Loại cây được mệnh danh là 'vàng đen' trong giới gia vị: Hoa nở đúng 1 ngày, cho quả bán 20 triệu/kg

Trong thế giới của những loại gia vị quý hiếm, vani được mệnh danh là "vàng đen" bởi giá trị kinh tế cao và quá trình sản xuất kỳ công. Với hương thơm ngọt ngào, tinh tế, vani không chỉ là linh hồn trong các món bánh, kem, mà còn góp mặt trong ngành công nghiệp nước hoa, mỹ phẩm và thậm chí là túi thơm, đồ chơi cao cấp.

Điều khiến vani trở nên đặc biệt chính là quá trình tạo nên hương vị của nó. Khi vừa thu hoạch, quả vani hoàn toàn không có mùi thơm. Chỉ sau khi trải qua quá trình lên men và sấy khô kỹ lưỡng, các phản ứng sinh hóa mới diễn ra, hình thành vanillin - hợp chất tạo ra hương thơm đặc trưng, thanh nhẹ nhưng quyến rũ. Đây chính là lý do khiến giá trị của vani tăng vọt so với nhiều loại gia vị thông thường khác.

Cây vani rất 'khó tính', cần được chăm sóc thủ công và tỉ mỉ

Khác với nhiều loại cây trái khác, hoa vani có cấu trúc đặc biệt khiến phần lớn côn trùng thụ phấn tự nhiên đều “bó tay”. Hoa chỉ nở duy nhất một ngày trong năm, và nếu không được thụ phấn đúng thời điểm, chúng sẽ tự khép lại vào buổi chiều và lỡ mất một mùa sinh sản. Do đó, người trồng buộc phải tự tay thụ phấn cho từng bông hoa - một công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ và chính xác gần như tuyệt đối.

Từ khi trồng đến lúc cây vani bắt đầu ra hoa thường mất 2-3 năm. Sau khi thụ phấn thành công, người trồng tiếp tục chờ thêm 9 tháng để quả chín và có thể thu hoạch. Toàn bộ quá trình kéo dài, tốn công và yêu cầu kỹ thuật cao, song chính điều này đã tạo nên giá trị riêng biệt cho vani - cả về chất lượng lẫn kinh tế.

Tại Việt Nam, vani từng là một cái tên xa lạ, chủ yếu được nhập khẩu từ các quốc gia nổi tiếng như Madagascar, Indonesia hay Mexico. Tuy nhiên, trong vài năm trở lại đây, một số nông dân đã mạnh dạn thử nghiệm trồng loại cây này với hy vọng tạo ra giá trị gia tăng cho sản phẩm nông nghiệp.

Quả vani khô bán với giá 10-20 triệu đồng/kg, đền đáp nỗ lực cho người trồng

Tiêu biểu là một người đàn ông tại tỉnh Đồng Nai, người đã tiên phong gây trồng thành công cây vani và đưa sản phẩm ra thị trường. Theo chia sẻ, giá bán vani khô dao động từ 10 đến 20 triệu đồng mỗi kg, trong khi quả tươi cũng đạt mức 1-2 triệu đồng/kg - mức giá đáng mơ ước đối với nhiều loại cây trồng khác. Không dừng lại ở đó, anh còn cung cấp cây giống cho những người muốn thử sức với mô hình canh tác mới mẻ này.

Việc vani có thể sinh trưởng tại Việt Nam - một quốc gia có khí hậu nhiệt đới ẩm, đang mở ra nhiều cơ hội. Cây vani ưa bóng râm, độ ẩm cao và cần môi trường được kiểm soát chặt chẽ, vốn phù hợp với các mô hình nông nghiệp công nghệ cao, trồng trong nhà kính hoặc bán tự nhiên dưới tán cây.

Dù còn ở quy mô nhỏ, mô hình trồng vani đã cho thấy những tín hiệu tích cực. Nhiều nông dân, nhất là tại các tỉnh phía Nam và Tây Nguyên, đang thử nghiệm và theo đuổi loại cây trồng mới này như một giải pháp đa dạng hóa sản phẩm nông nghiệp, nâng cao thu nhập.