Nên xử lý như thế nào khi hàng xóm chiếm lối đi chung nhiều năm?

Theo luật sư Nguyễn Ngọc Hùng - Trưởng VP Luật Kết Nối, hiện nay, nhiều cá nhân, hộ gia đình sử dụng đất liền kề có hành vi lấn chiếm, chặn lối đi chung… gây ảnh hưởng rất nhiều tới những người cùng sử dụng lối đi chúng đó. Chưa có văn bản pháp luật nào định nghĩa cụ thể về ngõ đi chung nhưng có thể hiểu một cách đơn giản, ngõ đi chung là một phần diện tích đất chung được sử dụng bởi nhiều hộ gia đình hoặc cá nhân để ra đường công cộng và được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau.

Cũng như đất đai thông thường, lối đi chung thuộc quyền quản lý Nhà nước thì sẽ thuộc quyền sở hữu của Nhà nước.

Hàng xóm chiếm lối đi chung nhiều năm, giải quyết thế nào? (Ảnh minh hoạ)

Lối đi chung thuộc quyền sử dụng của nhiều hộ gia đình hoặc cá nhân sử dụng đất nếu những người đó có giấy tờ có thể chứng minh được diện tích lối đi chung nằm trong diện tích đất họ đang có quyền sử dụng một cách hợp pháp, hoặc có giấy tờ pháp lý chứng minh được diện tích đất lối đi chung là do họ sử dụng.

Căn cứ theo khoản 2 Điều 254 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về quyền về lối đi chung. Trong đó vị trí, các giới hạn về chiều dài, chiều rộng và chiều cao của lối đi chung sẽ được xác định thông qua thỏa thuận giữa các bên liên quan.

Thỏa thuận này phải đảm bảo rằng việc sử dụng lối đi chung thuận tiện cho việc đi lại và không gây ra sự bất tiện cho bất kỳ bên nào. Trong trường hợp phát sinh tranh chấp liên quan đến lối đi chung, các bên có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền can thiệp để giải quyết tranh chấp.

Đồng thời, Khoản 2 Điều 151 Luật Đất đai 2024 quy định các trường hợp Nhà nước thu hồi giấy chứng nhận đã cấp trong đó có trường hợp Giấy chứng nhận đã cấp không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng sử dụng đất, không đúng diện tích đất, không đủ điều kiện được cấp, không đúng mục đích sử dụng đất hoặc thời hạn sử dụng đất hoặc nguồn gốc sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai tại thời điểm cấp giấy chứng nhận; Giấy chứng nhận đã cấp bị Tòa án có thẩm quyền tuyên hủy.

(Ảnh minh hoạ)

Việc kê khai cả phần ngõ đi chung của hai rõ ràng là vi phạm trong quy trình, đối tượng, thủ tục cấp sổ đỏ, khi nhà hàng xóm đã kê khai cả phần đất là ngõ đi mà không được sự thỏa thuận, thống nhất của các bên.

Tuy nhiên, các bạn cần phải thu thập tài liệu, chứng cứ chứng minh nguồn gốc phần diện tích đất này là ngõ đi chung, có thể bằng các tài liệu như trích lục bản đồ, sổ mục kê qua các thời kì, lời khai người làm chứng, cán bộ ở địa phương và lập vi bằng về thực trạng đang sử dụng lối đi chung.

Trên cơ sở tài liệu có được, các bạn làm đơn hòa giải tại UBND xã/phường yêu cầu hủy bỏ một phần sổ đỏ đã cấp chống lấn lên ngõ đi chung. Sau đó, các bên tiến hành khởi kiện ra Tòa án để yêu cầu công nhận ngõ đi chung và hủy một phần sổ đỏ đã cấp chồng lấn lên ngõ đi.