Ngôi đền thiêng 70m2 'ẩn mình' trong ngõ nhỏ ở phố cổ Hà Nội

Trên con phố Hàng Bạc sầm uất, nếu chỉ đi lướt qua, nhiều người dễ dàng bỏ qua ngôi đền có tuổi đời hàng trăm năm này. Dấu hiệu để nhận diện đền là lá cờ ngũ sắc được treo cố định trên cao.

Giai thoại về nữ thần giúp vua thắng trận không tốn giọt máu

Theo thần tích sao chép của vị Tiên chỉ Nguyễn Đình Tuyển, thôn Nguyên Khiết Hạ (phố Nguyễn Siêu ngày nay) đang lưu giữ tại Viện Thông tin Khoa học xã hội, đền thờ Thánh mẫu Bạch Hoa công chúa. Vị thần Thành Hoàng này vốn là nhân thần, xưa kia được thờ tại một ngôi miếu ở khe núi thuộc tỉnh Hưng Hóa (bao gồm nhiều châu, trong đó có châu Tuyên Quang).

Đền Hàng Bạc nằm khuất trên con đường đông đúc người qua lại

Vào thời vua Lê Cảnh Hưng, khi vùng Hưng Hóa bị giặc quấy phá khiến dân tình điêu đứng, quân triều đình đã đến miếu Ngài dâng lễ cầu xin phù trợ trước khi xuất quân dẹp loạn. Kỳ lạ thay, trận đánh sau đó thắng lợi hoàn toàn mà không ai phải đổ máu.

Cảm phục sự linh ứng, khi các tướng sĩ tâu lại sự việc, vua Lê Cảnh Hưng đã ban sắc phong mỹ tự: "Nhu Gia - Trinh Thuận - Thuần Nhất Đại Vương" và cho lập đền thờ bên sông Nhị Hà, tôn Ngài làm Thành Hoàng làng Nguyên Khiết.

Nói về nguồn gốc của vị thần chủ, Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Tất Kim Hùng, đồng đền Hàng Bạc cho biết: "Chính cung của vị thần nữ ở đền Núi Dùm, tỉnh Tuyên Quang. Mỹ tự là Ngọc Lân công chúa. Khi được thờ tự tại kinh thành, nhà vua sắc phong thêm mỹ tự khác là Bạch Hoa công chúa".

Ban đầu, ngôi đền nằm gần cầu Long Biên. Sau này, do nhường đất cho việc đắp đê, đền mới được di dời về vị trí hiện tại.

Không gian thờ tự đặc biệt trong lòng phố cổ

Ông Nguyễn Tất Kim Hùng cho biết, trước đây đền có kết cấu chữ T với diện tích khoảng 377,2m2. Tuy nhiên, sau khi hòa bình lập lại, nhiều hộ dân từ các nơi đến sinh sống tại khu vực nên hiện nay diện tích còn lại khoảng gần 70m2.

Lối vào đền Hàng Bạc hiện nay nhỏ hẹp, chỉ vừa một người đi. Đến năm 1999, khi công trình bị mối mọt ăn mòn và xuống cấp, cụ đồng đền Phó Thị Xuân (người trông đền lúc bấy giờ đã cao tuổi) đã giao cho ông Hùng đại diện xin phép chính quyền tu sửa. Do tầng 1 không còn đủ không gian, nhà đền xin bố trí thờ tự tại tầng 2, còn tầng 1 dùng làm phòng khách đón tiếp người đến lễ bái.

Dù hạn chế về diện tích, ngôi đền vẫn giữ được vẻ uy nghiêm với kết cấu hai tầng. Tại tầng 2 - khu chính điện, các ban thờ được bố trí chạy dọc theo chiều sâu và xếp từ thấp đến cao. Bên trong đền hiện có nhiều pho tượng Tiên Thánh Tứ Phủ lớn nhỏ và nhiều cổ vật quý.

Đặc biệt, nơi đây còn lưu giữ được 8 tấm bia đá cổ, một bát hương cổ men rạn và một quả chuông đồng nặng khoảng 50kg có từ năm 1871, được coi là báu vật của đền.

Điểm đến tâm linh của người dân và du khách

Đền Hàng Bạc phối thờ Thánh Mẫu Tứ Phủ theo tín ngưỡng thờ Mẫu truyền thống. Lễ hội lớn nhất trong năm diễn ra vào ngày 12/2 âm lịch - ngày hóa của Thánh mẫu Bạch Hoa công chúa. Lễ hội kéo dài 3 ngày (11-13/2 âm lịch) với các nghi lễ trang trọng như tế Thánh, hầu bóng.

Ông Hùng chia sẻ: "Đền mở cửa hàng ngày. Nhờ được giới thiệu trong một số ấn phẩm du lịch quốc tế, nơi đây thu hút đông đảo du khách nước ngoài ghé thăm, gần như ngày nào cũng có người tới dâng hương, vãn cảnh".

Không chỉ khách du lịch, Nguyên Khiết Linh Từ còn là chốn đi về quen thuộc của người dân Thủ đô. Đều đặn ghé thăm đền vào mùng 1 và ngày rằm hằng tháng, chị Hạnh (Hà Nội) chia sẻ: "Đền Hàng Bạc linh thiêng và có lịch sử lâu đời. Dù diện tích nhỏ, không gian đền vẫn giữ sự trang nghiêm, cổ kính và ấm cúng. Mỗi lần đến lễ, tôi thường cầu cho gia đình bình an và mạnh khỏe".