Loài cá từng bị chê nhỏ xíu không đáng ăn giờ thành đặc sản được săn lùng, cả năm chỉ xuất hiện một lần, có tiền chưa chắc mua được

Cá ngần, còn gọi là cá thủy tinh, từ lâu đã gắn bó với người dân vùng sông Đà. Loài cá đặc biệt này chỉ xuất hiện trong khoảng một tháng ngắn ngủi, thường từ cuối tháng 3 đến đầu tháng 4 âm lịch. Nếu trước kia cá ngần ít được chú ý, thì nay nó lại trở thành thứ đặc sản quý, được nhiều gia đình săn tìm.

Cá ngần

Cá ngần có kích thước nhỏ, dài chừng 4 – 5 cm, thân mềm, trắng trong như sợi bún và không có xương cứng nên rất dễ ăn, phù hợp với mọi lứa tuổi. Theo nghiên cứu, cá ngần giàu đạm, omega-3, vitamin A, B12 cùng nhiều khoáng chất như canxi, sắt, magie, phốt pho. Những dưỡng chất này không chỉ tốt cho tim mạch, hệ thần kinh, xương khớp mà còn hỗ trợ làm đẹp da và tóc, nhờ vậy cá ngần được đánh giá cao về giá trị dinh dưỡng.

Không giống nhiều loại cá có thể mua quanh năm, cá ngần chỉ có trong một mùa rất ngắn. Tại các chợ vùng Hòa Bình, người dân thường đánh bắt cá ngần rồi mang xuống xuôi bán. Các tiểu thương ở Hòa Bình cho biết, mỗi ngày họ nhập khoảng 20 kg cá ngần mang ra chợ, nhưng chỉ đến 8 giờ sáng đã bán hết. Ở Hà Nội, nhiều gia đình quen đặt trước từ đầu mùa để chắc chắn có cá.

Cá ngần có vị ngọt dịu, không tanh, rất dễ chế biến. Món quen thuộc nhất là canh chua cá ngần nấu cùng dứa, cà chua, lá me, sự hòa quyện chua thanh, ngọt mát khiến bữa cơm ngày hè thêm hấp dẫn. Người Hà Nội lại ưa chuộng món cá ngần chiên trứng: chỉ cần trộn cá với trứng gà, thì là, hành lá rồi chiên vàng là có ngay món ăn đưa cơm, hợp cả trẻ nhỏ. Ngoài ra, cá ngần còn được làm chả hấp, chiên giòn hay chế biến thành nhiều món dân dã mà tinh tế khác.

Từ chỗ ít được coi trọng, cá ngần nay đã trở thành đặc sản hiếm, “có tiền chưa chắc đã mua được” nếu không đặt sớm. Người dân địa phương vẫn giữ cách đánh bắt truyền thống bằng lưới, đó, giăng câu nhỏ, vừa khai thác vừa bảo tồn nguồn lợi. Nhờ vậy, mỗi độ xuân về, cá ngần lại trở thành món quà thiên nhiên mà nhiều gia đình mong chờ.