Khi không đồng ý với kết quả đo nồng độ cồn, tài xế có quyền gì?

Vấn đề này đã thu hút sự quan tâm đặc biệt sau một sự việc gần đây tại đường Nguyễn Phong Sắc, Cầu Giấy, Hà Nội, nơi Đội CSGT Đường bộ số 6 tiến hành kiểm tra nồng độ cồn đối với hàng trăm tài xế. Trong số đó, tài xế N.N.A. (30 tuổi) dù bị phát hiện có nồng độ cồn trong hơi thở, vẫn khẳng định không sử dụng rượu bia trong ngày, mà chỉ uống vào tối hôm trước.

Trước phản ứng này, tổ công tác giải thích rằng khả năng đào thải cồn phụ thuộc vào thể trạng mỗi người, có thể kéo dài từ vài giờ đến 1-2 ngày. Tuy nhiên, tình huống này làm dấy lên câu hỏi về quyền lợi của tài xế khi họ cho rằng bản thân không uống rượu bia, nhưng thiết bị đo vẫn báo có nồng độ cồn.

Nếu tài xế không đồng ý với kết quả kiểm tra nồng độ cồn của Cảnh sát giao thông (CSGT), họ có quyền yêu cầu kiểm tra lại hoặc xét nghiệm lại hay không? (Ảnh minh hoạ)

Đại tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng phòng Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về trật tự, an toàn giao thông (Cục CSGT), khẳng định rằng quy trình kiểm tra nồng độ cồn luôn được thực hiện theo quy trình nghiêm ngặt, gồm hai bước: định tính và định lượng. Bước đầu, lực lượng chức năng sử dụng thiết bị phát hiện nhanh. Nếu có tín hiệu, tài xế sẽ được yêu cầu thổi vào thiết bị định lượng để xác định chính xác mức vi phạm. Thiết bị này có ống thổi riêng bằng nhựa, đo trực tiếp nồng độ cồn trong hơi thở và đưa ra kết quả cụ thể.

“Trường hợp tài xế không sử dụng rượu bia nhưng thiết bị vẫn báo có nồng độ cồn, người dân có quyền yêu cầu được kiểm tra lại ngay tại chỗ. Lực lượng Cảnh sát giao thông sẽ cho phép thổi lại bằng thiết bị định lượng, hoặc có thể chờ trong thời gian từ 10 đến 15 phút rồi kiểm tra lại”, Đại tá Nhật cho biết. Trong khoảng thời gian chờ đợi, tài xế có thể uống nước, súc miệng để loại bỏ các yếu tố tác động nhất thời nếu có.

Đại diện Cục CSGT cũng lưu ý rằng các loại thực phẩm, nước hoa quả, thuốc ho, nước súc miệng… đã được các cơ quan y tế phối hợp với Cục CSGT tiến hành thực nghiệm và kết quả cho thấy, nếu sử dụng đúng liều lượng thông thường, chúng không gây ra kết quả có nồng độ cồn trong hơi thở.

Liên quan đến việc liệu tài xế có thể tự đi xét nghiệm máu nếu không đồng ý với kết quả đo nồng độ cồn tại chỗ, đại diện Cục CSGT khẳng định: "Người điều khiển phương tiện không được tự ý xét nghiệm máu rồi mang kết quả về để làm căn cứ phản bác". Chỉ những kết quả xét nghiệm do cơ sở y tế đủ điều kiện thực hiện, theo đề nghị và dưới sự giám sát của lực lượng chức năng, mới được pháp luật công nhận.

(Ảnh minh hoạ)

Theo Điều 4 Thông tư liên tịch số 26/2014/TTLT-BYT-BCA, cơ sở y tế được phép xét nghiệm nồng độ cồn trong máu phải đáp ứng đủ các điều kiện, bao gồm có khoa hoặc phòng xét nghiệm được phê duyệt danh mục kỹ thuật đo nồng độ cồn; có máy sinh hóa chuyên dụng, thiết bị bảo quản và lưu trữ mẫu; và có nhân viên có chứng chỉ chuyên môn, được đào tạo đúng ngành nghề. Kết quả xét nghiệm chỉ có giá trị pháp lý nếu được thực hiện tại các cơ sở y tế đạt chuẩn, do lực lượng CSGT phối hợp triển khai trong những trường hợp cần thiết, như tài xế không hợp tác thổi máy hoặc xảy ra tai nạn giao thông.

Về chi phí xét nghiệm, nếu kết quả cho thấy người điều khiển phương tiện có nồng độ cồn trong máu, người vi phạm sẽ phải chịu toàn bộ chi phí xét nghiệm theo giá dịch vụ y tế của Nhà nước. Ngược lại, nếu kết quả chứng minh người đó hoàn toàn không có cồn trong máu, cơ quan công an sẽ chi trả toàn bộ chi phí xét nghiệm. Quy định này được nêu rõ tại khoản 1 và khoản 2 Điều 6 Thông tư liên tịch số 26/2014/TTLT-BCA-BYT và hiện vẫn đang được áp dụng trong toàn quốc.

Trong bối cảnh việc xử lý vi phạm nồng độ cồn đang được lực lượng CSGT triển khai quyết liệt, "không có vùng cấm, không có ngoại lệ", Đại tá Nhật nhấn mạnh tầm quan trọng của việc người dân nắm rõ quy trình kiểm tra, hiểu đúng về quyền được đề nghị thổi lại tại chỗ để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của mình. Đồng thời, ông cũng lưu ý mọi người "tuyệt đối không sử dụng các kết quả xét nghiệm không hợp pháp để phản đối hoặc gây cản trở quá trình xử lý vi phạm".