Ngoài Bắc Ninh, 3 tỉnh diện tích nhỏ nhất Việt Nam đều là 'hàng xóm' của Hà Nội

Với diện tích chỉ 822,70 km2, Bắc Ninh giữ vị trí "quán quân" về độ nhỏ bé. Tiếp theo là Hà Nam (860,90 km2), Hưng Yên (930,20 km2) và Vĩnh Phúc (1.235,20 km2).

Bắc Ninh, Hà Nam, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, bốn tỉnh thành có diện tích khiêm tốn nhất cả nước, đều kề cận Hà Nội

Diện tích của Hà Nam chỉ nhỉnh hơn Bắc Ninh một chút, nhưng điều đáng chú ý hơn là số lượng đơn vị hành chính cấp huyện của tỉnh lại ít nhất cả nước, chỉ với 6 đơn vị, bao gồm 4 huyện (Kim Bảng, Thanh Liêm, Lý Nhân, Bình Lục), thị xã Duy Tiên và thành phố Phủ Lý. Điều này thấp hơn so với tiêu chuẩn tối thiểu là 9 đơn vị hành chính cấp huyện theo quy định.

Hà Nam đã trải qua nhiều giai đoạn lịch sử với những thay đổi về địa danh và địa giới hành chính. Được thành lập vào năm 1890, tỉnh từng hợp nhất với Nam Định thành tỉnh Nam Hà (1965), rồi sau đó là tỉnh Hà Nam Ninh (1976) khi sáp nhập thêm Ninh Bình. Đến năm 1991, Hà Nam Ninh tách ra thành hai tỉnh Nam Hà và Ninh Bình, và cuối cùng, vào năm 1997, Hà Nam tái lập như hiện nay.

Với dân số khoảng 0,85 triệu người, Hà Nam đóng vai trò là cửa ngõ phía Nam của Thủ đô Hà Nội. Tuy nhiên, tỉnh hiện tại không đáp ứng đủ các tiêu chí về diện tích, dân số và số lượng đơn vị hành chính cấp huyện theo nghị quyết của Quốc hội. Đây là một thách thức lớn, đòi hỏi những giải pháp sáng tạo để phát triển bền vững.

Hưng Yên, với 8 huyện (Ân Thi, Khoái Châu, Kim Động, Phù Cừ, Tiên Lữ, Văn Giang, Văn Lâm, Yên Mỹ), thị xã Mỹ Hào và thành phố Hưng Yên, là một vùng đất giàu truyền thống lịch sử và văn hóa. Tỉnh được thành lập vào năm 1831. Vào thế kỷ XVI-XVII, Hưng Yên được biết đến với địa danh Phố Hiến, một thương cảng sầm uất bậc nhất Đàng Ngoài, nơi giao thương với nhiều quốc gia trên thế giới, được mệnh danh là "Tiểu Tràng An".

Tỉnh Hưng Yên chính thức được thành lập vào năm 1931. Sau đó, vào năm 1968, Hưng Yên hợp nhất với Hải Dương thành tỉnh Hải Hưng, nhưng đến năm 1997, tỉnh lại được tái lập. Trong giai đoạn từ 1997 đến 2009, tỉnh đã trải qua nhiều điều chỉnh về địa giới hành chính, bao gồm việc chia tách và thành lập các huyện, phường, và cuối cùng là thành lập thành phố Hưng Yên trực thuộc tỉnh.

Hiện nay, Hưng Yên có dân số trên 1,29 triệu người. Mặc dù diện tích khiêm tốn, Hưng Yên vẫn duy trì được những nét văn hóa đặc sắc và đang nỗ lực phát triển kinh tế - xã hội, tận dụng lợi thế vị trí gần Hà Nội.

Vĩnh Phúc được thành lập vào năm 1950 trên cơ sở hợp nhất hai tỉnh Vĩnh Yên và Phúc Yên. Tương tự như các tỉnh lân cận, Vĩnh Phúc cũng từng hợp nhất với Phú Thọ thành tỉnh Vĩnh Phú (1968), trước khi được tái lập vào năm 1997. Huyện Mê Linh của Vĩnh Phúc sau đó đã được chuyển về Hà Nội vào năm 2008, theo chủ trương mở rộng địa giới hành chính của Thủ đô.

Hiện tại, Vĩnh Phúc có 9 đơn vị hành chính, bao gồm hai thành phố (Vĩnh Yên, Phúc Yên) và 7 huyện (Tam Dương, Tam Đảo, Yên Lạc, Vĩnh Tường, Lập Thạch, Sông Lô, Bình Xuyên). Vĩnh Phúc sở hữu tiềm năng du lịch lớn với nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng như Vườn quốc gia Tam Đảo, thác Bản Long, hồ Đại Lải, hồ Làng Hà.

Bên cạnh đó, Vĩnh Phúc còn lưu giữ những giá trị văn hóa đặc sắc của vùng đất Hùng Vương, Kinh Bắc và Thăng Long, với nhiều di tích lịch sử, văn hóa và lễ hội truyền thống. Với dân số khoảng 1,2 triệu người, Vĩnh Phúc đang tận dụng lợi thế về du lịch và vị trí địa lý để phát triển kinh tế, đồng thời bảo tồn những giá trị văn hóa lâu đời.