Không phải là mê tín! Hôm nay là ngày 3/3 âm lịch, có 3 điều kiêng kỵ cần tránh: '1 không trễ, 3 không sớm, 4 điều phải làm'

Trong văn hóa dân gian Việt Nam, ngày mùng 3 tháng Ba âm lịch là một dịp đặc biệt gắn liền với nhiều phong tục truyền thống. Đây không chỉ là ngày Tết Hàn thực, mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về tín ngưỡng và triết lý sống. Một số kiêng kỵ trong ngày này không phải là mê tín mà phản ánh sự tôn trọng đối với quy luật tự nhiên và kinh nghiệm ông cha để lại.

Những phong tục và kiêng kỵ vào ngày 3/3 âm lịch không đơn thuần là mê tín mà phản ánh tư duy sống hài hòa với tự nhiên và sự tôn trọng truyền thống của người Việt. (Ảnh minh họa)

Dưới đây là ba điều cần tránh: "1 không trễ, 3 không sớm, 4 điều phải làm", cùng tìm hiểu ý nghĩa sâu xa của chúng:

1 không trễ: Nghi lễ cúng tổ tiên không được chậm trễ

Ở Việt Nam, ngày 3/3 âm lịch gắn liền với Tết Hàn thực, một ngày tưởng nhớ tổ tiên thông qua tục lệ dâng bánh trôi, bánh chay. Đây là dịp để con cháu thể hiện lòng hiếu thảo, gắn kết với cội nguồn. Việc cúng tổ tiên cần được thực hiện đúng giờ để bày tỏ sự kính trọng, tránh chậm trễ vì có thể bị coi là thiếu thành tâm.

Trong ngày này, các gia đình thường chuẩn bị bánh trôi, bánh chay, hoa quả, hương đèn và dâng lên bàn thờ tổ tiên. Ngoài ra, đây cũng là dịp để con cháu quây quần, nhắc nhớ về công lao sinh thành, dưỡng dục của ông bà cha mẹ.

3 không sớm: Ba điều không nên làm quá sớm

- Không nên xuất hành sớm:

Theo quan niệm dân gian, ngày mùng 3 tháng Ba không phải là ngày tốt để khởi hành xa. Điều này bắt nguồn từ kinh nghiệm thực tế của người xưa, khi thời tiết vào đầu tháng Ba âm lịch còn khá thất thường, mưa xuân có thể gây trở ngại cho việc di chuyển. Dù ngày nay phương tiện giao thông hiện đại hơn, nhiều người vẫn tránh đi xa vào dịp này để cầu mong sự bình an.

- Không nên động thổ quá sớm

Trong tín ngưỡng của người Việt, việc động thổ, đào bới đất đai trong những ngày quan trọng có thể ảnh hưởng đến vận khí của gia đình. Tháng Ba là thời điểm đất đai vào mùa sinh trưởng, do đó, việc động thổ có thể phá vỡ sự cân bằng tự nhiên, ảnh hưởng đến cây trồng và mùa màng. Vì vậy, người Việt thường kiêng làm nhà, đào giếng hoặc cải tạo đất vào thời gian này.

- Không nên xuống nước sớm

Thời điểm mùng 3 tháng Ba thường vẫn còn dư âm của mùa xuân, nước sông suối vẫn còn lạnh. Người xưa cho rằng, việc tắm sông, bơi lội hay ra khơi vào ngày này có thể gây nguy hiểm do thời tiết chuyển mùa, dễ bị cảm lạnh hoặc gặp rủi ro. Đồng thời, trong tín ngưỡng dân gian, nhiều người tin rằng đây là ngày vong linh tổ tiên quay về, do đó tránh để bản thân rơi vào những tình huống bất trắc gần sông nước.

4 điều phải làm: Những phong tục không nên bỏ qua

- Làm bánh trôi, bánh chay

Một trong những phong tục quan trọng của ngày 3/3 âm lịch ở Việt Nam là làm bánh trôi, bánh chay. Hai loại bánh này tượng trưng cho sự tròn đầy, viên mãn và thể hiện lòng thành kính với tổ tiên. Các gia đình thường tự tay nặn bánh, luộc bánh để dâng cúng và cùng nhau thưởng thức.

- Dọn dẹp ban thờ, thăm mộ tổ tiên

Đây cũng là dịp để con cháu tảo mộ, chăm sóc phần mộ tổ tiên, thể hiện đạo lý "uống nước nhớ nguồn". Ở một số địa phương, việc dọn dẹp bàn thờ gia tiên vào ngày này cũng là một cách để đón nhận may mắn, xua đi điều không tốt của năm cũ.

- Tổ chức hội xuân, giao lưu văn hóa

Ở một số vùng miền, mùng 3 tháng Ba là thời điểm diễn ra lễ hội mùa xuân, đặc biệt tại các làng quê. Người dân tổ chức hát quan họ, chơi trò chơi dân gian, tạo nên không khí vui vẻ và đoàn kết cộng đồng.

- Cầu bình an, sức khỏe cho gia đình

Vào ngày này, nhiều gia đình cũng tổ chức lễ cúng nhỏ để cầu mong sức khỏe, bình an cho cả năm. Một số người chọn đi chùa, lễ Phật để tịnh tâm và gửi gắm mong ước về một năm mới thuận lợi.

* Thông tin trong bài mang tính chất tham khảo