Loại cây chỉ xuất hiện ở Việt Nam có giá kỷ lục gần 900 triệu đồng/củ: Chứa dược chất quý vượt trội so với hàng ngoại

Sâm Ngọc Linh (Panax vietnamensis) là loài dược liệu quý hiếm được phát hiện lần đầu tại vùng núi Ngọc Linh, trải dài trên địa bàn hai tỉnh Kon Tum và Quảng Nam. Đây là một trong số rất ít giống nhân sâm trên thế giới có tính đặc hữu - nghĩa là không tồn tại ở bất kỳ quốc gia nào khác. Điều này khiến Sâm Ngọc Linh không chỉ là cây thuốc mà còn là tài sản sinh học mang giá trị chiến lược quốc gia.

Theo PGS.TS Trần Văn Ơn - nguyên Trưởng bộ môn Thực vật, Đại học Dược Hà Nội - chính tính chất “một mình một chợ” của loài cây này đã mở ra một lợi thế đặc biệt để Việt Nam có thể xây dựng ngành công nghiệp sâm độc lập và bền vững.

Tuy nhiên, để hiện thực hóa tiềm năng ấy, các chuyên gia cho rằng cần một chiến lược bài bản và lâu dài, từ bảo tồn giống gốc, mở rộng vùng trồng, đến đầu tư vào khoa học công nghệ và xây dựng thương hiệu quốc gia.

Trên thị trường, Sâm Ngọc Linh hiện được xếp vào nhóm nhân sâm có giá trị cao nhất thế giới. Mức giá dao động từ 55 triệu đồng đến hơn 200 triệu đồng mỗi kg, tùy theo độ tuổi và chất lượng. Những củ sâm trồng loại 10-12 củ/kg thường được bán với giá từ 55 triệu đồng/kg, trong khi sâm rừng loại 4-5 củ/kg có thể lên tới 90 triệu đồng/kg.

Đặc biệt, những củ sâm trên 20 năm tuổi, trọng lượng lớn hiếm gặp có thể đạt mức giá kỷ lục. Đơn cử, một củ sâm nặng 1 kg từng được giao dịch với mức giá 868 triệu đồng tại phiên chợ sâm Nam Trà My.

Sâm Ngọc Linh có hàm lượng saponin vượt trội so với nhiều loại sâm nổi tiếng thế giới

Không chỉ đắt đỏ, sâm Ngọc Linh còn được giới khoa học đánh giá cao nhờ hàm lượng saponin - hợp chất có lợi cho sức khỏe - vượt trội so với nhiều loại sâm nổi tiếng thế giới. Theo nhà khoa học Bùi Đắc Sáng (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam), đây chính là yếu tố quan trọng giúp sâm Ngọc Linh có tiềm năng cạnh tranh toàn cầu.

Sâm Ngọc Linh còn được kỳ vọng sẽ trở thành hạt nhân cho một mô hình phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại các vùng núi cao. Theo các chuyên gia, loài sâm này chỉ có thể sinh trưởng tự nhiên ở độ cao trên 1.200m, trong điều kiện rừng ẩm, có ánh sáng tán xạ và hệ sinh thái ổn định.

Điều kiện sinh trưởng khắt khe buộc người trồng sâm phải duy trì và bảo vệ môi trường rừng nguyên sinh. Từ đó, việc phát triển vùng trồng sâm đang trở thành giải pháp “hai trong một”: vừa giúp người dân tăng thu nhập từ cây dược liệu quý, vừa thúc đẩy họ tự nguyện tham gia bảo vệ rừng.

Tại huyện Nam Trà My (Quảng Nam), nơi được xem là thủ phủ của sâm Ngọc Linh, mô hình trồng sâm dưới tán rừng già đang chứng minh hiệu quả vượt trội. Không chỉ góp phần bảo tồn thảm thực vật quý hiếm, mô hình này còn giúp ổn định sinh kế cho cộng đồng dân tộc thiểu số - những người từng sống phụ thuộc vào nương rẫy và khai thác lâm sản trái phép.

Với giá trị sinh học và kinh tế đặc biệt, Sâm Ngọc Linh hiện được xếp vào nhóm cây dược liệu chiến lược theo định hướng phát triển đến năm 2045. Việt Nam đang phấn đấu trở thành một trong những quốc gia sản xuất sâm hàng đầu thế giới, với tầm nhìn đưa loài cây này trở thành “quốc bảo”, thậm chí là “quốc kế dân sinh” - tức cây trụ cột cho kinh tế nông lâm kết hợp.