Lao động nữ 55 tuổi có được hưởng lương hưu khi đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện một lần 15 năm?

Một trong những vấn đề được quan tâm nhất hiện nay là liệu người lao động lớn tuổi, chẳng hạn như phụ nữ 55 tuổi, có thể đóng BHXH tự nguyện một lần cho 15 năm để được hưởng lương hưu ngay lập tức hay không. Trường hợp của chị T. (TP.HCM), có mẹ năm nay 55 tuổi và không còn đủ sức lao động nặng nhọc, là một ví dụ điển hình. Chị T. cho biết: "Khi tìm hiểu thông tin, chị T. biết rằng theo Luật BHXH 2024, người lao động chỉ cần đóng đủ 15 năm BHXH là có thể nhận lương hưu thay vì 20 năm như trước đây". Chính vì vậy, chị thắc mắc liệu mẹ mình có thể đóng BHXH tự nguyện một lần đủ 15 năm để hưởng lương hưu ngay hay không và nếu được, mức đóng cụ thể sẽ tính như thế nào.

Đóng BHXH tự nguyện một lần 15 năm, lao động nữ 55 tuổi có được hưởng lương hưu? (Ảnh minh hoạ)

Câu trả lời, theo các quy định hiện hành, có phần phức tạp. Luật BHXH 2024, được Quốc hội thông qua ngày 29/6/2024 và có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, quy định rõ ràng về việc người lao động đủ tuổi nghỉ hưu và có thời gian đóng BHXH tối thiểu 15 năm sẽ đủ điều kiện nhận lương hưu. Khoản 2 Điều 36 của Luật này cũng mở ra khả năng đóng một lần cho nhiều năm về sau, thậm chí đóng một lần cho thời gian còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Tuy nhiên, điểm then chốt nằm ở Khoản 4 Điều 36, trong đó quy định rằng Chính phủ sẽ ban hành các hướng dẫn chi tiết về vấn đề này. Do hiện tại chưa có hướng dẫn cụ thể từ Chính phủ, BHXH Việt Nam vẫn chưa thể triển khai các quy định này. Điều này đồng nghĩa với việc việc đóng BHXH tự nguyện một lần cho nhiều năm, bao gồm cả trường hợp đóng đủ 15 năm cho người 55 tuổi, vẫn chưa thể thực hiện.

Theo các quy định hiện hành, cụ thể là Nghị định số 134/2015/NĐ-CP, người tham gia BHXH tự nguyện có thể lựa chọn các phương thức đóng linh hoạt, bao gồm đóng hàng tháng, 3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng một lần; đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm/lần; hoặc đóng một lần cho những năm còn thiếu nếu đã đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng).

Như vậy, trong tình hình hiện tại, mẹ của chị T. chưa thể đóng một lần đủ 15 năm để hưởng lương hưu ngay. Bà có thể lựa chọn các phương thức đóng theo quy định hiện hành. Khi đến tuổi nghỉ hưu (57 tuổi 4 tháng theo lộ trình), bà có thể đóng một lần nhưng tối đa không quá 10 năm để đủ 15 năm tham gia BHXH.

(Ảnh minh hoạ)

Về mức đóng BHXH tự nguyện, theo Điều 10 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP, mức đóng được tính bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia lựa chọn. Mức thu nhập tối thiểu bằng chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn (hiện nay là 1.500.000 đồng/tháng), tương đương với mức đóng 330.000 đồng/tháng. Mức thu nhập tối đa bằng 20 lần mức lương cơ sở, và từ ngày 1/7/2024, với mức lương cơ sở là 2.340.000 đồng/tháng, mức thu nhập tối đa để đóng BHXH tự nguyện là 46,8 triệu đồng/tháng, tương đương mức đóng 10.296.000 đồng/tháng.

Mặc dù Luật BHXH sửa đổi mang đến nhiều hy vọng cho lao động tự do lớn tuổi, song việc đóng BHXH tự nguyện một lần cho 15 năm để hưởng lương hưu ngay lập tức vẫn chưa khả thi do thiếu hướng dẫn chi tiết từ Chính phủ. Người lao động cần theo dõi sát sao thông tin và lựa chọn các phương thức đóng BHXH phù hợp với điều kiện kinh tế và quy định hiện hành. Khi có hướng dẫn chi tiết từ Chính phủ về việc đóng một lần cho nhiều năm, BHXH Việt Nam sẽ có thông báo cụ thể.