Loài vật tròn ủm trơn nhớt nhìn 'rợn người' lại là đặc sản Bình Thuận, giá cao ngất vẫn có rất nhiều người chen nhau mua

Ếch òn là loài động vật lưỡng cư thường sinh sống trên các đồi cát hoặc dưới chân núi có đất tơi xốp. Thức ăn chính của chúng là các loại côn trùng bay thấp như mối. Theo người dân bản địa, đặc biệt là cộng đồng người Chăm ở Ninh Thuận, mùa săn ếch òn chỉ diễn ra một lần trong năm, bắt đầu vào khoảng tháng 5, tháng 6 khi những cơn mưa đầu mùa đổ xuống.

Sau mỗi trận mưa, người ta lại nghe tiếng kêu rền vang đặc trưng của chúng. Đây chính là dấu hiệu cho thấy những con ếch òn với thân hình tròn vo, bụng phình to và lớp da nhầy nhớt đã ngoi lên khỏi hang để kiếm ăn và sinh sản. Dù có vẻ ngoài không mấy bắt mắt, ếch òn từ lâu đã trở thành một nguyên liệu quý trong văn hóa ẩm thực của người Chăm. Loài này được chia làm hai loại: ếch òn đá (xương to và kích thước lớn hơn một chút) và ếch òn thường.

Ếch òn

Nếu như trước đây ếch òn chỉ quen thuộc với người dân địa phương, thì nay nó đã trở thành một cái tên "nóng" trên bản đồ ẩm thực trực tuyến. Hình ảnh những con ếch òn sau khi làm sạch vẫn để nguyên da, được chế biến thành các món ăn hấp dẫn xuất hiện dày đặc trên mạng xã hội, thu hút hàng triệu lượt xem.

Sự nổi tiếng này đã đẩy giá ếch òn lên cao. Tại các chợ quê ở Ninh Thuận, giá chỉ dao động từ 70.000 - 75.000 đồng/kg. Nhưng khi được vận chuyển về các thành phố lớn như TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, hay Đồng Nai, giá có thể tăng vọt lên tới 250.000 đồng/kg nhưng vẫn "hết veo".

Cơn sốt này cũng tạo ra một làn sóng tranh luận sôi nổi. Những người đã thưởng thức thì tấm tắc khen ngon, ca ngợi hương vị béo ngậy, độc đáo của thịt ếch. Ngược lại, không ít người tỏ ra e dè, thậm chí lắc đầu ngao ngán trước vẻ ngoài của món ăn.

Hương vị độc đáo và cách chế biến đa dạng

Thịt ếch òn được đánh giá là giàu đạm, xương mềm và có thể chế biến thành nhiều món ngon. Phổ biến nhất là món ếch òn nấu canh chua lá me non. Ếch sau khi được làm sạch lớp nhớt bằng muối sẽ giữ nguyên da, xào thơm với hành tỏi. Nước dùng được nấu từ hỗn hợp ớt, đầu hành, muối giã nhuyễn cùng nước cốt me. Vị chua thanh của lá me hòa quyện với vị béo ngậy từ trứng ếch non trong bụng tạo nên một hương vị khó quên.

Ngoài ra, ếch òn còn được chế biến thành các món hấp dẫn khác như nướng than hoa chấm muối ớt, hấp chấm nước sốt hoặc trộn gỏi. Điều thú vị là món ăn này cũng xuất hiện ở cao nguyên Khorat (Thái Lan) với cách chế biến tương tự, cho thấy sự giao thoa văn hóa ẩm thực trong khu vực.

Tuy nhiên, người chế biến cần đặc biệt lưu ý về an toàn thực phẩm: phải loại bỏ hoàn toàn bộ ruột vì chứa nhiều ký sinh trùng và bắt buộc phải nấu chín kỹ.

Nỗi lo về sự bền vững

Việc ếch òn trở thành một trào lưu ẩm thực đặt ra nhiều vấn đề đáng suy ngẫm, tương tự như các món ăn truyền thống khác của đồng bào dân tộc thiểu số như đuông dừa hay thắng cố. Nhu cầu tăng cao có thể dẫn đến việc săn bắt quá mức, ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái.

Dù ếch òn hiện chưa được xếp vào danh sách động vật có nguy cơ tuyệt chủng, nhưng việc tận diệt bất kỳ loài hoang dã nào chỉ để phục vụ mục đích khoái khẩu đều là hành động đáng lên án. Trong bối cảnh nhận thức về bảo vệ môi trường ngày càng cao, sự "nóng sốt" của ếch òn có thể chỉ mang tính thời vụ. Đây cũng là cơ hội để các địa phương quảng bá văn hóa ẩm thực một cách có trách nhiệm, cân bằng giữa phát triển du lịch và bảo tồn thiên nhiên, giúp món ăn độc đáo này tồn tại một cách bền vững.