Đóng BHXH 1 lần cho 5 năm còn thiếu để nhận lương hưu sớm có được không?

Theo đề xuất giảm năm đóng BHXH cho thời gian còn thiếu để được hưởng lương hưu được Bộ LĐ-TB-XH đưa vào dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của luật BHXH về BHXH tự nguyện đang lấy ý kiến các bộ, ngành.

Theo Bộ LĐ-TB-XH, quy định của luật BHXH 2014 và các văn bản hướng dẫn về BHXH tự nguyện nêu rõ, người tham gia BHXH tự nguyện khi đủ tuổi nghỉ hưu mà còn thiếu tối đa không quá 10 năm (120 tháng) đóng BHXH tự nguyện (điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu là 20 năm (240 tháng)) thì được đóng 1 lần cho số năm còn thiếu để được hưởng lương hưu ngay.

Trong giai đoạn 2016 - 2023 đã có hơn 60.000 người lựa chọn phương thức đóng này để được hưởng lương hưu ngay.

Tuy nhiên, quy định tại luật BHXH 2024 thì điều kiện về thời gian đóng BHXH để được hưởng lương hưu giảm từ 20 năm xuống còn 15 năm. Như vậy, việc xác định số năm còn thiếu mà người tham gia BHXH được đóng 1 lần để hưởng lương hưu ngay cần phải được điều chỉnh cho phù hợp.

Đề xuất giảm năm đóng BHXH cho thời gian còn thiếu để được hưởng lương hưu (Ảnh minh họa).

Bộ LĐ-TB-XH cho rằng, việc điều chỉnh số năm còn thiếu mà người tham gia BHXH được đóng 1 lần để hưởng lương hưu ngay phù hợp với quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước và quy định của pháp luật có liên quan; phù hợp với nguyên tắc: "đóng - hưởng" và khả năng cân đối của quỹ BHXH.

Theo Nghị quyết số 28 về cải cách chính sách BHXH, việc sửa đổi điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo hướng giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm, hướng tới còn 10 năm với mức hưởng được tính toán phù hợp nhằm tạo điều kiện cho người lao động cao tuổi, có số năm tham gia BHXH thấp được tiếp cận và thụ hưởng quyền lợi BHXH.

Nhằm khắc phục những hạn chế trong giai đoạn hiện nay, Bộ LĐ-TB-XH đề xuất điều chỉnh mức đóng của phương thức đóng 1 lần cho thời gian đóng BHXH còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Người tham gia BHXH đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của bộ luật Lao động nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 5 năm (60 tháng) thì được đóng cho đủ 15 năm để hưởng lương hưu".

Theo đó, số năm (tháng) đóng BHXH của người lao động còn thiếu của người lao động được đóng 1 lần để hưởng lương hưu ngay được điều chỉnh giảm xuống còn tối đa 5 năm (60 tháng). Người lao động vẫn phải đảm bảo điều kiện khi đến tuổi nghỉ hưu phải có từ đủ 10 năm đóng BHXH trở lên theo đúng quan điểm tại Nghị quyết số 28.

Đánh giá tác động của đề xuất trên, theo Bộ LĐ-TB-XH, phương án này không có tác động đối với ngân sách nhà nước.

(Ảnh minh họa)

Đối với người tham gia BHXH tự nguyện, do số năm còn thiếu tối đa được đóng 1 lần giảm từ 10 năm (120 tháng) xuống còn 5 năm (60 tháng), cho nên số tiền người lao động phải đóng 1 lần cho những năm còn thiếu sẽ giảm đi. Do đó, người lao động sẽ dễ tiếp cận và thực hiện phương án này hơn.

Đối với quỹ BHXH, chế độ hưu trí được thực hiện theo nguyên tắc "đóng - hưởng", mức lương hưu của người nghỉ hưu được xác định trên cơ sở thời gian đóng và mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH.

Do đó, việc đảm bảo thời gian đóng BHXH tối thiểu đối với người tham gia để được hưởng chế độ hưu trí (lương hưu) là rất quan trọng. Điều này giúp quỹ hưu trí và tử tuất đảm bảo được cân đối thu, chi quỹ và hiệu quả của việc đầu tư quỹ.

Vì vậy, việc giữ nguyên điều kiện về thời gian đóng BHXH tối thiểu từ 10 năm trở lên và giảm số năm còn thiếu tối đa được đóng 1 lần từ 10 năm xuống còn 5 năm đối với người tham gia BHXH lựa chọn phương thức đóng 1 lần cho những năm còn thiếu sẽ đảm bảo cân đối quỹ BHXH tốt hơn so với quy định hiện nay.

Đối với người tham gia BHXH tự nguyện đề xuất này không tác động đến việc tham gia do để được lựa chọn phương thức đóng này, người tham gia BHXH tự nguyện vẫn phải đáp ứng đủ 2 điều kiện như quy định hiện hành: đủ tuổi nghỉ hưu và đủ từ 10 năm đóng BHXH trở lên.

Nếu đề xuất của Bộ LĐ-TB-XH được thông qua, chính sách sẽ áp dụng từ 1/7/2025.