Gia Cát Lượng nói 1 câu, hậu thế khẳng định ông là người có dã tâm và Lưu Thiện nên loại bỏ từ sớm

Dù Gia Cát Lượng có tài năng lớn đến đâu, công lao cao đến đâu, lời nói phản nghịch rõ ràng như thế này hoàng đế nếu nghe thấu cần loại bỏ sớm.

Theo Sohu, dưới góc độ nào đó, cửu tích có thể được xem như thời gian "thực tập" của một vị hoàng đế. Qua thời gian thực tập, người đó có khả năng lớn sẽ trở thành hoàng đế và điều này trở thành biểu tượng của những kẻ có tham vọng. Gia Cát Lượng cũng từng đứng trước tình huống được đề nghị ban thưởng cửu tích. Khi Lưu Bị và nhóm Ngũ Hổ Tướng qua đời, Gia Cát Lượng gần như là người kiểm soát Thục Hán. Trong khi đó, Lưu Thiện yếu đuối và bất tài, kém xa người kế vị cùng thời như Tào Phi. Vì thế, Gia Cát Lượng dần trở thành người nắm toàn bộ quyền lực của Thục Hán và hoàn toàn có đủ tư cách và điều kiện để được ban cửu tích.

(Ảnh minh họa)

"Tam Quốc chí" dẫn lời từ "Tập tác Gia Cát Lượng" cho biết, Thục Hán đại thần Lý Nghiêm đã từng thảo luận vấn đề này với Gia Cát Lượng. Lý Nghiêm cho rằng Gia Cát Lượng có vị thế cao, uy tín lớn và công trạng nổi bật, đề nghị ông "nên nhận cửu tích, tiến tới phong vương". Chỉ cần Gia Cát Lượng đồng ý, không một quan viên nào phản đối, việc này sẽ trở nên dễ dàng. Tuy nhiên, Gia Cát Lượng vô cùng sáng suốt, ông biết rõ bài học từ việc Vương Mãng và Tào Tháo nhận cửu tích đã bị thiên hạ lên án, vì thế đã từ chối đề nghị của Lý Nghiêm và không từ chối ban tặng cửu tích.

Lúc đó, Gia Cát Lượng vẫn giữ vững bản lĩnh của một quân tử trung thành. Nhưng khi từ chối Lý Nghiêm, Gia Cát Lượng đã nói thêm một câu không nên nói. Ông nói: "Bây giờ ta đang chinh phạt quân của Tào Tháo, chưa có thành tựu gì lớn, ta cũng chưa thể báo đáp ân tình của tiên đế. Nếu lúc này ta tự đề cao mình, điều đó không hợp lý. Đợi đến khi diệt trừ Tào Ngụy, phục hồi Trung Nguyên, hoàng đế quay trở về cố đô, lúc đó ta sẽ cùng mọi người nhận phong thưởng", sau đó Gia Cát Lượng nói thêm: "Dù có mười mệnh, ta cũng có thể nhận, huống chi là chín!".

Thoạt nghe, câu nói của Gia Cát Lượng có vẻ như chỉ là lời nói đùa. Tuy nhiên, Gia Cát Lượng khi đó sống trong thời kỳ phong kiến với hệ thống cấp bậc quân chủ nghiêm ngặt, câu nói này theo phân tích của Sohu lại chứa mang ý đồ muốn đoạt ngôi. Cửu tích chính là giới hạn cao nhất mà quan lại có thể đạt được, trên cửu tích chỉ có hoàng đế. Câu nói về "mười mệnh", theo nghĩa đen, có nghĩa là Gia Cát Lượng cũng sẵn lòng trở thành hoàng đế. Mặc dù chỉ là lời nói chưa phải hành động, nhưng trong thời phong kiến, bất kỳ đại thần nào dám nói những lời này đều không thể được hoàng đế tha thứ.

Vì vậy, Sohu cho rằng, nếu như Lưu Thiện nghe thấy câu này, chắc chắn sẽ tức giận. Trong lịch sử, có không ít sự kiện một câu nói lỡ lời đã khiến hoàng đế ra lệnh hành quyết. Dù Gia Cát Lượng có tài năng lớn đến đâu, công lao cao đến đâu, lời nói phản nghịch rõ ràng như thế này cũng là điều không thể nói ra.

* Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả trên Sohu.