liên, đồng thời khuyến khích các chương trình nghiên cứu và nhân giống bảo tồn.

Không chỉ là một loài hoa đẹp, Râu hùm Himalaya còn là minh chứng cho sự phong phú của thiên nhiên Việt Nam. Mỗi phát hiện mới như vậy góp phần tạo thêm giá trị cho Vườn quốc gia Hoàng Liên, một khu vực được UNESCO công nhận là Khu Dự trữ sinh quyển thế giới. Sự xuất hiện của loài lan độc đáo này là một tín hiệu tích cực cho công tác bảo tồn và là niềm tự hào của giới khoa học trong nỗ lực khám phá những bí ẩn của rừng núi Việt Nam.