Ngày Trùng Cửu là ngày gì? Tết Trùng Cửu tốt hay xấu, có thích hợp để khai trương, động thổ không?

Tết Trùng Cửu là gì?

Tết Trùng Cửu là một ngày lễ truyền thống diễn ra vào ngày mùng 9 tháng 9 Âm lịch hàng năm. Tên gọi của ngày tết này mang nhiều ý nghĩa đặc biệt:

Theo triết lý Âm Dương: Trong triết lý phương Đông, số lẻ được xem là số dương, còn số chẵn là số âm. Số 9 là số dương lớn nhất trong dãy số tự nhiên. Ngày mùng 9 tháng 9 có hai số 9 lặp lại, hay còn gọi là "trùng" nhau, nên được gọi là Trùng Cửu (重九) hoặc Trùng Dương (重陽).

Ý nghĩa tên gọi: Trong tiếng Hán, "cửu" (九) đồng âm với "cửu" (久) trong "vĩnh cửu", mang ý nghĩa về sự trường thọ, dài lâu. Vì thế, ngày này còn được gọi là "Tết Trường Thọ".

Tết Trùng Cửu mang trong mình những giá trị văn hóa sâu sắc, gắn liền với ý nghĩa về sự trường thọ.

Nguồn gốc

Tết Trùng Cửu có nguồn gốc lâu đời từ Trung Quốc và du nhập vào Việt Nam từ thời xa xưa. Có hai điển tích chính giải thích cho sự ra đời của ngày lễ này.

Gắn liền với điển tích tránh nạn của Hoàng Cảnh

Theo truyền thuyết, vào đời Hậu Hán, có một người tên là Hoàng Cảnh học đạo với tiên ông Phí Trường Phòng. Một hôm, Phí Trường Phòng báo rằng vào ngày mùng 9 tháng 9, gia đình Hoàng Cảnh sẽ gặp đại nạn. Ông dặn Hoàng Cảnh đưa cả nhà lên núi cao, đeo cành thù du và uống rượu hoa cúc để tránh họa.

Hoàng Cảnh làm theo lời thầy, và khi trở về nhà vào buổi tối, ông thấy tất cả gia súc, vật nuôi đều chết, nhưng cả gia đình thì bình an vô sự. Từ đó, tục lên núi tránh nạn vào ngày này dần trở thành một phong tục truyền thống.

Gắn với tục lệ mừng mùa màng bội thu

Ngoài ra, Tết Trùng Cửu còn gắn liền với tục lệ mừng mùa màng. Ngày mùng 9 tháng 9 Âm lịch là thời điểm cuối thu, khi vụ mùa đã được thu hoạch xong, người dân nhàn rỗi. Họ lên núi để tận hưởng không khí trong lành, hái thuốc, hái quả và tạ ơn Thần Nông đã ban cho một mùa bội thu.

Ý nghĩa của Tết Trùng

Ngày nay, Tết Trùng Cửu đã vượt qua ý nghĩa tránh nạn ban đầu và trở thành một ngày lễ mang nhiều giá trị nhân văn sâu sắc.

Tết của lòng hiếu thảo và kính trọng người cao tuổi: Vì "cửu cửu" đồng âm với "vĩnh cửu", tượng trưng cho sự trường thọ, ngày này được xem là dịp để con cháu bày tỏ lòng kính trọng, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ. Đây là cơ hội để các gia đình quây quần, chúc phúc và cầu mong sức khỏe, bình an cho người cao tuổi.

Tết "Từ thanh" - Tạm biệt mùa thu: Trong văn hóa cổ, Trùng Cửu còn được gọi là "Từ thanh" (辞青), nghĩa là "tạm biệt thảm cỏ xanh". Sau ngày mùng 9 tháng 9, tiết trời sẽ chuyển hẳn sang đông, cây cối úa tàn. Vì vậy, ngày này còn là dịp cuối cùng để con người tận hưởng vẻ đẹp của mùa thu trước khi bước vào những ngày đông lạnh giá.

Một số phong tục truyền thống trong ngày Tết Trùng Cửu như:

Đăng cao (Lên núi): Đây là một trong những phong tục nổi bật nhất. Người xưa tin rằng lên núi cao có thể tránh được tai họa. Ngày nay, đăng cao không chỉ là hoạt động cầu may mà còn là dịp để con người hòa mình vào thiên nhiên, tận hưởng không khí trong lành và luyện tập sức khỏe.

Thưởng thức rượu hoa cúc: Hoa cúc nở rộ vào cuối thu và được xem là loài hoa mang lại sự trường thọ, may mắn. Rượu hoa cúc được cho là có tác dụng thanh nhiệt, giải độc và kéo dài tuổi thọ. Uống rượu hoa cúc và ngắm hoa là một thú vui tao nhã của người xưa trong ngày này.

Ăn bánh Trùng Cửu: Loại bánh này thường được làm từ gạo, kê, hạt dẻ, táo tàu... Bánh được xếp thành nhiều tầng, có hình tháp hoặc hình núi, mang ý nghĩa "cao" (cao trong bánh) đồng âm với "cao" (cao trong núi), tượng trưng cho việc lên cao và cầu mong may mắn, thăng tiến.

Đeo túi hạt thù du: Hạt thù du có mùi thơm đặc trưng, được tin là có tác dụng xua đuổi tà khí và tránh bệnh tật. Phong tục này gắn liền với truyền thuyết Hoàng Cảnh, người đã đeo thù du để tránh đại nạn.