Một cô gái nông thôn ở Quảng Nam thu về 1,5 tỷ/năm nhờ trồng thành công 'thần dược' thiên nhiên này, nó là thứ gì mà có giá đắt như vàng vậy?

Đông trùng hạ thảo là một loại thảo dược quý được biết đến với nhiều loại tên khác nhau như trùng thảo, hạ thảo đông trùng,… Nguồn gốc tên gọi hết sức "độc đáo" là bởi đông trùng hạ thảo là nấm và sâu hợp sinh với nhau. Vào mùa đông ẩm ướt, trông bề ngoài chúng sẽ giống như những con côn trùng (động vật). Do sâu non nằm dưới đất, nấm kí sinh lên sâu non và hút dinh dưỡng khiến sâu chết dần. Nhưng đến mùa hè, nấm mọc ra khỏi sâu thành ngọn cỏ (thực vật/thảo mộc), vươn lên khỏi mặt đất và phát tán các bào tử.

Sau hai năm làm việc, Thủy quyết định trở về Quảng Nam để thực hiện giấc mơ làm giàu ngay trên quê hương của mình

Một cô gái 9X ở Quảng Nam đã trồng thành công thứ "thần dược" đắt như vàng này. Thông tin từng gây xôn xao và được nhiều người quan tâm, chia sẻ và học hỏi kinh nghiệm. Sinh ra trong một gia đình nông dân ở vùng quê nghèo, Võ Thu Thủy (sinh năm 1993, tại thôn Xuân Ngọc, xã Tam Anh Nam, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam) từ nhỏ đã nuôi dưỡng ước mơ làm giàu trên mảnh đất quê hương.

Sau khi tốt nghiệp ngành công nghệ sinh học tại Trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng vào năm 2016, Thủy bắt đầu làm việc tại Công ty Nông - Lâm nghiệp và Môi trường Việt Nam ở tỉnh Thái Nguyên. Tại đây, cô kỹ sư trẻ được tiếp xúc với công nghệ nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo một cách chuyên nghiệp và hiện đại. Sau hai năm làm việc, Thủy quyết định trở về Quảng Nam để thực hiện giấc mơ làm giàu ngay trên quê hương của mình.

Thuở đầu khi trở về quê, Thủy đã nhập sản phẩm đông trùng hạ thảo từ Thái Nguyên về bán và nhận thấy nhu cầu thị trường rất lớn. "Tôi nghĩ mình có thể tự sản xuất được, tại sao không tự chủ động?", Thủy chia sẻ. Với suy nghĩ đó, cô quyết tâm khởi nghiệp với loại dược liệu quý này. Với số vốn vay mượn từ bạn bè và người thân, vào đầu năm 2019, Thủy đã đầu tư mua sắm máy móc, thiết lập phòng nuôi cấy, và liên hệ các nguồn cung ứng nguyên liệu để bắt đầu xây dựng cơ sở sản xuất nấm đông trùng hạ thảo mang tên Duy Lợi, với tổng diện tích hơn 100 m² trên mảnh đất của gia đình. Đến năm 2022, Thủy đã thành lập Hợp tác xã Nông nghiệp - Dược liệu Tam Anh Nam, chuyên cung cấp sản phẩm đông trùng hạ thảo hữu cơ.

Quy trình sản xuất nấm đông trùng hạ thảo của Thủy bắt đầu từ việc sử dụng nguyên liệu gạo Thiên Ưu và nhộng tằm xay nhuyễn. Sau khi nguyên liệu được hấp tiệt trùng, Thủy tiến hành cấy giống đông trùng hạ thảo để tạo thành phôi. Phôi sau đó được nuôi trong môi trường có nhiệt độ từ 19 đến 22 độ C và độ ẩm từ 80 đến 85% trong khoảng thời gian 80 ngày, trước khi được thu hoạch và sấy bằng máy sấy thăng hoa.

Mỗi vụ, cơ sở của Thủy sản xuất được 56 kg nấm đông trùng hạ thảo. Hiện tại, cơ sở cung cấp ra thị trường 4 loại sản phẩm: nấm đông trùng hạ thảo sấy thăng hoa, đông trùng hạ thảo ngâm mật ong, bánh đông trùng hạ thảo và nước đông trùng hạ thảo.

Mỗi vụ, cơ sở của Thủy sản xuất được 56 kg nấm đông trùng hạ thảo

Trên hành trình khởi nghiệp, Thủy đã được Trung ương Đoàn trao tặng Bằng khen vì đoạt giải thưởng Lương Định Của, vinh danh nhà nông trẻ tiêu biểu toàn quốc, cùng với các giải thưởng khởi nghiệp cấp tỉnh và cấp huyện.

Thủy chia sẻ rằng, để đạt được thành quả như ngày hôm nay, đã phải vượt qua rất nhiều khó khăn. Trong những mẻ nuôi đông trùng hạ thảo thí điểm, nhiều lần cấy phôi không thành công, hoặc khi phôi phát triển thì nấm cây lại yếu ớt, thưa thớt và hàm lượng dược chất không đạt yêu cầu. Thủy đã phải dành nhiều thời gian và nỗ lực để quy trình nuôi đông trùng hạ thảo hữu cơ đạt được sự ổn định và chất lượng như hiện nay.

Hiện tại, Võ Thu Thủy đã liên kết với các nông hộ trên địa bàn xã Tam Anh Nam, cùng với Công ty Măng tây Gò Nổi (Điện Bàn), Công ty Nấm CNC Phú Yên và Công ty CP Phát triển nông lâm nghiệp và môi trường Việt Nam (Thái Nguyên) để tạo thành chuỗi liên kết trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ đông trùng hạ thảo hữu cơ.

Riêng về việc liên kết sản xuất lúa Thiên Ưu, Thủy mua lúa với giá cao hơn thị trường để đảm bảo thu nhập ổn định cho người nông dân. Để mở rộng quy mô sản xuất nấm đông trùng hạ thảo trong tương lai, Thủy dự định sẽ hợp tác thêm với nhiều nông hộ khác trong việc trồng lúa.

Để mở rộng quy mô sản xuất nấm đông trùng hạ thảo trong tương lai, Thủy dự định sẽ hợp tác thêm với nhiều nông hộ khác trong việc trồng lúa

Nhìn lại hành trình khởi nghiệp của mình, Võ Thu Thủy không giấu được niềm tự hào về những thành quả đạt được. Sản phẩm đông trùng hạ thảo do cô sản xuất đã khẳng định được thương hiệu, chiếm ưu thế vượt trội so với các sản phẩm cùng loại, hiện diện tại nhiều đại lý trên khắp cả nước, đồng thời được bán trực tiếp cho các cơ sở chế biến dược liệu và trên các kênh thương mại điện tử.

Hiện tại, mô hình nuôi đông trùng hạ thảo của cô kỹ sư sinh học này đem lại doanh thu khoảng 1,5 tỷ đồng mỗi năm, tạo việc làm thường xuyên và thời vụ cho 5 lao động địa phương. "Tôi đang nỗ lực nâng cấp sản phẩm nấm đông trùng hạ thảo sấy thăng hoa từ 3 sao lên 4 sao OCOP. Tôi sẽ mở rộng quy mô sản xuất, cải tiến thiết bị và công nghệ để đưa các sản phẩm ra thị trường quốc tế," Thủy chia sẻ.

Võ Thu Thủy cho biết cô đang mở rộng danh mục sản phẩm chăm sóc sức khỏe cao cấp, bao gồm yến chưng đông trùng hạ thảo và sâm đông trùng hạ thảo, dựa trên nền tảng đông trùng hạ thảo.

"Xu hướng ứng dụng công nghệ sinh học trong việc nuôi trồng các sản phẩm dinh dưỡng giá trị cao đang phát triển mạnh mẽ. Khi đời sống ngày càng được nâng cao, nhu cầu của người dân đối với các sản phẩm chăm sóc sức khỏe cao cấp cũng tăng theo," Thủy cho biết thêm.