Ở Việt Nam có một loại cây dại mọc bờ bụi sủi bọt như xà phòng nhưng ăn rất ngon, hái bán giá 60.000 đồng/kg

Trên đất nước Việt Nam, có nhiều loại cây quả mọc hoang dại khắp bờ bụi nhưng lại là đặc sản có hương vị độc đáo. Những loại rau này hoàn toàn sạch sẽ vì không thuốc trừ sâu, an toàn và đôi khi còn là một vị thuốc. Một trong những loại rau rừng đáng để ăn thử phải kể đến cây chùm bao.

Cây chùm bao còn có tên gọi khác là cây lồng đèn, cây lạc tiên. Chúng là cây dây leo, mọc hoang dại ở những bãi đất trống, có thể bò sát đất hoặc leo bờ rào bám vào các loại cây khác. Thân và lá cây chùm bao có nhiều lông, đó là đặc điểm để phân biệt với các loại cây khác.

Ở Việt Nam cây chùm bao còn được biết đến với tên gọi khác như dây lạc tiên, dây nhãn lồng.

Ở nước ta, loại cây này phân bố chủ yếu ở các khu vực các vùng núi cao phía Bắc như Quảng Ninh, Bắc Giang, Hòa Bình, Yên Bái. Đôi khi, cây chùm bao cũng có thể xuất hiện ở một số vùng đồng bằng như Thái Bình, Hải Dương hay Bình Phước.

Đây là loài cây dại cận nhiệt đới, ưa ẩm, ưa sáng, mọc trùm lên các cây bụi rậm. Cây cần có đủ ánh sáng, vì vậy cần tỉa bớt cành, tránh để rậm rạp.

Mùa quả chùm bao bắt đầu từ tháng 5 và kết thúc vào tháng 7. Quả của cây có dạng hình cầu tròn, bên ngoài được bao phủ một lớp lưới mỏng nên được gọi là chùm bao.

Ở nhiều vùng quê, lá và đọt non của cây này được sử dụng như một thứ rau ăn dân dã, vừa sạch, lại vừa vô cùng thơm ngon. Theo đó, rau chùm bao có thể làm thành các món như luộc, xào cùng tôm thịt hay nấu canh. Đặc biệt, loại rau này có thể tước vỏ để ăn sống như các loại rau sống khác.

Cây mọc tự nhiên ở ở khắp nơi tại nước ta, thường mọc hoang ở hàng rào, lùm bụi cây khắp đồng ruộng, vườn cây.

Điều cực thú vị về loại rau này đã được kiểm chứng là rau chùm bao khi có chứa chất saponin, khi gặp nước sẽ tạo ra hiện tượng sủi bọt vô cùng độc lạ. Do đó, khi rửa loại rau này, nhiều người sẽ nhầm tưởng đang ngâm rau với xà phòng.

Những năm gần đây, rau chùm bao được bán ở chợ quê hoặc các cửa hàng rau sạch với giá khoảng 60.000 đồng/kg. Cứ khoảng thời gian cuối xuân đầu hạ là thời điểm loại rau này sinh trưởng tốt nhất. Loại rau này chỉ có trong tự nhiên nên đảm bảo sạch, và hương vị lạ nên được người thành phố "ưa chuộng", tìm mua về đổi món cho bữa ăn gia đình.

Ngoài ra, các bộ phận của cây chùm bao đều có thể sử dụng như một loại dược liệu, trừ phần rễ. Theo đó, để làm thuốc, người ta hái cây chùm bao đem rửa sạch rồi sao vàng hạ thổ cho thơm trước khi hãm trà hoặc sắc uống. Chùm bao có vị ngọt, hơi đắng, tính mát, có tác dụng tiêu viêm, lợi tiểu, an thần, thanh nhiệt...