Loại củ ở miền Bắc với tên gọi độc lạ, xưa dùng để 'cứu đói' nay thành đặc sản, ngang giá thịt gà ta

Loại củ mang cái tên lạ lẫm này, thuộc họ ráy, có nguồn gốc từ Đông Á, bao gồm Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc và các quốc gia Đông Nam Á. Tại Việt Nam, củ nưa từ lâu đã gắn bó với đời sống của đồng bào các dân tộc miền núi phía Bắc như Lạng Sơn, Quảng Ninh, Hà Giang... từng là nguồn lương thực "cứu đói" quý giá trong những năm tháng khó khăn.

Giờ đây, củ nưa không chỉ đơn thuần là món ăn no bụng, mà đã vươn mình trở thành đặc sản được săn đón, đặc biệt là ở các thành phố lớn. Điều gì đã khiến một loại củ "vô danh tiểu tốt" ngày nào, giờ lại có giá trị kinh tế cao đến vậy?

Hành trình từ củ "cứu đói" đến món ngon độc đáo

Củ nưa, với hàm lượng tinh bột dồi dào, từng là cứu cánh cho người dân miền núi phía Bắc trong những mùa giáp hạt. Ngày nay, người ta khám phá ra tiềm năng ẩm thực phong phú của loại củ này, đặc biệt là trong việc chế biến các món ăn ít calo, đáp ứng xu hướng ăn uống lành mạnh.

Củ nưa thường được xay thành bột, nguyên liệu chính để làm mì shirataki, loại mì nổi tiếng với lượng calo thấp và khả năng hỗ trợ giảm cân. Bột nưa còn có thể chế biến thành thạch dai giòn sần sật, hoặc kết hợp với các nguyên liệu chay để tạo nên những món ăn thanh đạm, tốt cho sức khỏe.

Không chỉ vậy, bột nưa còn được pha với nước dừa tươi, sữa, chanh, tạo thành thức uống giải khát thơm ngon, bổ dưỡng. Hoặc, khuấy bột nưa với nước cho đến khi chín, dùng trực tiếp như một món ăn nhẹ, hay sử dụng làm nguyên liệu để chế biến bún, mì, trân châu... Ngoài củ, chồi non và lá non của cây nưa, hay còn gọi là chột nưa, cũng là một món đặc sản được nhiều người yêu thích.

Giá trị kinh tế tăng vọt nhờ lợi ích sức khỏe

Củ nưa, xưa dùng để 'cứu đói' nay thành đặc sản đắt giá

Củ nưa tươi hiện có giá khoảng 40.000 đồng/kg, nhưng bột tinh chế từ củ nưa mới thực sự là "ngôi sao" khi có giá dao động từ 180.000 đến 250.000 đồng/kg, ngang ngửa giá thịt gà ta trên thị trường. Mức giá này cho thấy giá trị kinh tế ngày càng tăng của loại cây này.

Sở dĩ củ nưa được ưa chuộng như vậy, là nhờ những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại:

- Ổn định đường huyết: Củ nưa không chứa đường, có thể thay thế các thực phẩm giàu tinh bột trong bữa ăn của người bị tiểu đường, giúp kiểm soát lượng đường huyết trong máu, không gây ra tình trạng tăng đột biến.

- Kiểm soát cholesterol tốt hơn: Chất xơ trong củ nưa, đặc biệt là glucomannan, giúp giảm mức cholesterol xấu, giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và đột quỵ. Một nghiên cứu năm 2019 trên chuột với bệnh tiểu đường cho thấy, sử dụng củ khoai nưa làm giảm đáng kể mức cholesterol xấu (lipoprotein mật độ thấp).

- Hỗ trợ tiêu hóa: Củ nưa chứa đến 97% nước và 3% chất xơ glucomannan. Nguồn chất xơ thực vật dồi dào, ít calo và chất béo giúp hệ sinh thái đường ruột khỏe mạnh, nuôi dưỡng lợi khuẩn và ngăn ngừa viêm nhiễm.

- Cải thiện làn da: Glucomannan trong củ nưa còn có khả năng cải thiện sức khỏe làn da, hỗ trợ điều trị mụn trứng cá, giúp da sáng khỏe, đều màu hơn. Một nghiên cứu năm 2013 đã chứng minh điều này.

- Chữa lành vết thương: Ngoài việc hỗ trợ sức khỏe của da, glucomannan còn có thể giúp cơ thể chữa lành vết thương nhanh hơn.

Củ nưa không chỉ mang đến những món ăn ngon, tốt cho sức khỏe, mà còn mở ra cơ hội phát triển kinh tế cho người dân miền núi phía Bắc. Việc mở rộng diện tích trồng trọt, nâng cao kỹ thuật chế biến và xây dựng thương hiệu cho củ nưa sẽ góp phần cải thiện thu nhập, nâng cao đời sống cho người dân vùng cao.

Từ một loại củ "cứu đói" lặng lẽ, củ nưa đã chứng minh được giá trị của mình, trở thành một đặc sản được ưa chuộng và có tiềm năng phát triển lớn. Câu chuyện về củ nưa là minh chứng cho thấy, những sản vật tưởng chừng như bình dị nhất, nếu được khai thác đúng cách, vẫn có thể trở thành những "viên ngọc quý" mang lại giá trị kinh tế cao.