Thứ năm, 07/08/2025
Hố đen là gì?
Hố đen là một vật thể cực kỳ nặng thường được hình thành khi một ngôi sao sắp chết hoặc tự sụp đổ.
Giống như các hành tinh và ngôi sao, Hố đen có trường hấp dẫn xung quanh chúng. Trường hấp dẫn là thứ giữ chúng ta đứng được trên mặt đất của Trái Đất và giữ cho Trái Đất quay quanh Mặt trời.
Theo quy luật tự nhiên, một vật thể càng nặng thì trường hấp dẫn của nó càng mạnh.
Trường hấp dẫn của Trái Đất khiến việc lên vũ trụ trở nên vô cùng khó khăn. Đó là lý do tại sao chúng ta chế tạo tên lửa, chúng ta phải di chuyển rất nhanh để thoát ra khỏi lực hấp dẫn của Trái Đất.
Trường hấp dẫn của Hố đen mạnh đến mức ngay cả ánh sáng cũng không thể thoát khỏi nó. Điều đó thật ấn tượng, vì ánh sáng là thứ nhanh nhất được khoa học biết đến.
Đó cũng là lý do tại sao các Hố đen lại có màu đen: chúng ta không thể phản chiếu ánh sáng từ một Hố đen theo cách chúng ta có thể phản xạ chùm tia sáng của đèn pin khỏi một cái cây trong bóng tối.
Kéo dài không gian
Thuyết tương đối rộng của Albert Einstein cho chúng ta biết vật chất và năng lượng có tác động kỳ lạ đến vũ trụ. Vật chất và năng lượng uốn cong và kéo dài không gian. Một vật thể càng nặng thì không gian càng bị kéo dài và uốn cong xung quanh nó.
Một vật thể có khối lượng lớn tạo ra một loại “thung lũng” hay hố trong không gian. Khi các vật thể đến gần, chúng rơi vào "thung lũng".
Hình minh họa Mặt Trời và Trái Đất trên một không gian bị bóp méo. Ảnh: LiveScience
Đó là lý do tại sao khi bạn đến đủ gần bất kỳ vật thể khối lượng nào, bao gồm cả Hố đen, bạn sẽ rơi về phía nó. Đó cũng là lý do tại sao ánh sáng không thể thoát ra khỏi Hố đen: các cạnh của hố quá dốc nên ánh sáng không đủ nhanh để thoát ra ngoài.
Thung lũng được tạo ra bởi Hố đen ngày càng dốc hơn khi bạn tiếp cận nó từ xa. Điểm mà tại đó, nó dốc đến mức ánh sáng không thể thoát ra được gọi là “chân trời sự kiện” (event horizon).
“Chân trời sự kiện” không chỉ thú vị đối với những người muốn trở thành nhà du hành thời gian: chúng còn thú vị đối với các nhà triết học, bởi vì chúng có ý nghĩa đối với cách chúng ta hiểu bản chất của thời gian.
Chân trời sự kiện là biên phía trong của không-thời gian gần một điểm kỳ dị, tất cả các loại vật chất nếu nằm dưới giới hạn này, kể cả các sóng điện từ đều không thể vượt ra ngoài để đến với người quan sát.
Kéo dài thời gian
Khi không gian bị kéo giãn thì thời gian cũng vậy. Đồng hồ ở gần vật có khối lượng lớn sẽ chạy chậm hơn đồng hồ ở gần vật có khối lượng nhỏ hơn nhiều.
Đồng hồ gần Hố đen sẽ kêu rất chậm so với đồng hồ trên Trái đất. Một năm ở gần Hố đen có thể tương đương 80 năm trên Trái Đất, như bạn có thể đã thấy minh họa trong phim Hố đen tử thần (2014).
Bằng cách này, Hố đen có thể được sử dụng để du hành tới tương lai. Nếu bạn muốn đến tương lai của Trái Đất, chỉ cần bay gần một Hố đen và sau đó quay trở lại Trái Đất.
Nếu bạn đến đủ gần tâm lỗ đen, đồng hồ của bạn sẽ chạy chậm hơn, nhưng bạn vẫn có thể thoát ra ngoài miễn là bạn không vượt qua “chân trời sự kiện”.
Vòng lặp thời gian
Còn quá khứ thì sao? Đây là nơi mọi thứ trở nên thực sự thú vị. Một Hố đen bẻ cong thời gian một cách kinh khủng. Hãy tưởng tượng bạn lấy một tờ giấy và nối hai đầu để tạo thành một vòng lặp. Đó là những gì một Hố đen có thể làm với thời gian.
Điều này tạo ra một cỗ máy thời gian tự nhiên. Nếu bằng cách nào đó bạn có thể đi vào vòng lặp, mà các nhà khoa học gọi là đường cong dạng thời gian khép kín, bạn sẽ thấy mình đang đi trên một quỹ đạo xuyên không gian bắt đầu trong tương lai và kết thúc trong quá khứ.
Bên trong vòng lặp, bạn cũng sẽ thấy rằng nguyên nhân và kết quả rất khó gỡ rối. Những điều trong quá khứ gây ra những điều xảy ra trong tương lai, điều này lại gây ra những điều xảy ra trong quá khứ.
Cuộc đuổi bắt
Bạn đã tìm thấy một lỗ đen và bạn muốn sử dụng một con tàu vũ trụ đáng tin cậy để quay lại thăm loài khủng long?
Có ba vấn đề. Đầu tiên, bạn chỉ có thể du hành vào quá khứ của Hố đen. Điều đó có nghĩa là nếu Hố đen được tạo ra sau khi loài khủng long đã tuyệt chủng, thì bạn sẽ không thể quay trở lại vào một thời điểm đã quá xa trong quá khứ.
Thứ hai, bạn có thể phải vượt qua “chân trời sự kiện” để vào vòng lặp. Điều này có nghĩa là để thoát khỏi vòng lặp tại một thời điểm cụ thể trong quá khứ, bạn cần phải thoát khỏi “chân trời sự kiện”. Điều đó có nghĩa là bạn phải di chuyển nhanh hơn cả ánh sáng, điều mà hiện tại là không tưởng.
Hình ảnh một ngôi sao không may mắn bị Hố đen "nghiền" thành những "sợi mì" quấn quanh nó. Bạn có chắc muốn lại gần Hố đen?
Thứ ba, và có lẽ là tồi tệ nhất, bạn và con tàu của bạn sẽ trải qua quá trình “hiệu ứng mì ống” (spaghettification). Nghe có vẻ ngon và hấp dẫn, nhưng nó không như những gì bạn đang nghĩ đâu. Khi bạn vượt qua “chân trời sự kiện”, bạn sẽ bị kéo căng ra, giống như một sợi mì. Trên thực tế, bạn có thể bị kéo giãn mỏng đến mức chỉ là một chuỗi nguyên tử xoắn ốc vào khoảng không.
Vì vậy, mặc dù thật thú vị khi nghĩ về các đặc tính uốn cong thời gian của các lỗ đen, nhưng trong tương lai gần, một chuyến thăm loài khủng long hay du hành đến tương lai vẫn chỉ là không tưởng mà thôi.
Xem thêm
Theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2024, mức lương hưu cao nhất...
Dòng sự kiện - 18 giờ, 36 phút trước
Sau khi chính thức tạm thời đóng cửa từ ngày 1/7, sân bay Vinh (Nghệ An) chuẩn bị được "lên đời".
Đời sống số - 18 giờ, 56 phút trước
Bạn có dễ bị bắt nạt hơn nếu sợ làm mất lòng người khác không? Tâm lý học tiết lộ những quy luật cơ bản của bản chất con người!
Tin trong ngày - 18 giờ, 13 phút trước
Thị trường đất nền quý 2/2025 chứng kiến sự hạ nhiệt rõ rệt sau giai đoạn tăng trưởng nóng đầu năm, với mức độ quan tâm và nguồn cung đồng loạt sụt giảm. Tuy...
Kiến thức - 18 giờ, 13 phút trước
Lợi dụng tâm lý hoang mang, mong muốn lấy lại của các nạn nhân bị lừa đảo qua mạng, nhiều đối tượng xấu đã tạo lập hàng loạt tài khoản Facebook giả mạo cơ...
Tin trong ngày - 18 giờ, 13 phút trước
Một số đơn vị tuyển sinh đã đưa ra dự đoán điểm chuẩn đại học năm 2025. Trong đó, một số ngành có sức cạnh tranh cao nhiều khả năng sẽ là Thương mại...
Đời sống số - 8 giờ, 27 phút trước
Trong mùa nắng nóng, điều hòa trở thành thiết bị không thể thiếu trong nhiều gia đình. Tuy nhiên, việc sử dụng điều hòa sai cách có thể khiến hóa đơn tiền điện tăng...
Tin trong ngày - 8 giờ, 28 phút trước
Chính phủ đã ban hành Nghị định 179/2025/NĐ-CP quy định về mức hỗ trợ đối với người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, an toàn thông tin mạng, an ninh mạng....
Dòng sự kiện - 8 giờ, 29 phút trước
Cả nước năm nay có hơn 1,16 triệu thí sinh thi tốt nghiệp THPT, riêng học sinh lớp 12 là hơn 1,12 triệu.
Chuyện làng sao - 9 giờ, 31 phút trước
Loạt tin đồn bịa đặt về Lệ Quyên và tình trẻ Lâm Bảo Châu khiến nữ ca sĩ vô cùng bức xúc.
Chuyện làng sao - 9 giờ, 34 phút trước
Tóc Tiên hiếm hoi nhắc đến mẹ sau nhiều năm mối quan hệ cả hai rơi vào trạng thái căng thẳng.
Doanh nghiệp - 10 giờ, 57 phút trước
Trong thế giới số đầy hình ảnh trôi nổi, việc tìm thấy những bức ảnh đậm chất nghệ thuật, mang giá trị văn hóa rõ rệt là điều không hề đơn giản. Thế nhưng,...
Đời sống số - 12 giờ, 37 phút trước
Hôm nay đánh dấu sự khởi đầu của mùa thu. Thứ Năm, ngày 7 tháng 8, tức ngày 14 tháng 6 âm lịch, là năm Tỵ, tháng Giáp Thân và ngày Ngũ Thần. Trong...
Đời sống số - 12 giờ, 48 phút trước
Người trung niên phải rất chín chắn và kiên định trong cách ứng xử với người khác. Nếu vẫn còn những hành động ngây thơ, trẻ con, không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng...
Đời sống số - 12 giờ, 49 phút trước
Một nguyên tắc thú vị mà nhiều người không biết là không đặt bình hoa bên trái bàn thờ. Ý nghĩa của điều này là gì? Vì lý do gì mà nhiều người giàu...
Tin trong ngày - 12 giờ, 49 phút trước
Trong khoảng vài tháng tới, Nga có thể bắt đầu thử nghiệm một loại vắc-xin ung thư mới, được kỳ vọng sẽ tạo ra bước đột phá trong điều trị. Vắc-xin này sử dụng...
Tin trong ngày - 12 giờ, 49 phút trước
Thị trường taxi Việt Nam đã chứng kiến sự tăng trưởng ngoạn mục về giá trị giao dịch trong quý II năm 2025, với người tiêu dùng chi hơn 9.000 tỷ đồng cho dịch...
Kiến thức - 12 giờ, 51 phút trước
Ngay cả khi Al và khoa học công nghệ có sự phát triển vượt bậc thì ngành này vẫn có chỗ đứng với mức thu nhập hấp dẫn.
Kiến thức - 12 giờ, 52 phút trước
Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 sẽ chính thức có hiệu lực, không chỉ điều chỉnh các quy định về tuổi nghỉ hưu mà còn có những thay đổi...
VIDEO - 12 giờ, 52 phút trước
Trong clip, Ngọc Trinh tự tin tạo dáng, vừa "flex" vóc dáng hậu giảm cân vừa show thần thái sắc lạnh và quyến rũ. Dù mặc bikini bé nhưng hình ảnh của Ngọc Trinh...
Đời sống số - 12 giờ, 58 phút trước
Đây là một trắc nghiệm tâm lý thú vị giúp bạn khám phá xem bạn có phải là người khéo léo trong giao tiếp và ứng xử không, chỉ qua việc chọn chiếc cốc...
Xài gì - 13 giờ, 1 phút trước
Máy điều hòa đã trở thành thiết bị thiết yếu trong hầu hết các gia đình hiện nay. Tuy nhiên, ít ai biết rằng chỉ một chi tiết nhỏ trong quá trình lắp đặt,...
Tin trong ngày - 13 giờ, 1 phút trước
Bộ Nội vụ có thông báo lịch nghỉ Quốc khánh 2/9 năm 2025 đối với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động. Theo đó, kỳ nghỉ kéo dài từ thứ Bảy...
Kiến thức - 13 giờ, 1 phút trước
Hàng loạt ngân hàng điều chỉnh tăng lãi suất trong tháng 8. Trong đó xuất hiện mức lãi suất lên tới gần 10%.
Tin trong ngày - 13 giờ, 1 phút trước
Gần đây, trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội) vừa phát đi thông báo gửi đến các thí sinh đang đợi kết quả tuyển sinh.
Tin trong ngày - 13 giờ, 2 phút trước
Việc tuyển chọn công dân nhập ngũ năm 2026 được thực hiện theo quy định tại Thông tư 148/2018/TT-BQP, Thông tư 68/2025/TT-BQP và Thông tư 105/2023/TT-BQP.