Người nông dân Hoà Bình, Sơn La thu về hơn 200 triệu/năm nhờ nuôi loại cá đặc sản, 'đắt như tôm tươi'

Cá lăng nha là loài cá da trơn, có hình dáng giống cá trê,thân thuôn dài về hướng đuôi. Miệng rộng, răng thuộc loài răng lá mía, có 2 râu hàm trên màu trắng kéo dài đến vây hậu môn. 2 râu hàm dưới cũng màu trắng.

Thân thon dài, dẹp ngang về phía đuôi. Đầu hình nón, đỉnh đầu nhám, hơi dẹp đứng. Miệng hơi rộng. Mắt trung bình, nằm gần đỉnh đầu. Màng mang tách khỏi eo mang và phần lớn tách rời nhau. Răng lá mía nằm trên một dãy cong. Có 4 đôi râu, râu hàm trên dài đến gốc vây hậu môn, râu hàm dưới dài đến vây ngực, râu mũi nắn, chưa đến mắt, râu cằm nắn hơn râu hàm dưới và chưa đến vây ngực.

Vây lưng và vây ngực mang gai cứng có răng cưa ở mặt sau. Vây mỡ ngắn và không kết dính với vây hậu môn. Thân màu xám, phần lưng thẫm hơn phần bụng. Vây bụng màu vàng nhạt, các vây khác màu đỏ nhạt.

Gần đây, cá lăng nha trở thành mặt hàng thủy sản được ưa chuộng trên thị trường nhờ giá trị dinh dưỡng cao và chất lượng thịt thơm ngon. Đặc biệt, tại Hòa Bình và Sơn La mô hình nuôi cá lăng nha trong lồng theo tiêu chuẩn VietGAP đang mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội, giúp người dân có thu nhập ổn định, góp phần phát triển thủy sản bền vững trên lòng hồ thủy điện lớn nhất Tây Bắc.

Với mức giá dao động khoảng 140.000 đồng/kg cao hơn từ 30-35% so với cá lăng đen, cá lăng nha đang là sản phẩm được các thương lái săn đón. Không chỉ tiêu thụ mạnh trong nước, loài cá này còn có tiềm năng xuất khẩu nhờ vào chất lượng thịt ngon, ít xương dăm, phù hợp chế biến đa dạng món ăn.

Cá lăng nha trở thành mặt hàng thủy sản được ưa chuộng trên thị trường với mức giá dao động khoảng 140.000 đồng/kg (Ảnh minh họa)

Theo anh Đinh Văn Thi, một hộ nuôi cá tại xã Bình Thanh, huyện Cao Phong (Hòa Bình), sau hơn 12 tháng nuôi cá lăng nha, đàn cá của anh đạt trọng lượng từ 2,5 – 3kg/con. Với mức giá hiện tại, anh dự kiến thu về khoảng 200 triệu đồng. “Nhờ sự hỗ trợ của Trung tâm Khuyến nông tỉnh, tôi được cung cấp giống cá, thức ăn và hướng dẫn kỹ thuật nuôi theo tiêu chuẩn VietGAP. Hiện cá sinh trưởng tốt, ít dịch bệnh, đầu ra ổn định nhờ liên kết tiêu thụ với thương lái” anh Thi chia sẻ.

Tại huyện Đà Bắc (Hòa Bình), ông Xa Ngọc Hưng cũng ghi nhận hiệu quả từ mô hình này khi cá lăng nha phát triển khỏe mạnh trọng lượng đạt từ 1,2kg/con sau 11 tháng. Ông cho biết: “Cá lăng nha tuy phát triển chậm hơn cá lăng đen nhưng giá trị kinh tế lại cao hơn, mang lại nguồn thu bền vững cho người nuôi.”

Nhận thấy tiềm năng phát triển của cá lăng nha trong hai năm 2023-2024 Trung tâm Khuyến nông tỉnh Hòa Bình và Sơn La đã triển khai mô hình nuôi cá lăng nha trong lồng theo tiêu chuẩn VietGAP kết hợp liên kết tiêu thụ sản phẩm. Quy mô triển khai tại Hòa Bình là 700m³ và Sơn La 300m³ với tổng cộng 8 hộ tham gia. Các hộ được hỗ trợ cá giống (70% từ nhà nước, 30% đối ứng từ người dân) thức ăn, thuốc phòng bệnh và tập huấn kỹ thuật nuôi an toàn sinh học.

(Ảnh minh họa)

Tại huyện Quỳnh Nhai (Sơn La) sau 2 năm thực hiện các hộ dân đã thu về kết quả khả quan với tỷ lệ sống của cá đạt trên 90%. Ông Điêu Chính Thọ (xã Mường Giàng) và ông Quàng Văn Cường (xã Chiềng Ơn) đều khẳng định, mô hình này không chỉ giúp tăng thu nhập mà còn mở ra cơ hội phát triển nuôi thủy sản bền vững cho khu vực lòng hồ thủy điện.

Ông Cà Văn Siêng, hộ nuôi cá tại huyện Mường La chia sẻ: “Với giá trị cao hơn cá lăng đen từ 30-35%, cá lăng nha hứa hẹn mang lại lợi nhuận hấp dẫn. Dự kiến cuối năm 2025, tôi sẽ thu hoạch khoảng 1,5 tấn cá, ước tính doanh thu gần 200 triệu đồng”.

Theo ông Công Xuân Ngọc, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Sơn La mô hình nuôi cá lăng nha đang được đẩy mạnh nhân rộng, tạo cơ hội cho nhiều hộ dân tiếp cận mô hình nuôi thủy sản hiệu quả. “Các hộ tham gia dự án sẽ đóng vai trò là cầu nối chuyển giao kỹ thuật, tư vấn và hướng dẫn cho bà con trong vùng, giúp phát triển nghề nuôi cá lồng theo hướng bền vững”.

Tại Hòa Bình, ông Đỗ Đức Trường - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh nhấn mạnh: “Với kết quả đạt được, mô hình này có thể mở ra hướng đi mới cho người dân vùng lòng hồ thủy điện Sơn La - Hòa Bình, góp phần cải thiện đời sống, xóa đói giảm nghèo và thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững.”

(Ảnh minh họa)

Nhằm hỗ trợ bà con mở rộng mô hình, trong hai năm qua, Trung tâm Khuyến nông hai tỉnh đã tổ chức 4 lớp tập huấn cho hơn 100 lượt người, phát hành 600 tờ gấp giới thiệu kỹ thuật nuôi cá lăng nha và cung cấp 6.000 con giống cùng các chế phẩm sinh học và vật tư thiết yếu.

Với những lợi thế về chất lượng, giá trị kinh tế cao và tiềm năng thị trường rộng mở cá lăng nha đang khẳng định vị thế trong ngành thủy sản Việt Nam. Việc phát triển nuôi cá lăng nha theo hướng liên kết chuỗi giá trị, áp dụng quy trình VietGAP không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho người dân mà còn đảm bảo nguồn cung ổn định cho thị trường.

Sự thành công của mô hình nuôi cá lăng nha tại Sơn La, Hòa Bình không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần phát triển bền vững nghề nuôi thủy sản trên lòng hồ thủy điện lớn nhất Tây Bắc hứa hẹn mở ra một hướng đi mới cho ngành nông nghiệp khu vực này.