Lý do tòa nhà chọc trời không người ở cao nhất thế giới bị 'đắp chiếu' gần 40 năm là gì?

Khách sạn Ryugyong, được lấy tên từ một biệt danh cổ của Bình Nhưỡng là "thủ đô của những cây liễu", ban đầu dự kiến sẽ hoạt động chỉ trong hai năm. Tuy nhiên, điều đó chưa bao giờ xảy ra.

Khách sạn cao 329 mét và có 105 tầng với thiết kế kim tự tháp với ba cánh đối xứng. Mặc dù phần chóp tòa nhà ban đầu được thiết kế cho một nhà hàng xoay sang trọng, nhưng nơi đó vẫn chỉ là một khối kiến trúc chưa hoàn thành.

Dù phần thô của tòa nhà đã hoàn tất theo đúng kế hoạch vào năm 1992, nhưng suốt 16 năm sau đó, nó vẫn sừng sững giữa thành phố với vẻ ngoài hoang lạnh - không cửa sổ, trần bê tông trơ trọi, tựa như một gã khổng lồ đáng sợ lặng lẽ quan sát mọi thứ xung quanh. Sự đồ sộ đến lạ lùng của nó khiến nhiều người đặt cho biệt danh "khách sạn diệt vong".

Khách sạn Ryugyong mang ý nghĩa là "thủ đô của cây liễu".

Sau này, công trình được phủ kính, ốp kim loại và trang bị hệ thống đèn LED để tỏa sáng về đêm. Tuy nhiên, tiến độ hoàn thiện liên tục bị trì hoãn, làm dấy lên những nghi ngờ về khả năng mở cửa đón khách. Đến nay, khách sạn Ryugyong vẫn giữ kỷ lục là tòa nhà cao nhất thế giới chưa từng có người ở.

Khách sạn Ryugyong là một minh chứng cho cuộc chạy đua giữa hai miền Triều Tiên trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, khi Hàn Quốc có sự hậu thuẫn từ Mỹ, còn miền Bắc nhận sự hỗ trợ từ Liên Xô. Năm 1986, một công ty Hàn Quốc đã khởi công xây dựng Westin Stamford tại Singapore - khách sạn cao nhất thế giới lúc bấy giờ. Cùng thời điểm, thủ đô Seoul đang trong quá trình chuẩn bị tổ chức Thế vận hội Mùa hè 1988 và dần chuyển mình theo mô hình kinh tế tư bản.

Không chịu kém cạnh, Bình Nhưỡng đã quyết định tổ chức Liên hoan Thanh niên và Sinh viên Thế giới vào năm 1989, một sự kiện mang màu sắc xã hội chủ nghĩa được xem như đối trọng với Olympic. Để khẳng định vị thế, Triều Tiên công bố kế hoạch xây dựng một khách sạn khổng lồ, với tham vọng vượt qua kỷ lục chiều cao của Hàn Quốc.

Tuy nhiên, do những vấn đề kỹ thuật, công trình không thể hoàn thành đúng tiến độ. Chính phủ Triều Tiên đã đổ hàng tỷ USD vào sự kiện này, bao gồm việc xây dựng sân vận động mới, mở rộng sân bay Bình Nhưỡng và phát triển hệ thống giao thông. Những khoản chi khổng lồ này càng khiến nền kinh tế vốn đã mong manh của đất nước thêm gánh nặng.

Hệ quả là Bắc Triều Tiên rơi vào khủng hoảng kinh tế. Dù phần khung bên ngoài của khách sạn đã được hoàn tất, nhưng việc thi công bị đình trệ vào năm 1992, để lại một chiếc cần cẩu hoen gỉ nằm chơ vơ trên đỉnh tòa nhà như một dấu lặng của tham vọng dang dở.

Tòa nhà được thiết kế với ba cánh mở rộng, tạo thành các góc 75 độ và hội tụ ở phần đỉnh, nơi bố trí nhà hàng cùng đài quan sát. Tổng thể kiến trúc tạo thành một hình nón vững chắc.

Điểm đặc biệt của Ryugyong không chỉ nằm ở hình dáng kim tự tháp mà còn ở cách xây dựng khác biệt so với những tòa nhà chọc trời thông thường. Khách sạn này được làm hoàn toàn từ bê tông thay vì thép.

Sau 16 năm gián đoạn, đến năm 2008, công trình khách sạn Ryugyong bất ngờ được tiếp tục như một phần trong thỏa thuận hợp tác với tập đoàn Orascom của Ai Cập, đơn vị chịu trách nhiệm xây dựng mạng 3G tại Triều Tiên.

Chiếc cần cẩu cũ kỹ, han gỉ vốn án ngữ trên nóc tòa nhà suốt hai thập kỷ cuối cùng cũng được tháo dỡ. Dưới sự hỗ trợ của các kỹ sư Ai Cập, công nhân tiến hành lắp đặt hệ thống kính và kim loại lên phần khung bê tông đồ sộ với tổng chi phí 180 triệu USD, khoác lên tòa tháp một diện mạo mới sáng bóng. Dự án hoàn thành vào năm 2011 đã làm dấy lên nhiều suy đoán về khả năng mở cửa cho công chúng.

Cuối năm 2012, tập đoàn khách sạn danh tiếng Kempinski (Đức) công bố kế hoạch đưa một phần khách sạn vào hoạt động vào giữa năm 2013. Tuy nhiên, chỉ vài tháng sau đó, Kempinski bất ngờ rút lui, tuyên bố rằng việc gia nhập thị trường lúc này là "bất khả thi".

Ngay lập tức, những lo ngại về kết cấu của tòa nhà lại xuất hiện. Nhiều ý kiến cho rằng chất lượng thi công và vật liệu xây dựng kém có thể khiến công trình không đủ an toàn. Năm 2014, một vụ sập tòa nhà chung cư 23 tầng tại Bình Nhưỡng đã xảy ra do lỗi thi công, theo truyền thông nhà nước Triều Tiên. Điều này càng làm dấy lên nghi vấn về độ vững chắc của Ryugyong.

Những bức ảnh chụp nội thất Ryugyong vào năm 2012 cho thấy không gian bên trong vẫn còn khá ngổn ngang. Simon Cockerell, giám đốc điều hành của Koryo Group - một công ty chuyên tổ chức tour du lịch đến Triều Tiên, là một trong số ít người nước ngoài từng bước chân vào tòa nhà này.

Năm 2018, khách sạn Ryugyong một lần nữa thu hút sự chú ý khi trở thành màn trình diễn ánh sáng khổng lồ tại Bình Nhưỡng. Tòa nhà được biến thành một "cỗ máy" tuyên truyền, với màn trình chiếu kéo dài 4 phút kể về lịch sử Triều Tiên kèm theo những khẩu hiệu chính trị. Trên đỉnh tòa nhà, một lá cờ lớn của Triều Tiên cũng được lắp đặt, góp phần tăng hiệu ứng thị giác mạnh mẽ.

Những năm gần đây, người dân và du khách có thể thoải mái tham quan khu vực quảng trường phía trước Ryugyong, nhưng không được vào trong. Vào tháng 6/2018, một tấm biển in tên "Khách sạn Ryugyong" bằng tiếng Hàn và tiếng Anh đã được gắn thêm vào.

Thế nhưng, câu hỏi "Bao giờ khách sạn mở cửa?" vẫn chưa có lời giải. Ngay cả Cockerell - người từng vào trong tòa nhà, cũng không thể đưa ra dự đoán chính xác về những gì đang diễn ra bên trong.

Dù từng giữ danh hiệu tòa nhà cao nhất bán đảo Triều Tiên, Ryugyong giờ đây đã bị tháp Lotte World ở Seoul (hoàn thành năm 2017) vượt qua về chiều cao. Tuy vậy, nó vẫn là công trình cao nhất Triều Tiên, giữa bối cảnh thủ đô Bình Nhưỡng ngày càng xuất hiện nhiều tòa nhà chung cư hiện đại và cao tầng.