Nhiều người chưa biết ngay tại Hà Nội từng có núi lửa, liệu chúng có hoạt động trở lại trong vài năm nữa?

PGS.TS Nguyễn Văn Vượng, chuyên gia từ Khoa Địa chất, ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐHQG Hà Nội, khẳng định rằng khu vực Vườn quốc gia Ba Vì chính là tàn tích của một ngọn núi lửa. Tuy nhiên, đây là một núi lửa cổ, lần hoạt động gần nhất đã diễn ra cách đây khoảng 200 triệu năm. "Ba Vì hiện chỉ còn là tàn tích và không có nguy cơ hoạt động trở lại", PGS.TS Vượng cho biết. Ông cũng nhấn mạnh rằng, trên đất liền Việt Nam hiện không có núi lửa nào có khả năng "sống dậy", mặc dù trên biển vẫn còn một số ít.

Ngoài Ba Vì, một ngọn núi nổi tiếng khác cũng từng là núi lửa là Tam Đảo (Vĩnh Phúc), với lần hoạt động cuối cùng cách đây khoảng 220 triệu năm. Theo PGS.TS Vượng, Việt Nam không có những núi lửa trẻ như ở Indonesia hay Philippines. Những ngọn núi lửa còn giữ được hình hài rõ nét nhất là núi lửa trên đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi), núi lửa trên đảo Phú Quý (Bình Thuận), núi lửa Hàm Rồng (Gia Lai) và núi lửa ở Bình Phước.

Ít người biết, Hà Nội từng có núi lửa

Biểu hiện hoạt động núi lửa cuối cùng ở Việt Nam xảy ra vào tháng 2/1923, ngoài khơi Phan Thiết. Các thủy thủ trên tàu Vacasamaru của Nhật Bản đã chứng kiến một đám khói đen kèm theo cột hơi nước dày đặc bốc cao hơn 2.000m, cùng với những tiếng nổ lớn. Đến ngày 8 tháng 3 năm đó, một đợt phun trào núi lửa yếu ớt đã diễn ra, và sau một thời gian tạm ngừng, núi lửa phun trở lại lần cuối vào ngày 20/3/1923. Sự kiện này đã tạo ra một hòn đảo từ tro bụi núi lửa, được đặt tên là Hòn Tro, nhưng sau đó đã bị sóng gió đánh tan do cấu trúc chưa được cố kết vững chắc.

Bên cạnh những dấu tích núi lửa trên đất liền, PGS.TS Vượng cũng đề cập đến nguy cơ tiềm ẩn của sóng thần do núi lửa ngầm dưới biển. Mặc dù những sự kiện như sóng thần ở Indonesia do núi lửa phun trào là "trường hợp hãn hữu", nhưng nguy cơ vẫn tồn tại. PGS.TS Vượng giải thích rằng, khi núi lửa phun trào, cấu trúc núi có thể bị sụp đổ, tạo ra sóng thần.

Về nguy cơ sóng thần ở Việt Nam, PGS.TS Vượng cho biết Bộ Tài nguyên và Môi trường đã thực hiện các nghiên cứu. Theo đó, dải bờ biển từ Đà Nẵng tới Quy Nhơn có thể chịu ảnh hưởng của sóng thần từ phía Philippines, trong khi khu vực phía Nam được che chắn bởi cánh cung Malaysia.

Vườn quốc gia Ba Vì, nằm trên dãy núi Ba Vì thuộc Hà Nội và Hòa Bình, là một khu vực nổi tiếng với hệ sinh thái đa dạng, phong cảnh đẹp và khí hậu mát mẻ. Với diện tích hơn 10.800 ha và những đỉnh núi cao như đỉnh Vua (1.296 m), đỉnh Tản Viên (1.227 m), đỉnh Ngọc Hoa (1.131 m).