Loại hải sản nghe tên rất lạ, xưa không ai ngó ngàng nay thành đặc sản gây sốt chốn thành thị, ngon hơn ghẹ rẻ hơn cua, giá chỉ 250.000 đồng/kg

Loại hải sản này không chỉ gây ấn tượng bởi hình dáng độc đáo với đôi càng to khỏe, mai cứng chắc mà còn chinh phục thực khách bởi vị thịt trắng, dai, ngọt thanh.

“Anh em họ hàng” độc đáo của cua biển

Cù kỳ là một loài cua biển đặc sản nổi tiếng ở vùng biển Quảng Ninh, thường được ví như “anh em họ hàng” của cua biển nhưng có hình dáng khá khác biệt và hương vị đặc trưng.

Chúng có mai cứng, to và dày, hai càng cực khỏe và to bản, đặc biệt là phần càng màu nâu sẫm, sắc nhọn. Khác với cua biển thông thường, cù kỳ có phần thân nhỏ nhưng càng lại chiếm ưu thế về kích thước, được ví như “đôi càng sắt”. Chúng sinh sống nhiều ở vùng biển Quảng Ninh, nhất là ở các khu vực có ghềnh đá, nước trong, nơi có nhiều rong rêu.

Cù kỳ là một loài cua biển đặc sản nổi tiếng ở vùng biển Quảng Ninh

Một đặc điểm thú vị của cù kỳ là chúng hiếm khi có gạch như cua. Thay vào đó, phần thịt tập trung chủ yếu ở càng, vô cùng chắc nịch với thớ thịt to và ngọt. Chính nhờ đặc điểm này mà càng cù kỳ thường được coi là phần đắt giá nhất khi thưởng thức.

Hương vị chinh phục thực khách và cách chế biến đa dạng

Điều khiến cù kỳ Quảng Ninh trở thành món đặc sản được nhiều người săn đón chính là hương vị thơm ngon, khác biệt so với cua ghẹ thường thấy. Thịt cù kỳ trắng, dai, săn chắc, vị ngọt thanh tự nhiên và đậm đà hương biển. Khi chế biến, càng cù kỳ được đập dập, hấp hoặc nướng than sẽ dậy mùi thơm đặc trưng, ăn kèm muối tiêu chanh hay sốt me đều rất hợp.

Người dân Quảng Ninh thường chế biến cù kỳ theo nhiều cách đa dạng như: hấp bia, rang me, nướng than, nấu cháo hoặc om miến. Mỗi món ăn đều tôn lên vị ngọt thịt và hương thơm của loài cua biển đặc biệt này.

Giá cả và mùa vụ từ chia sẻ của người trong nghề

Cù kỳ cũng được phân chia thành nhiều loại với chất lượng và giá cả khác nhau. Chị Linh (ở Quảng Ninh) cho biết, cù kỳ có nhiều loại nhưng được đánh giá ngon nhất là cù kỳ đen, còn gọi là cù kỳ lông, vì chúng hiếm và khó đánh bắt. Loại này thường có giá từ 190.000 – 250.000 đồng/kg tùy mùa, với kích cỡ khoảng 3 – 5 con/kg.

Ngoài ra còn có cù kỳ nâu, cù kỳ đỏ, tuy không ngon bằng cù kỳ đen và kích thước cũng nhỏ hơn, nhưng lại được người dân tận dụng khá nhiều. Càng cù kỳ nâu thường bán cho các quán bún, quán sốt me, hoặc xay làm canh cua, nấu nước lẩu. Giá dao động từ 100.000 – 130.000 đồng/kg.

Về mùa vụ, anh Tiến, một người chuyên săn cù kỳ để bán cho thương lái, chia sẻ rằng cù kỳ ngon nhất vào tháng 3 – 4, khi chúng mang nhiều gạch (trứng), thịt chắc và dày. Từ tháng 5 – 6 là mùa sinh sản mạnh nhất, đến khoảng tháng 8 khi gió mùa về, cù kỳ thường ẩn sâu trong hang đá, ít ra ngoài kiếm ăn. Khác với ghẹ đào bới dưới bùn, cù kỳ chủ yếu ăn những con hà bám trên đá. Sau khi đánh bắt, cù kỳ được phân loại: con to, thịt chắc được thương lái thu mua khoảng 150.000 đồng/kg, còn loại nhỏ hơn chỉ 100.000 đồng/kg.

Mẹo chọn cù kỳ tươi ngon, chắc thịt

Để có được những con cù kỳ ngon nhất, người tiêu dùng nên chú ý một vài mẹo nhỏ. Trước hết, hãy quan sát phần càng, cù kỳ ngon thường có càng to, màu nâu sẫm và chắc khỏe; nếu càng nhỏ, teo hoặc mềm thì thường là cù kỳ gầy, ít thịt. Một con cù kỳ tươi sẽ còn sống, di chuyển linh hoạt, càng kẹp mạnh. Đặc biệt, khi gõ nhẹ vào mai sẽ phát ra tiếng đanh chắc; ngược lại, nếu nghe tiếng rỗng “bộp bộp” thì thường là cù kỳ rỗng, không ngon.